Alkol zehirlenmesi, kişinin aşırı miktarda alkol alımından kaynaklanan ciddi ve acil müdahale gerektiren bir durum olarak görülür. Alkol zehirlenmesi, solunum sorunları, bilinç kaybı, kusma gibi belirtilere neden olabilir. Bu belirtilerin görülmesi durumunda hızlı bir müdahale gerekir. Kanda çok fazla alkol bulunması başta beynin bazı bölümlerini etkilemeye başlayarak kişinin genel sağlığını etkileyebilir.
Alkol Zehirlenmesi Nedir?
Alkolün aşırı tüketimi sonucunda beyin fonksiyonlarında yavaşlamaya bağlı olarak görülen durum alkol zehirlenmesi olarak tanımlanır. Bazı hayati fonksiyonları etkileyen alkol zehirlenmesi, sağlık problemlerine neden olabilir. Kısa sürede aşırı doz alkol tüketimi sonucu zehirlenme belirtileri hızlıca yaşanabilir. Bunun yanı sıra uzun süre alkol tüketimi sonucu zehirlenme süreci uzun zamana yayılarak belirtileri zaman içerisinde verebilir.
Aşırı alkol tüketiminin beyin ve sinir sistemini etkileyerek solunum sisteminde, kalp üzerinde ve vücudun diğer önemli görevlerinde meydana getirdiği yavaşlamalar ve hasarlar alkol zehirlenmesi olarak adlandırılır. Karaciğer de alkol zehirlenmesinden etkilenen başlıca organlar arasındadır. Alkol zehirlenmesi kişinin yaşına, cinsine, metabolizmasına, beslenmesine, sağlık geçmişine bağlı olarak farklı miktarda alkol tüketimi ile ve farklı sürelerde oluşabilir.
Alkol Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?
Alkol zehirlenmelerinde zihinsel bulanıklık, çift ve bulanık görme, bilinçli ve ayık kalmada zorluk, mide bulantısı, kusma, nefes almada zorluk, kalp atışında yavaşlama ve vücut sıcaklığının düşmesi gibi belirtiler yaşanır. Alkol aşırı dozu kalıcı beyin hasarına veya ölüme yol açabilir.kısa süre içerisinde görme kaybı, bilincin bulanıklaşması, kusma gibi belirtilerle kendini gösterebileceği gibi uzun süre sonra ortaya çıkan belirtiler de söz konusudur. Alkol zehirlenmesinden kısa bir süre sonra aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Görme fonksiyonunda bulanıklaşma
- Konuşma fonksiyonlarında bozulma
- Mide bulantısı
- Kusma
- El ve göz koordinasyonunda azalma
- Dengede bozulmalar
- Uyanık kalmakta zorlanma
- Bilinç kaybı ya da bulanıklaşması
- Karar verme ve muhakeme yetisinde azalma
- Hafızada zayıflama ya da geçici hafıza kayıpları
- Ruh halinde bozulma
- Etki tepki süresinde azalma
- Kontrol eksikliği sıkça görülen alkol zehirlenmesi belirtileri arasındadır.
Etil alkol zehirlenmesinin uzun vadeye yayılan etkilerinden bazıları ise şöyle sayılabilir:
- Demans benzeri hafıza problemleri,
- Korsakov Sendromu ve benzeri nörolojik bozukluklar.,
- Beslenme bozuklukları,
- Yetersiz beslenmeye bağlı oluşabilecek vitamin ve demir eksiklikleri,
- Yürüme ve fiziksel hareketlerde bozulmalar,
- Göz hareketlerinde bozulmalar,
- Duygu durum bozuklukları,
- Beyinde yapısal değişmeler uzun vadede alkol zehirlenmesinin yol açabileceği belirtilerdendir.
Alkol Zehirlenmesi Tedavisi Nasıl Olur?
Alkol zehirlenmesi yaşayan bir kişinin uykuya yatırılması, yürüyüşe çıkarılması, bolca kahve vb. içecekler verilmesi, şok duşa sokulması gibi işlemler doğruluğu kanıtlanmayan müdahalelerdir. Hatta alkol zehirlenmesine maruz kalan kişiyi ölüm ya da sakat kalma riskleri ile karşı karşıya bırakabilir. Alkol zehirlenmesi belirtileri gösteren kişinin acil tıbbi tedavi altına alınması en iyisidir. Tıbbi yardım gelene kadar yapılabilecek tedaviler ise destekleyici tedavi çalışmalarıdır. Bunların belli başlıları şunlardır:
- Kişinin yalnız bırakılmaması,
- Mümkünse bol su içirilmesi,
- Tuvaletini altına kaçırması olasılığına karşı önlem alınması,
- Bilinci kapalı ise kusmuğu ile boğulmasını engellemek için yan yatırılması,
- Bilinci açık ise güvenli bir yerde yan yatırılarak yardım gelmesinin beklenmesi yapılabilecek ilk önlemler arasındadır.
- Tıbbi tedavi için sağlık kuruluşunda yapılan işlemlerden bazıları şunlardır:
- Öncelikle hayatı fonksiyonların izlenmesi,
- Nefes alma sorunlarına karşı solunum tüpü kullanılması,
- Boğulma sorunlarına karşı önlem alınması,
- Vücudun alkol emilimini azaltması için mide lavajı uygulanması,
- Oksijen tedavisi uygulanması,
- Kateter takılarak altını ıslatma sorununun giderilmesi,
- Çeşitli komplikasyonları önlemek için vitamin ve glikoz (şeker) verilmesi tıbbi tedaviler arasında sayılabilir.
