Antiviral ilaçlar, özellikle viral enfeksiyonlara karşı tedavi amacıyla kullanılan ilaçlar grubudur. Antiviral ilaçlar virüslerin vücuda girmesini engelleyebildiği gibi mevcut hastalıkların iyileşmesini ve hastalığın daha rahat geçirilmesini de sağlar. Reçeteli olarak satılan antiviral ilaçlar, tablet, sıvı, toz veya damla şeklinde kullanılır. Genel anlamda faydalı ilaçlar grubu olan antiviral ilaçlar, zaman zaman bazı yan etkilere de yol açabilir. Bunların arasında mide bulantısı ve baş ağrısı gibi etkiler yer alır.
Antiviral İlaçlar Nedir?
Antiviral ilaçlar, vücudun hastalığa neden olabilecek belirli virüslerle ve viral enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olan ilaçlardır. Bu ilaçlar aynı zamanda farmakolojik ajanlar olarak da adlandırılabilir.
Antiviral ilaçlar temelde hastalıkları tedavi etme amacıyla kullanılır. Ancak antiviral ilaçların aynı zamanda önleyici özelliği de söz konusudur. Bu önleyicilik virüsler ve viral enfeksiyonlara karşıdır. Önleme kişiye özel olduğu kadar hastalığın başkalarına bulaşma riskini de azaltır.
Koronavirüs gibi hastalıkların tedavisinde de tercih edilebilen antiviral ilaçlar temelde grip, HIV, herpes virüsleri, hepatit B-C ve influenza gibi hastalıkların tedavisinde işe yarar. Bazı vakalar antiviral ilaçlara ihtiyaç duymadan geçebilir ancak ilaç tedavisinde gerek duyulan vakalarda antiviral ilaçların kullanımı gereklidir.
Antiviral İlaçların Türleri
Antiviral ilaçların yapısına göre türleri vardır. Bunlar doğrudan etkili antiviraller başta olmak üzere farklı yapılarda mevcuttur. Açıklamaları da şu şekilde yapılabilir:
Doğrudan etkili antiviral ilaçlar: Doğrudan etkili antiviral ilaçlar, özellikle hepatit C gibi spesifik virüslere yönelik olarak geliştirilmiştir.
Nükleozid analogları: Bu yapıda olan antiviral ilaçlar, viral DNA veya RNA sentezini taklit ederek virüs çoğalmasını engeller.
Proteaz inhibitörleri: Proteaz inhibitörleri ise virüslerin enfeksiyon sürecinde kullandığı enzimleri bloke eder.
Antiviral İlaçlar Ne İşe Yarar?
Antiviral ilaçlar vücudun viral enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olur. Vücudun savunma direncini artıran ve bağışıklığı güçlendiren antiviral ilaçlar aynı zamanda vücuttaki aktif virüs miktarını da azaltır. Diğer yandan hastalıkların bulaşıcılık riskini de azaltır.
Antiviral ilaçların faydaları şöyle sıralanabilir:
- Antiviral ilaçlar viral enfeksiyon ve virüslerle savaşır
- Vücudun savunma direncini artırır
- Bağışıklık sistemini güçlendirir
- Antiviral ilaçlar vücuttaki aktif virüs miktarını azaltır
- Hastalıkların semptomlarını iyileştirir
- Bulaşıcılık riskini azaltır
Antiviral ilaçlar viral enfeksiyon ve virüslerle savaşır
Antiviral ilaçlar, viral enfeksiyonlara neden olan virüslerin vücutta çoğalmasını durdurmaya yardımcı olarak bağışıklık sisteminin güçlenmesine ve vücudun hastalıklarla savaşmasına yardımcı olabilir. Bu ilaçlar aynı zamanda vücuttaki virüs miktarını azaltarak semptomların daha hafif yaşanmasına ve daha hızlı iyileşilmesini amaçlar.
Vücudun savunma direncini artırır
Antiviral ilaçların vücudun savunma direncini artırma özelliği de söz konusudur. Hastalığın türüne veya seyrine göre ihtiyaç duyulan antiviral ilaçlar vücudun savunma direncini artırarak hastalıkların tedavisinde öne çıkar.
Bağışıklık sistemini güçlendirir
Bağışıklık sistemi, hastalıkların karşısındaki en büyük engeldir. Virüslerden, enfeksiyonlardan, bakterilerden ve çeşitli zararlı etkenlerden korunmak için bağışıklık sisteminin güçlü olması gerekir. İhtiyaç duyulan durumlarda da antiviral ilaçlar bu etkiyi gösterir ve bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı bir destek sağlar.
