Antijen, toksin, kimyasal, bakteri, virüs, kanser hücreleri veya farklı bir yabancı maddelerde bulunan, vücudun bağışıklık tepkisini uyararak antikor üretmesini sağlayan moleküldür. Antijen testi ise vücutta meydana gelen viral enfeksiyonların teşhisinde kullanılır. Bu antijenler, Covid-19'a neden olan virüs olan SARS-CoV-2'de olduğu gibi bir virüsü oluşturan proteinler olabilir. Böylelikle antijen testi ile meydana gelen ya da gelebilecek viral hastalıklara karşı önlem alınabilir.
Antijen Nedir?
Antijen, vücuda giren yabancı madde olarak algılanan durumlara karşı bağışıklık sistemini tetikleyerek antikor üretimini sağlayan moleküllerdir. Proteinler, polisakkaritler veya lipitler gibi büyük moleküllerde oluşan antijenlerin, her birinin vücuda ait olup olmadığını anlamak için okuduğu benzersiz bir şekli bulunur. Vücut, virüs, bakteri ve tümörlerde yer alan antijenler, viral enfeksiyon durumunda vücutta antikor üretimi için bir bağışıklık tepkisini tetikler.
Antijen Türleri Nelerdir?
Antijen türleri nereden geldiklerine bağlı olarak sınıflandırılır. Bu antijen türleri ekzojen antijenler, endojen antijenler, otoantijenler ve tümör antijenleri olarak değerlendirilir. Antijen türleri şöyle sıralanabilir:
Ekzojen antijenler
Ekzojen antijenler, burun, ağız ya da ciltte oluşan kesiklerden vücuda giren yabancı maddelerden gelen türdür. Bunlara bakteri, virüs, parazit, mantar ve polenler de dahildir.
Endojen antijenler
Endojen antijenler vücutta hücrelerini içerisinde yer alır. Bu antijenler genellikle normal hücre faaliyetleri sırasında üretilir ya da hücre içerisinde meydana gelen bazı bozukluklar sonucu ortaya çıkar.
Otoantijenler
Otoantijenler, vücut içerisinde hücrelere yer alan ve bağışıklık sisteminin saldırmaması gerektiği halde saldırdığı belirteçlerdir. Otoantijenler otoimmün hastalıklara sebebiyet verir.
Tümör antijenleri
Tümör antijenleri, tümörlerin yüzeyinde yer alan antijen türüdür. Bu antijenler, normal hücrelerde ya hiç bulunmaz ya da çok düşük seviyelerde yer alır.
Antijen Testi Nedir?
Antijen testi, vücuda giren yabancı maddeyi tespit etmek için kullanılan test türüdür. Bu test sayesinde antijen türü belirlenerek hastalığa neyin ya da hangi virüsün neden olduğu görülür. Antijen testi özellikle enfeksiyonun hızlı bir şekilde tespit edilmesi gereken durumlarda hızlı sonuç vermesi için yararlanılır. Covid-19 ya da diğer grip enfeksiyonların tespitinde yararlanılır. Antijen testleri, enfekte olan kişilerin burun ve boğazdan gibi solunum yolu örneklerinden alınan numunelerdeki antijenlerin ortaya çıkarılmasıyla uygulanır.
Antijen Testinde Hangi Hastalıklar Tespit Edilir?
Antijen testleri, enfeksiyon ve hastalıkların teşhisin kullanılarak hızlı bir şekilde tespit edilmesini sağlar. Özellikle antijenlerin tespitini sağlayan bu testlerin en yaygın olanları solunum yolu enfeksiyonları, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları ve bazı gastrointestinal enfeksiyonları saptanması için kullanılanlardır. Antijen testi ile tespit edilebilen bazı hastalıklar şöyle sıralanabilir:
Antijen testleri, genellikle hızlı ve kolay sonuç vermelerinden dolayı klinik ortamlarında ya da evde yapılabilir. Fakat bazı durumlarda doğruluk oranları değişiklik gösterdiğinden daha hassas yöntemlerle doğrulanmalıdır.
Antijen Testi Neden Yapılır?
Antijen testi, vücuttaki enfeksiyonların hızlı ve etkili bir şekilde tespit edilmesi için yapılır. Bu testlerin amacı ise enfeksiyonların erken bir şekilde tespit edilmesini sağlayarak uygun tedavi yöntemini belirlemektir. Toplum sağlığının korunmasına da yardımcı olunur. Antijen testinin yapılma nedenleri şöyle sıralanabilir:
- Birkaç içerisinde hızlı sonuç vererek Covid-19 ya da boğaz enfeksiyonu gibi bulaşıcı hastalıkların tespiti sağlanır.
- Pandemi veya salgın hastalık durumunda antijen testleri, büyük gruplar arasında yaygın tarama yapmak için kullanılabilir.
- Enfeksiyon tespitinin ardından uygun tedavi yöntemi belirlenebilir.
- Hasta kabulü, taburcu süreçleri ya da ameliyat öncesinde enfeksiyon kontrolü için kullanılabilir.
- Antijen testleri, saha ortamlarında, sağlık kliniklerinde veya evde kullanılabilir.
- Enfeksiyon belirtisi gösteren kişilerde veya enfekte kişilerle temas edenlerde, enfeksiyonun erken teşhisi için yararlanılır.
Antijen Hakkında Sık Sorulan Sorular
Antijen nerede bulunur?
Antijen, bağışıklık sistemini tetikleyen yabancı maddelerdir. Antijenler, bakteri, virüs, polen, toz, aşılar, organ nakli, kan transfüzyonu ve bazı gıdalarda yer alırlar.
Antijen ve antikor farkı nedir?
Antijen, vücutta yabancı madde algıladığı durumda bağışıklık sistemini tetikleyen maddelerdir. Bunlar genellikle bakteri, virüs, mantar, polen veya bazı gıda proteinleri gibi mikroorganizmalardan veya çevresel faktörlerden gelir. Antikor ise vücudun bağışıklık sistemi tarafından antijenlere karşı üretilen proteinlerdir.
Hücre antijen ne demek?
Hücre antijeni, hücrelerin yüzeyinde yer alan ve bağışıklık sistemi tarafından tanınan moleküller olarak bilinir. Bu antijenler, hücrenin tipini ve sağlıklı ya da patojenik olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 15 Ekim 2024
Yayınlanma Tarihi: 10 Eylül 2024