Anismus (Makatta Kasılma) Nedir? Anismus Belirtileri Nelerdir?

Anismus (Makatta Kasılma) Nedir?

Anismus, makatta kasılma veya dissinerjik dışkılama, dışkılama esnasında makatın yeterli açıklıkta olmamasından kaynaklı yaşanan dışkılama zorluğudur. Bu durum kronik kabızlıktan dolayı yaşanabilir veya zamanla kronik kabızlığa neden olabilir.

Pelvik taban, bağırsak hareketlerini kontrol etmeye yardımcı olan pelvik bölgedeki bir grup kastır. Pelvik taban disfonksiyonu olarak ifade edilen anismus, bu kasların ve birlikte çalıştıkları sinirlerin doğru şekilde koordine olmadığı anlamına gelir. Bu da beraberinde dışkılamada zorlanmayı getirir. Dışkılamasının zor gerçekleşmesinin yanı sıra dışkılamanın hiç olmamasına da rastlanabilir. Dışkının düzenli olarak bırakılamaması ise dışkının sertleşmesine, bağırsaklarda sıkışmasına ve geçmesini zorlaştırmaya sebebiyet verir.

Kesin nedeni bilinmese de kronik kabızlık, aşırı ıkınma, stres veya travma gibi faktörlerin anismusa neden olabileceği değerlendirilir. Tedavi ise genellikle makat ve pelvik kasların gevşetilmesini içerir.

Anismus (Makatta Kasılma) Neden Olur?

Anismus vakalarının altında yatan neden kesin olarak bilinmez ancak pelvik kaslardaki zayıflık, kronik kabızlık, doğum, obezite, stres, travma ve nadir olarak da bazı nörolojik hastalıklar anismus oluşumuna yol açabilir. 

Anismus oluşumuna yol açan faktörler şöyle sıralanabilir:

• Pelvik kaslardaki zayıflık
• Kronik kabızlık
• Doğum
• Obezite
• Stres
• Travma
• Nadir olarak bazı nörolojik hastalıklar

Ayrıca şu risk faktörleri de anismus oluşumunu tetikleyebilir:

• Rektal ülserler
• Kabızlığın olduğu İrritabl Bağırsak Sendromu
• Yavaş kolon geçiş süresi (gıdaların vücuttan geçişi)
• Çocukluk çağından beri devam eden kronik kabızlık
• Rektal hiposensitivite (rektumdaki his kaybı)
• Psikolojik rahatsızlıklar
• Opioid kullanımı

Anismus Belirtileri

Anismus olan kişiler genellikle şiddetli kabızlık semptomları yaşarlar. Şiddetli kabızlık, dışkı yaparken zorlanma, dışkı yapamama, kasılma, sert veya ağrılı dışkılama, dışkının haftaya üç veya daha az yapılması gibi belirtileri beraberinde getirebilir. Ayrıca mide şişkinliği, karın ağrısı ve anal bölgede ağrı gibi semptomlar da ortaya çıkabilir.

Anismus genel olarak şu belirtilerle ortaya çıkabilir:

• Şiddetli kabızlık
• Dışkı yaparken zorlanma
• Dışkı yapamama
• Kasılma
• Sert veya ağrılı dışkılama
• Dışkının haftada üç veya daha az yapılması
• Mide şişkinliği
• Karın ağrısı
• Anal bölgede ağrı

Anismus (Makatta Kasılma) Tanısı

Anismus şikayetiyle doktora giden hastalar için öncelikle fiziksel muayene yapılır. Fiziksel muayene, anal bölgenin kontrolünü içerir. Elle yapılan fiziksel muayenelerde herhangi bir belirti ortaya çıkmazsa anismusun kesin tanısı adına farklı test prosedürleri uygulanabilir. Bunların başında anal manometri testi gelir.

Anal manometri testi

Anorektal manometri testi, anal ve rektal kaslarının kasılmalarını ve gevşemelerini ölçen bir test türüdür. Anal manometri testi, anüsün ucunda balon bulunan küçük bir kateter (esnek tüp) yerleştirilerek yapılır. Uzman kişi, balonu yavaşça şişirerek ve kasların rektumda dışkı yapıyormuş gibi tepki vermesini sağlayacaktır. Kateterin diğer ucu, kas aktivitesini kaydedecek bir makineye bağlanacaktır. Anal manometri testi sayesinde şunlar tespit edilebilir:

• Yeterli itme kuvveti üretilip üretilmediği
• İtme hareketine karşı anal sfinkter kaslarının yeterince gevşeyip gevşemediği
• İtişlere tepki olarak mı sıkışıp sıkışmadığı
• Rektal hissinin normal aralıkta olup olmadığı

Balon ekspülsiyon testi

Balon atma testi olarak da ifade edilen balon ekspülsiyon testi, dışkıyı rektumdan geçirmeniin ne kadar sürdüğünü, dışkıyı simüle etmek için ılık suyla şişirilmiş bir balon kullanarak ölçer. Aslında özetle balon ekspülsiyon testi, hastanın rektuma yerleştirilen bir balonu ne kadar sürede attığını ölçen bir testtir. Konuyla ilgili uzman kişi, balonu rektuma yerleştirir ve sabit bir seviyeye kadar şişirir. Balonun rektumdan geçmesi bir dakikadan uzun sürerse, bu pelvik taban disfonksiyonuna işaret edebilir.

Dışkılama defokografi testi

Bir diğer tanı yöntemi olan dışkılama defokografi testi, dışkıyı geçirmek için aktive ettiğinde vücudun iç mekaniğini izlemek adına X-ışını veya MRI görüntülemesini kullanır. Gizli bir şekilde geçmeniz için dışkıyı taklit eden tıbbi bir macun anüs bölgesine yerleştirilirken, X-ışını veya MRI görüntüleri bir ekranda görüntülenir. Bu test, pelvik taban disfonksiyonunu ve katkıda bulunabilecek diğer yapısal anormallikleri göstermeye yardımcı olabilir.

Anismus (Makatta Kasılma) Tedavisi

Anismus kendi kendine geçebilen bir durum değildir. Tedavi genellikle biofeedback işlemini içerir. Biofeddback, doğru dışkılamayı gösteren cihaz yardımlı bir gevşeme/gevşetme tedavisi olarak bilinir. Biyogeribildirim tedavisi dışında makat botoksu da işe yarayabilir. Makat botoksu, makat kası ile ilgili kısa bir işlemdir ve makat kasının gevşetilmesi amaçlanır.

Anismus (Makatta Kasılma) Hakkında Sık Sorulan Sorular

Anismus ne demek?

Anismus, tıbbi anlamıyla "dyssynergic defecation" olarak da bilinen, pelvik taban kaslarının ve ilgili sinirlerin dışkılama sırasında doğru şekilde koordinasyon sağlayamaması sonucu ortaya çıkan fonksiyonel bir bozukluktur. Bu durum, bağırsak hareketlerinin zorlaşmasına ve kronik kabızlığa yol açabilir.​ Ancak bazen de kronik kabızlık anismusa yol açabilir.

Anismus gaz yapar mı?

Anismus hastası olan kişilerde gaz çıkarma, mide şişkinliği ve karın ağrısı gibi semptomlar görülebilir.

Anismus için hangi doktora gidilir?

Anal bölgedeki hemoroid gibi hastalıklar başta olmak üzere anismus gibi anal bölgeyi ilgilendiren sağlık sorunları için proktoloji bölümü doktorlarından randevu alabilirsiniz.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.