18 aylık bebek gelişimi nasıl olur?

18 aylık bebeğin boyu, kilosu ve baş çevresi ne kadar olmalıdır?

Boy, kilo ve baş çevresi fiziksel büyümeyi gösteren parametrelerdir. Büyüme; genetik, bireysel faktörler, beslenme ve spor gibi birçok değişkenden etkilenir. Ülkemiz için oluşturulmuş Olcay Neyzi büyüme eğrilerine göre; 18 aylık çocuklarda boy ortalaması kızlar için 81,5 cm ve erkekler için 83 cm’dir. On sekiz ayda ortalama kilo kızlar için 10,7 kg, erkekler için 11,5 kg’dır ve ortalama baş çevresi kızlar için 47,2 cm, erkekler için 48,4 cm’dir. Her çocuğun büyümesi kendine özgüdür, başka çocuklar ile karşılaştırılması doğru değildir. Önemli olan, çocuğun kendi büyüme eğrisinde devam etmesidir. Büyüme sürecinde çocuğun büyüme persentilinde ılımlı iniş çıkışlar olması normaldir ancak belirgin değişiklikler gözlenirse uzman doktor tarafından gerekli değerlendirmeler yapılmalıdır.

18 aylık bebeğin zihinsel, sosyal ve hareket gelişimi nasıl olmalıdır?

18 aylık bebekler başkalarının, özellikle de erişkinlerin davranışlarını taklit etmeye başlar. (Örneğin yerleri süpürme, yemek yedirme). Kişilere özgü davranışlar gözlemlenir (anneannesine sarılır, dedesiyle araba sürer). Çocuk; bebeğine yemeğini yedirme, saçını tarama, uyutma, uçağını uçurma gibi basit hayali oyunlar oynar. Kaşık ve çatal kullanmayı öğrenme gayretindedir. Bardaktan dökerek de olsa su içebilir. Topa vurur, tek başına yürür, hızlı adımlar atabilir, hatta koşabilir. Koltuğa yardımsız tırmanır ve iner. Kalemle karalama çizimleri yapmaya başlar.

18 aylık bebeğin belenmesi nasıl olmalıdır?

18 aylık bebekler bir erişkinin tüketebildiği tüm gıdaları yiyebilir. Beslenmesi artık katı ağırlıklıdır. Fast-food ve paketli gıdalardan mümkün olduğu kadar kaçınılmalıdır. Günde 3 ana, 2 ara öğün planlanmalı, dört besin grubundan da (meyve-sebze, tahıl, süt, protein grubu) dengeli bir şekilde tüketmesi sağlanmalıdır. Bu dönemde çocukların büyüme hızı düştüğü için iştah azalır. Ayrıca çocuk çok hareketli olduğu için masada oturmak dahi istemeyebilir. Yeni gıdalar denemekten korkabilir. Önceden çok sevdiği bir gıdadan sıkılıp, tüketmemeye başlayabilir. Ayrıca sıklıkla kendi kendine yemek isteyecektir. Etrafı ve üzerini kirletecektir, buna mümkün olduğu kadar izin verilmesi gerekmektedir. Sağlıklı yemek yeme davranışı ancak bu şekilde sağlanır. Çocuğa bu süreçte rol model olmaya ve öğünleri birlikte yemeye özen gösterilmelidir. Kızmadan, sabırla, anne babanın hedefledi kadar değil, kendi istediği miktarda yemesine izin verilmelidir. Öğünleri ekran başında iken yememesine, yemek ile ilişkili ödül-ceza vermemeye dikkat edilmelidir. Öğününü hızlı bitirmesi için zorlanmamalı ama yemek 30 dakikadan uzun sürdüğünde de sonlandırılmalıdır. Sofradan aç kalkan çocuğa bir sonraki öğüne kadar bir gıda verilmemelidir. Yemek yemenin birlikte geçirilen eğlenceli bir vakit olduğu birlikte keşfedilmelidir. Ayrıca halen emziren anneler, iki yaşına kadar emzirmeye devam edebilir.

18 aylık bebeğin konuşma ve dil gelişimi nasıldır?

