Bebeğin yavaş yavaş büyümesi, etrafındaki varlıkları algılamaya ve anlamlandırmaya başlamasıyla ebeveynler için heyecan dolu yepyeni bir dönem başlıyor. Çevresinde gördüğü şeyleri taklit etmesi ve duyduğu sesleri çıkarmaya çalışması çoğu zaman yüzlerde tebessüm oluşturuyor. Merak duygusunun da gelişimi ile birlikte artması kurcalama, inceleme, izleme, taklit etme ve paniğe yol açan tehlikeli anılara yol açabiliyor. 20 aylık bebekle hangi etkinlikleri yapmalıyız? Ne kadar beslenmeli? Bu davranışı normal mi? Ve buna benzer pek çok soru akılları meşgul ediyor. Memorial Dicle Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Mustafa Taşkesen, 20 aylık bebek gelişimi ve merak edilenleri hakkında bilgi paylaştı.
20 aylık bebek gelişimi temelde nasıldır?
20 aylık yani 1 yaş 8 aylık olmuş bebeklerin kelime haznesi artmaya ve konuşmaya başlıyor olması gerekir. Bu dönemde bebek çevresinde gördüklerini eliyle işaret edebilir. 20 aylık bebeğiniz tamamen bağımsız bir şekilde yürüyebilir hatta birileriyle el ele tutuşup kontrol altında olmaktan pek hoşlanmayabilir. Ağlayacağı zaman yavaşça dudaklar bükülüp, şirin bir hal alabilir. Bebeğiniz bu dönemde rahatlıkla ağlama, sevinme, kızma gibi bütün duygularını yüzüyle ifade eder. Söylenen şeyleri anlar ve anlatılan bir olayı kısa süreli dinler. Bazen hiç ummadığınız anda gördüklerini usta bir tiyatrocu gibi taklit etmeye çalışır ve şirin gözükürler. Taklit yapar, hayali oyunlar yaratır ( telefonla konuşma, araba sürme, hayvan besleme) tüm yeteneklerini sergileyebilir. Bu yetenekleri sergiledikleri esnada yakınlarının da bu oyuna katılmasını isterler. Anlayabileceği basit emirleri de yerine getirirler.
20 aylık bebek gelişiminde bebeğin boy kilosu ne kadar olmalıdır?
Bebeğinizi akran bebekler ile kıyaslamamak gerekir. Her bebeğin gelişim süreci birbirinden farklılık gösterebilir. Ancak 20 aylık bebek gelişiminde ideal olan ortalama 12 kg (11-13 gğ) kadar olmalıdır.
20 aylık bebeğin beslenmesi nasıl olmalıdır?
24 aylık olana kadar anne sütü almaya devam etmelidir. Ek olarak alınacak besinlerin temel besin gruplarını içermesi gerekir. Süt ürünü, yumurta, kırmızı veya beyaz et, sebze, meyve, baklagiller ve tahıl ürünleri gibi temel besin gruplarından en az dördünü günlük olarak almalıdır. Beslenirken oturtarak, göz teması kurularak, bebeğin besinlere dokunmasına, ağız ve parmakları ile incelemesine veya dağıtmasına bir miktar izin verilmelidir. Bebeğinizin besine olan ilgisini dağıtacak Tv, tablet, telefon gibi çevresel uyaranlardan kaçınılmalıdır. Basit şeker içeren çikolata, cips, şeker, hazır meyve suyu, paketli gıda gibi yiyeceklerden uzak tutulmalıdır. Bu dönemde bebeklerin kaşık ve kap kullanmalarına izin verilebilir. Günlük yaklaşık 200-400 ml süt içebilir. Ancak daha fazla tüketmesi diğer besin gruplarının alınmasına engel olur ve aynı zamanda demir eksikliği anemisi, kabızlık, karın ağrısı gibi durumlar için de risk oluşturabilir.
20 aylık bebek zeka gelişimi için neler yapılabilir?
Bebeğinizin öğrenme, merak etme, sorma ve keşfetme yeteneği gelişmeye başlar. Bu yeteneklerini geliştirmek ve desteklemek için oyuncak bir teleskop, kağıt havlu, karton ruloları veya kağıtlar rulo haline getirilerek teleskop gibi kullanılabilir. Bunlarla nesnelere bakarak şekil, renk, isimlendirme ve farklı yönlerini öğrenmelerine destek sağlanabilir. Resimli, sesli ve renkli öğretici kitaplar çocukların nesneleri keşfetmesi ve adlandırması için kullanılabilir. Kitaplar gerçek nesneleri öğretmesi açısından da faydalı olur. Kuklalar çocukların hayal kurmaları, duygularını ifade etmeleri için kullanılabilir.