Antiviral ilaçlar vücuttaki aktif virüs miktarını azaltır
Antiviral ilaçların önemli faydalarından biri de vücuttaki aktif virüs miktarını azaltmasıdır. Aktif virüs miktarı azaldıkça enfeksiyonlara karşı da koruma sağlanmış olur.
Hastalıkların semptomlarını iyileştirir
Hastalıkların teşhisinin ardından doktor tarafından reçete edilen antiviral ilaçlar görülen semptomların daha hafif geçirilmesini ve hızlı bir şekilde iyileşmesine yardımcı olur.
Bulaşıcılık riskini azaltır
Antiviral ilaçlar aynı zamanda hastalığın başkalarına bulaşma riskini de azaltır.
Antiviral İlaçlar Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
Tedavi amaçlı kullanılan antiviral ilaçlar genellikle HIV, herpes virüsleri, grip, influenza, hepatit B-C, domuz gribi ve ebola gibi hastalıklarda reçete edilir. Bununla birlikte koronavirüs vakalarında da antiviral ilaçlar kullanılabilir.
Antiviral ilaçların reçete edilebildiği hastalıklar şöyledir:
Yukarıda yer alan her hastalık için kesinleşmiş bir antiviral tedavi olmayabilir ancak doktorlar tarafından bazı antiviral ilaçlar reçete edilebilir. Bunun için hastalığın türü ve şiddeti öncelikli kriterdir. Doktorlar buna bağlı olarak hastaya uygun antiviral ilaçlar önerir.
Antiviral İlaçlar Nasıl Çalışır?
Antiviral ilaçların sistematik olarak nasıl çalıştığıyla ilgili genel olarak viral enfeksiyonları engellediği söylenebilir. Bununla birlikte virüslerin hücreye girişlerinin önlenmesi ve protein sentezini durdurma gibi etkileri söz konusudur.
Viral enfeksiyonları engelleme: Antiviral ilaçlar, virüslerin DNA veya RNA’sını çoğaltmasını durdurarak enfeksiyonun vücutta yayılmasını engeller.
Hücreye girişin önlenmesi: Bazı antiviral ilaçlar, virüslerin sağlıklı hücrelere tutunmasını veya girmesini engeller. Bu da viral enfeksiyonların karşısında güçlü bir destektir.
Protein sentezini durdurma: Antiviral ilaçların çalışma mekanizmalarından biri de virüslerin kendi proteinlerini üretmesini engelleyerek çoğalmalarını durdurmaktır.
Antiviral İlaçlar Nasıl Kullanılır?
Antiviral ilaçlar genellikle oral(ağız) yollar alınır. Ancak ağız yoluyla alınan antiviral ilaçların farklı formları da vardır. Bunlar damla, toz, kas içine iğne yoluyla yapılan enjeksiyonlar, cilde sürülen topikal kremler veya merhemlerdir. Ağızdan alınan ilaçların dışında kullanılacak formlar hastalığın seyrine göre değişir.
Antiviral ilaçların kullanım formları şu şekildedir:
- Ağız yoluyla
- Toz antiviraller
- Kas içine yapılan enjeksiyonlar
- Cilde sürülen topikal kremler veya merhemler
Antiviral İlaçların Yan Etkileri Var mı?
Antiviral ilaçların potansiyel yan etkileri, ilacın türü ve dozuna bağlı şekilde ortaya çıkabilir. Güçlü dozda verilen antiviral ilaçlar bazı yan etkiler ortaya çıkarabilir. Bunların başında baş ağrısı, kas ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma gelir.
Antiviral ilaç kullanımı sonrası ortaya çıkabilecek olası yan etkiler şunları içerebilir:
Ancak bu olası yan etkiler her antiviral ilaçta veya kullanımda görülmez. Genel olarak güvenli kabul edilen antiviral ilaçların dozu çok arttığında veya bilinçsiz kullanıldığında yan etkilerinin görülmesi söz konusu olabilir. Yan etkiler görüldüğünde ise doktorla irtibat kurmak gerekir.
Antiviral İlaçlar Hakkında Sık Sorulan Sorular
Antiviral ilaç kullanmanın faydaları nelerdir?
Antiviral ilaçlar viral enfeksiyonların iyileşmesine, semptomların hafif yaşanmasına ve bağışıklığın yeniden güçlenmesine yardımcı olur.
Antiviral ilaçlar viral enfeksiyonların yayılmasını önleyebilir mi?
Antiviral ilaçlar viral enfeksiyonların vücutta yayılmasını önleyebildiği gibi virüslerin başkalarına yayılmasının da önüne geçer.
Antiviral ilaçlar güvenli midir?
Antiviral ilaçlar doktor tarafından reçete edildiği müddetçe güvenlidir. Bu bağlamda kişi kendi başına bilinçsiz bir şekilde antiviral ilaç kullanmamalıdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 29 Kasım 2024
