Antosiyanin Nedir? Antosiyanin Nerelerde Bulunur?

Antosiyanin Nedir?

Antosiyanin, bitkilerde bulunan kırmızı, mor veya mavi renkte suda çözülebilir antioksidan olan flavonoid pigmentidir. Farmasötik bileşenler olan antosiyaninler, antidiyabetik, antikanser, antiinflamatuar ve antimikrobiyal etkilere sahiptir.

Suda çözünebilen koful pigmentler olan antosiyaninler, ayrıca yaygın olarak boyalar, doğal gıda renklendiricileri ve gıda katkı maddeleri olarak kullanılır. Antosiyanin içeriği bakımından zengin besin besinler arasında yaban mersini, ahududu, siyah üzüm, nar, patlıcan ve siyah pirinç yer alır. Antosiyanin barındıran besinleri günlük beslenme düzenine eklemek kalp hastalıkları olmak üzere diyabet, obezite, ve kanser gibi kronik hastalık riskinin azalmasına yardımcı olur.

Antosiyanin Nelerde Bulunur?

Antosiyaninler, özellikle parlak kırmızı, mor, mavi ve siyah renkteki meyve, sebze ve tahıllarda yer alır. Antosiyanin içeren besinler kişinin sağlığına etki ederek çeşitli faydalarda bulunabilir. Kırmızı, mor ve mavi meyve ve sebzeler genellikle en yüksek antosiyanin miktarına sahip besinlerdir.

100 gram başına en fazla antosiyanin içeren besinler şöyle sıralanabilir:

• Dut: 1,4–704 mg
• Kiraz: 7–143 mg
• Böğürtlen: 10–139 mg
• Kızılcık: 4–49 mg
• Çilek: 4–48 mg
• Kiraz: 3–44 mg
• Ahududu: 5–38 mg
• Siyah üzüm: 3–39 mg
• Erik: 5–34 mg
• Yaban mersini: 11–26 mg
• Siyah fasulye: 1–15 mg
• Kırmızı soğan: 7 mg

Patlıcan, mor lahana, kırmızı soğan, pancar, mor havuç, mor karnabahar içerisinde yer alan antosiyanin pişirme sırasında bir miktar kayba uğrayabilir. Siyah pirinç, karabuğday, kara fasulye antosiyanin içeren pirinç ve mısır gibi tahıllar, antioksidan açısından zengindir.

Antosiyanin Faydaları Nelerdir?

Antosiyanin, antioksidan özelliği sayesinde serbest radikaller adı verilen zararlı bileşiklerle savaşırlar. Serbest radikaller vücutta biriktiği durumda oksidatif strese neden olurlar. Bu oluşan oksidatif stres de iltihaplanmalara neden olarak kanser ve kalp hastalığı gibi kronik rahatsızlıklara zemin hazırlar. Antosiyanin içeren besinleri tüketmek oksidatif stresi ve hastalık riskini azaltmaya yardımcı olur.

Antosiyanin faydaları şöyle sıralanabilir:

Antosiyaninler, hem güçlü antioksidan özellikleri hem de sağlığı destekleyici etkileriyle bilinir. Kronik hastalıkların önlenmesinden, bağışıklığın güçlendirilmesine kadar birçok alanda fayda sağlarlar. İşte antosiyaninlerin insan sağlığına olan başlıca katkıları:

• Serbest radikallerin neden olduğu hücre hasarını önleyerek oksidatif stresi azalmasını sağlar
• Erken yaşlanmayı önlemede etkili olarak cilt sağlığını korur
• Alzheimer ve Parkinson gibi nörolojik hastalıklara karşı etkili olur
• Kötü kolesterol (LDL) değerlerinin düşmesini sağlayarak damar tıkanıklığını önler
• Kan basıncını düzenler ve yüksek tansiyon riskini azaltır
• Kalp krizi riskinin azalmasını sağlar
• Enfeksiyonlara karşı vücut direncini artırmasında rol oynar
• Hücre yenilenmesinde etkili olarak bağışıklık fonksiyonlarını iyileştirir
• Antosiyaninler, iltihap önleyici etkileri sayesinde kronik iltihaplanmayı azaltır
• Görme problemlerine iyi gelerek retina sağlığını korur
• Antosiyaninler, romatizma ve eklem sorunlarının neden olduğu ağrıları hafifletir
• Metabolizmayı hızlanmasını sağlayarak yağ yakımına yardımcı olur
• Kan şekeri kontrolünü sağlayarak insülin direncini önler
• Antioksidan etkisi sayesinde oluşan lekelerin ve kırışıklıkların oluşumunu engeller

Beslenme düzenine antosiyanin içeren meyve ve sebzeleri eklemek, oluşabilecek birçok hastalığın önlenmesine yardımcı olabilir. Bu besinler hem taze hem de pişirilerek tüketilebilir. Özellikle kalp-damar sağlığını korumak ve bağışıklığı güçlendirmek için antosiyaninler bakımından zengin bir beslenme şekli benimsenebilir.

Antosiyaninlerin Olası Yan Etkileri Nelerdir?

Antosiyanin açısından zengin besinler genellikle güvenli olarak kabul edilir. Ancak kişinin kronik hastalıklarına bağlı olarak aşırı tüketimi nedeniyle yan etkiler görülebilir. Bu nedenle bu tarz sağlık sorunları olan kişilerin besinleri tüketmeden önce doktora danışmaları gerekebilir.

Antosiyanin olası yan etkileri şöyle açıklanabilir:

• Böğürtlen, yaban mersini, üzüm gibi meyvelere alerjisi olan kişilerde kaşıntı, döküntü veya mide bulantısı görülebilir
• Antosiyaninler kan şekeri düzenleyici etkiye sahip olsa da, diyabet ilaçlarıyla etkileşime girebilir
• Antosiyaninler, kan akışını düzenleyici özelliği bulunduğundan kan sulandırıcı ilaçlarla birlikte alındığında kanama riskini artmasına neden olabilir
• Bazı kişilerde yüksek miktarda antosiyanin tüketimi, mide ekşimesi, şişkinlik veya ishale sebep olur
• Hassas mideye sahip kişilerde asidik meyveler (nar, vişne) reflüyü tetikleyebilir.
• Antosiyaninlerin, kalp ve diyabet ilaçlarıyla etkileşime girerek ilaç etkisini artırma veya azaltma ihtimaline sebebiyet verebilir

Antosiyanin Hakkında Sık Sorulan Sorular

Antosiyanin hangi meyvelerde var?

Antosiyani, yaban mersini, böğürtlen, ahududu, vişne, nar, siyah üzüm, karadut, çilek ve kızılcık gibi kırmızı, mor ve siyah meyvelerde bulunur.

Antosiyanin nasıl elde edilir?

Yaban mersini, böğürtlen gibi antosiyanin içeren meyveler tercih edildikten sonra, meyveler ezilir. Ezildikten sonra karışım süzülür. Süzülen sıvı ısıtılarak koyulaştırılır. Kurutulan ürün gıda boyası veya takviye olarak kullanılabilir.

Çilekte antosiyanin var mı?

Çilekte antosiyanin bulunur. Özellikle kabuğundaki antosiyaninler,  çileğe kırmızı rengini vererek antioksidan etkisi sağlar.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.