Adet döngüleri arasında ki ortalama süre 28 gündür. Bazen daha kısa kısa veya daha uzun olabilir. Kadınların adet süreleri arasındaki boşluk 21 günden az veya 35 günden fazla ise bu duruma adet düzensizliği denir. Adet düzensizliğinin yaygın nedenleri hamilelik gibi hormonal dengesizlikler, enfeksiyonlar, rahim içi ve yumurtlama sorunları, miyo ve polikistik over sendromu gibi hastalıklar, travma, stres ve ilaç kullanımıdır. Normalden çok daha ağır ya da hafif bir şekilde adet kanaması görülebilir. Adet düzensizliğine, stres, ilaçlar ya da çeşitli sağlık sorunları neden olur.
Adet Düzensizliği Nedir?
Ortalama olarak 21 ila 35 gün arasında oluşan adet döngüsü kanaması gerçekleşmediği durumlarda ya da geciktiğinde adet düzensizliği meydana gelir. Bunun en yaygın nedeni, bir kadının yumurtalıklarının yumurta bırakmaması olarak bilinir. Yumurtlama olmadığı durumlarda adetinin geç veya erken gelmesine ve normalden daha ağır olmasına sebep olur. Hormon seviyesindeki değişiklikler, stres, sağlık problemleri, kullanılan ilaçlar düzensiz adet düzensizliğini oluşmasına neden olan faktörlerdendir. En sık görülen adet düzensizlikleri şöyle açıklanabilir;
- Amenore: Adet görmeme
- Oligomenore: 35 günden fazla arayla oluşan seyrek adet dönemi
- Menoraji: Ağır ve uzun adet dönemi
- Anormal uterin kanama: Adet dönemleri arasında, uzamış kanama ya da yoğun bir adet kanaması dönemi
- Dismenore: Ağrılı ve sancılı adet dönemi
Adet Düzensizliği Nedenleri
Adet düzensizliğine daha çok stres, önemli oranda kilo almak ya da kaybetmek, virüsler, rahimdeki sorunlar, hormonal düzensizlikler ve çeşitli hastalıklar neden olur. Adet düzensizliğinin nedenleri şöyle sıralanır:
Endometriozis (Çikolata Kisti)
Endometriozis, rahmi kaplayan endometriyal dokunun rahim dışında büyümesiyle meydana gelir. Bu doku genelde kendisini yumurtalıklara ya da fallop tüplerine bağlar. Böylelikle adet öncesi ve sırasında anormal kanamalara, kramplara, şiddetli ağrıya yani adet düzensizliğine neden olabilir.
Pelvik İnflamatuar Hastalıklar (PID)
Pelvik inflamatuar hastalık, kadınlarda üreme sistemini etkileyen bakteriyel bir enfeksiyondur. Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondan kaynaklandığı bilinir. Bakteriler vajinaya girer ve rahme, üst genital yoluna yayılır. Hoş olmayan bir koku, adet düzensizliği, pelvik ağrı ve vajinal akıntı şeklinde ortaya çıkar.
Polikistik Over Sendromu
Polikistik over sendromu, yumurtalıklardan bulunan bir hormon türü olan androjen üretir. Bu hormon yumurtlamayı zorlaştırır ve adet düzensizliğine neden olur. Polikistik over sendromuna sahip olan kişilerin adet görmesi durabilir.
Yumurtalık Yetmezliği
Yumurtalıkların olması gerektiği gibi çalışmadığı ve adet görmeme durumlarında adet düzensizliği ortaya çıkarak özellikle 40 yaşın altında görülür. Kemoterapi tedavisinde ve radyasyon içeren tedavilerde ortaya çıkabilir.
Tiroid ya da Hipofiz Bezi Bozuklukları
Hipotiroidi yani tiroidin az aktif olması, hipertiroidizm (aşırı aktif tiroid) ve diğer tiroid ya da hipofiz bezi bozukluklarında hormonlar etkilenebilir. Bu da adet düzensizliğine neden olur.
Kanama bozuklukları
Pıhtılaşma sürecinin gerçekleşmemesi durumunda kan pıhtılaşma bozukluğu gelişir ve ağır adet kanaması yaşanabilir. Bu durum kanama bozuklukları olarak tanımlanarak adet düzensizliğine sebep olur.
Rahim Kanseri ya da Yumurtalık Kanseri
Bazı kanserler ve kanser sürecinde alınan ilaçlar adet dönemini etkileyerek adet düzensizliğine neden olur. Rahim kanseri ya da yumurtalık kanseri ağrılı kanamalara sebep olarak adet gecikmesi yaşatır.
Yaşam Tarzı Faktörleri
Günlük şartlardaki stres, hareketsizlik ya da bazı aksaklıklar adet döngüsünü etkileyebilir. Bu nedenlerden dolayı adet düzensizliği meydana gelir.
Adet Düzensizliği Belirtileri Nelerdir?