Şarkılı ve müzikli oyunlar oynayarak çocuğa vücut bölümleri, renkler, sayılar öğrenmesine destek olunabilir.
20 aylık bebek uyku düzeni nasıl olmalıdır?
Günlük ortalama uyku süresi 12-13 saat olmalıdır. Gündüz uykusu 2-2.5 saat kadar ve bir kez olmaya başlar. Bebeğinizin odasında Tv gibi uyarıcılar olmamalıdır. Yatağına uyanık halde bırakılıp uykuya geçmesi sağlanmalıdır. Odanın sessiz, loş ve sıcaklığının 21-24 derece arasında olması gerekir. Uykuya geçiş sallama veya emzirmeye devam etme gibi yöntemler uygun değildir. Sevdiği bir oyuncak (bez bebek, ayıcık vs) uykuya geçiş için destek olarak kullanılabilir. Gece gündüz döngüsün oluşması için sabahları odanın pencereleri açılıp içeriye ses ışık girmesi sağlanabilir. Uyku düzeni oluşması için saatin düzenli olması, masaj yapılması, pijama giydirilmesi ve kitap okunması önerilir. Uykuya geçiş ve düzenli uyku alışkanlığının kazandırılması için uyku saatine yakın zaman kaldığında heyecanlandırıcı etkinlikler bırakılmalı ve sakinleştirici etkinlikler yapılmalıdır. Gün içerisinde park, bahçe vb. açık alanlarda temiz hava soluması, fiziksel aktiviteler yaptırılması uykuya geçiş ve düzen için oldukça önemlidir.
20 aylık bebek iletişimi nasıldır?
Bu dönemde özellikle yeterli göz teması kurmalıdır. Bebeğiniz seslenirken size dönüp bakar ve heyecanını ifade ederken elleriyle işaret edebilir. Kendi yaşıtları ile ilgilenir ve onlarla oyunlar kurabilir. Saklambaç benzeri oyunlar oynar, mimikleri taklit eder, güldüğünüzde gülebilir. Yaptıklarınızı ve hareketlerinizi benzer şekilde yapmaya çalışır. Konuştuklarınızı anlar ve size duygularını gösterebilir. Yakınındaki kişilere göre ilişkiler kurabilir.
20 aylık bebek konuşabilir mi?
20 aylık bebekler çok yoğun ve akıcı bir konuşma şekli görülmese bu dönemde konuşabilirler. Kelime dağarcığı birkaç kelime sınırlıdır. İki kelimelik cümleler kurabilirler. Sıklıkla “ben” “sen” gibi kelimeleri kullanırlar.
20 aylık bebek neler yapabilir?
20 aylık bebek önemli vücut kısımlarını eliyle işaret ederek gösterebilir. Duygularını sözel olarak ifade edebilir.
20 aylık bebek gelişimine nasıl katkıda bulunulur?
Sağlıklı ve mutlu bir bebek gelişimi için yapılması gerekenler şunları içerir;
- Basit öykü kitapları okunabilir.
- Resimli kitaplara ebeveynlerle birlikte bakılabilir.
- Müzik eşliğinde veya olmadan birlikte şarkılar söylenerek oyunlar oynanabilir.
- Sayılarak oyun şekline getirilerek sayılabilir.
- Kalem, kağıt ile veya oyun hamuru ile şekiller yapılabilir.
- Sorularına sabırla ve uygun, tutarlı bir şekilde cevap verilmelidir.
- Basit ev veya günlük basit işler (birini çağırmak, eşyayı alıp getirmek vs) beraber yapılabilir.
- TV izleme süresi kısıtlı olmalı (ortalama bir saat) tablet telefon verilmemelidir.
20 aylık bebek için oyuncak önerileri nelerdir?
Oyuncak müzik aletleri, top, oyun blokları, şekil yapmak için kullanılan lego benzeri kutular, oyuncak arabalar, bez bebek veya ayıcıklar, tekerlekli oyuncaklar bu dönemde öneriler arasındadır.
20 aylık bebek kaç öğün yemelidir?
Ebeveynler bebeklerinin besin tüketiminin az olduğunu düşünebilirler. Ancak ortalama 3-4 ana öğün olmak üzere 1 ya da 2 ara atıştırma şeklinde ara öğün tüketimi 20 aylık bebekler için yeterlidir.
20 aylık bebek dil gelişimi nasıl olmalıdır?
İki kelimelik cümleler kurmaya, “ben” “sen” gibi kelimeleri kullanmaya başlayabilir. Konuşmaları tam akıcı değildir ama yarısından fazlası anlaşılır.
Yayınlanma Tarihi: 11 Kasım 2022