Metanol (Metil Alkol) Zehirlenmesi
Alkollü içkiler yasal ve insan sağlığı açısından normal şartlar altında etanol adı verilen etil alkol ile üretilir. Ancak son yıllarda sıklıkla maliyetleri düşürmek için etil alkolden daha ucuz ve daha kolay ulaşılabilir olan metil alkol (metanol) alkollü içecek yapımında kullanılabilir. Metanol yani metil alkol endüstride boya inceltici, antifiriz gibi amaçlarla kullanılır. Bu kimyevi endüstriyel maddenin alkollü içecek yapımında kaçak olarak kullanılması ölümle sonuçlanabilen büyük riskler içerir.
Metil alkolün insan vücudunda zehirlenme ve ölümle sonuçlanabilen riskler meydana getirmesi vücuda alındığında formik aside dönüşmesinden kaynaklanır. Vücutta formik asit birikimine bağlı olarak kanın PH değeri asit hale gelerek kanda asidoz gelişir. Asidoz gelişmesi sonucunda retinada sinir tahribatına bağlı olarak körlük oluşabilir. Yüksek asidoz vakalarında metil alkol zehirlenmesi sonucu ölümler meydana gelebilir.
Metil Alkol Zehirlenmesi Belirtileri
Alkol yapımında kaçak alkol olarak da adlandırılan toksik alkollerin kullanımı sonucu, tüketim miktarına bağlı olarak değişik semptomlarda zehirlenmeler meydana gelebilir. Etil alkol zehirlenmelerine benzer şekilde kusma, hareketlerde yavaşlama, bilinç bozuklukları görülebilir. Kanın PH seviyesinde düşme yaşanacağından solunum sorunları, sindirim problemleri ve alerjik durumlar, dikkat dağınıklığı, kas ve eklem sertlikleri, daha ileri zamanlarda böbrek fonksiyonlarında bozulma, saç ve tırnak sorunları görmek bozuklukları gibi yaygın belirtiler gözlenebilir.
Alkol Zehirlenmesi ile ilgili Sık Sorulan Sorular
Kaçak alkol zehirlenmesi belirtileri nedir?
Alkol yapımında kaçak alkol olarak da adlandırılan toksik alkollerin kullanımı sonucu, tüketim miktarına bağlı olarak değişik semptomlarda zehirlenmeler meydana gelebilir. Sahte alkol zehirlenmesi sonucunda etil alkol zehirlenmelerine benzer şekilde kusma, hareketlerde yavaşlama, bilinç bozuklukları görülebilir. Kanın PH seviyesinde düşme yaşanacağından solunum sorunları, sindirim problemleri ve alerjik durumlar, dikkat dağınıklığı, kas ve eklem sertlikleri, daha ileri zamanlarda böbrek fonksiyonlarında bozulma, saç ve tırnak sorunları görmek bozuklukları gibi yaygın belirtiler gözlenebilir.
Antidepresan alkol zehirlenmesi belirtileri nedir?
Alkolün depresan bir madde olması sebebiyle anti-depresan etkili ilaçlarla birlikte alkol kullanılması kişiye zarar verebilir. Anti-depresan ile birlikte alkol tüketimi ilacın yan etkilerini artırması yanı sıra zehirlenmeye de yol açabilir. Bu kombinasyonun oluşturduğu zehirlenme belirtileri arasında mide bulantısı, ishal ağız kuruluğu gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca anti-depresan alkol zehirlenmesi esnasında uyku hali, odaklanma ve düşünme yeteneklerinde azalma, dikkat dağınıklığı görülebilir.
Antibiyotik alkol zehirlenmesi belirtileri nedir?
Tüm antibiyotikler olmasa da birçok antibiyotik alkolün emilimini yavaşlatarak bazı kimyasal maddelerin vücutta artmasına sebep olur ve zehirlenme meydana gelebilir. Bu tarz zehirlenmelerde baş ağrısı, göğüs ağrısı, nefes yetmezliği, bulantı, kusma, yüzde kızarma gibi belirtiler görülebilir.
Alkol zehirlenmesi evde tedavi edilebilir mi?
Alkol zehirlenmesi beyin hasarına, solunum durmasına ya da ölüme yol açabilir. Yüksek miktarda alkol almış ve alkol belirtileri gösteren kişinin acil olarak en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesi ya da ambulansın aranarak sağlık hizmeti çağrılması gerekir. Bu gerçekleşene kadar evde yapılabilecek önlemler de büyük önem taşır. Zehirlenen kişinin yan yatırılarak nefes almasının sağlanması ve boğulmasının önlenmesi önemlidir.
Metil alkol zehirlenmesi belirtileri ne zaman başlar?
Metil alkol vücuda alındıktan otuz dakika sonra kanda PH seviyesini etkilemeye başlasa da belirtiler hafif sarhoşluk olarak kendini gösterebilir. 10 saat sonrasında ise tehlikeli semptomlar görülmeye başlar. Metil alkol zehirlenmesi tedavisi geciktirilmeden başlanmalı, tıbbi yardım için en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 3 Eylül 2024
Yayınlanma Tarihi: 13 Ağustos 2024