Adet döngüsü geldiğinde adet görememe, sık ya da seyrek görme, adet esnasında aşırı kanama, adet ortası kanamaları gibi durumlarda ortaya çıkan adet düzensizliği şu belirtilerle ortaya çıkar:
- Adet dönemleri arasında vajinadan kanama ya da lekelenme olur
- Adet dönemleri 21 günden az ya da 45 günden fazla olabilir
- Her döngü arasındaki değişkenlik gösterir
- Pedi ya da tamponunu gece boyunca ya da birkaç saatte bir değiştirme ihtiyacı
- Yedi günden uzun süren kanama
- Arka arkaya üç veya daha fazla periyodu kaçırmak
- Normalden çok daha ağır veya hafif olan adet kanaması
- Şiddetli ağrı, kramp, mide bulantısı ya da kusma
- Adet döngüsü arasındaki dönemlerde menopozdan sonra ya da cinsel ilişkiden sonra meydana gelen kanama
Adet Düzensizliğine Ne İyi Gelir?
Adet düzensizliğini engellemek için evde uygulayabileceğiniz yöntemler bulunur. Bu uygulamalar adet düzensizliğine doğrudan tedavi sağlanma da yarattığı etkilerin azalmasına yardımcı olabilir. Adet düzensizliğine karşı hareketi artırmak, bitki çayları tüketmek, vitamin takviyesi almak iyi gelen yöntemler arasında yer alır. Bunların yanında adet düzensizliğine karşı evde şu yöntemleri de uygulayabilirsiniz:
Adet Düzensizliğinin Zararları
Adet düzensizliği, zararlı olmasa da uzun süreli düzensizlik bazı hastalıklara neden olarak riskleri artırabilir. Adet düzensizliğinin neden olduğu sorunlar şöyle sıralanır:
Demir eksikliği anemisi
Adet dönemlerinde kanamanın yoğun ve ağrı olması, kişinin fazla kan kaybetmesine neden olarak demir eksikliğine sebebiyet verebilir.
Kısırlık
Adet düzensizliği, vücudun yumurta bırakmadığı dönemlerden kaynaklı olarak ortaya çıktığında hamile kalmak zorlaşabilir. Bu da kısırlığın oluşmasına zemin hazırlar.
Osteoporoz
Kemikleri güçlü tutmaya yardımcı olan östrojenin salgılanmasında yumurtlama önemlidir. Yumurtlama yaşanmadığında az östrojen salgılanmasından dolayı osteoporoz için bir risk oluşturur.
Kardiyovasküler hastalıklar
Östrojen eksikliğinden dolayı kardiyovasküler hastalıklar gelişerek kişinin sağlığı etkilenebilir.
Endometrial Hiperplazi (Rahim Duvarı Kalınlaşması)
Adet düzensizliği yaşandığında tedavi edilmezse rahim duvarında kalınlaşma meydana gelebilir. Uterus astarının bu şekilde kalınlaşması adet düzensizliğinin yol açtığı endometrial kanseri riskinin artmasına neden olur.
Adet Düzensizliği Hakkında Sık Sorulan Sorular
Doğumdan sonrası adet düzensizliği neden olur?
Doğum sonra adet düzensizliği yaşanması doğal bir durum olarak kabul edilir. Annenin sağlık durumu, fiziksel problemleri bu sürede değişiklik olmasına neden olabilir. Yeni doğum yapmış bir kadında adet döngüsünün yeniden oluşması 8 ila 16 hafta arasında değişebilir. Bebeğini emziren annelerin adet döngüsü daha geç başlayabilmektedir.
Korunmasız ilişki adet düzensizliği yapar mı?
Cinsel ilişki sonrasın kadınların vücudunda değişiklikler meydana gelebilir. Korunmasız cinsel ilişki, rahimde hormonal değişimler yaratarak adet döngüsünü etkiler ve adet kanamasında değişikliklere sebep olabilir.
Adet düzensizliği için doğum kontrol hapı kullanılır mı?
Doğum kontrol hapı, ağrılı adet dönemi yaşayan ve adet düzensizliği olan kişilere uzman doktor kontrolünde verilebilir. Doğum kontrol hapı, doğum kontrol yöntemi kullanımının dışında en yaygın kullanım nedeni adet düzensizliğidir.
Adet düzensizliği için bitkisel çözümler nelerdir?
Adet düzensizliği olan kişiler semptomların azalması için bitki çaylarından yararlanabilir. Bunun için adaçayı, tarçın, papatya çayı, kantaron çayı ve çörek otu çayı önerilebilir.
Adet düzensizliği neyin belirtisidir?
Adet düzensizliği, erken menopozun, bazı kronik sorunları, kilo problemlerinin, böbrek hastalıklarının belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Bunların yanında mevsimsel değişiklikler ve ağır egzersiz yapmak da adet düzensizliği belirtisidir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 16 Ekim 2024
Yayınlanma Tarihi: 4 Ağustos 2023