Çocukların çoğu, 18 ay civarında “baba, mama” haricinde üç ya da daha çok kelime söyler. İki yaşına kadar ise en az elli kelimeye ulaşır ve kısa bir cümle oluşturmak için iki kelimeyi bir araya getirir, ancak bu dönüm noktaları çocuklar arasında farklılık gösterebilir. İşitmesi ve zekası normal olan çocuklar arasında bile bazıları ikinci yıl boyunca pek konuşmayabilir. Her çocuk, gelişimin farklı kilometre taşlarını farklı zamanlarda tamamlar. 18 aylık çocuğunuz, tek basamaklı basit komutları parmak ile işaret edilmese de alır. Kendisine sorulan birçok nesneyi (ör. vücut bölümleri, ev eşyaları) gösterebilir. Ailesinin anlattıklarının bir kısmını anlar. Söylenenleri tekrar etme gayreti içindedir. Bu dönemde öğrenmesi çok hızlıdır ve birçok cisme kendince bir ad takmaya başlar.

18 aylık bebekler hangi oyunları oynayabilir? Bu yaş grubu için uygun oyuncaklar nelerdir?

Çocukların meraklı, heyecanlı ve oldukça hareketli olduğu bu döneminde birlikte kovalamaca, zıplama ve saklambaç benzeri oyunlar oynanabilir. Evde bir eşyayı saklayıp sonra beraber arayabilirsiniz. Hava koşulları müsait oldukça sık sık birlikte dışarı çıkıp, yürüyüş yapıp, parkta vakit geçirin. Oyun hamuruyla oynayın, henüz sizin yapabildiğiniz şekiller ile oyunlar kurabilirsiniz. Hayali oyunlar hem düşünce gücünü, hem de kelime dağarcığını geliştirecektir; evcilik oynayın, arabasını sürün, uçağını uçurun. Parça-bütün ilişkisi kurma becerisini desteklemek için yapbozlardan faydalanabilirsiniz. Çorapları eşleştirmeyi oyun haline getirin.  Yapı inşa oyuncakları, iç içe geçmeli kule, halka ve blok oyuncaklar, basit yapbozlar, bul-tak oyuncakları ve toplar ile oynamaktan, aktivite masasında vakit geçirmekten hoşlanırlar. Hayvan karakterleri her zaman eğlencelidir. Birlikte tuşlu, kurmalı, ipli-çekmeli oyuncaklar, yürürken itmeli oyuncaklar ve müzik aletleri eşliğinde vakit geçirin. Kalem-kağıt verip çizmesine, karalamasına izin verin. Montesori etkinlikleri yapın. Sizin gözetiminizde tırmanabilecekleri güvenli oyuncaklarda vakit geçirmesine izin verin.

18 aylık bebeğin güvenliği için nelere dikkat edilmelidir?

Çocuklar bu dönemde çok meraklıdır ve her şeyi ağzına götürmek ister. Temizlik malzemeleri, kimyasallar ve ilaçları çocuğunuzun ulaşamayacağı ve kilitli bir dolapta tutun. Çocuğunuzu mutfakta tek başına bırakmayın. Çatal, bıçak ve keskin ev aletlerini, mutfak robotlarını kilitli dolaplarda saklayın. Tencere ve tava kulplarını ocağın arkasına doğru çevirin. Isıdan iyi yalıtılmış bir fırın kullanın ve fırın kapısını asla açık bırakmayın. Çocuğunuzu banyo veya küvette asla yalnız bırakmayın, klozet kilidi ve kaymayı önleyici tabanlık kullanın. Banyo öncesi suyun sıcaklığını kontrol edin ve çocuğunuzun musluğun ısı ayarı ile oynamadığından emin olun. Oyuncaklarının yaşına uygun olmasına, küçük ya da parçalanabilir olmamasına dikkat edin. Küçük sert şeker, sert çiğ sebze, bütün kuruyemiş gibi gıdalar vermeyin. Halıları ve yollukları sabitleyerek kaymalarını önleyin. Balkon, bahçe ve sokak kapılarını kilitli tutun. Pencerelere güvenlik kilidi takın. Pencere ve balkonların yakınında sandalye, koltuk gibi tırmanabilecekleri objeler bırakmayın. Ev içindeki merdivenlerin giriş ve çıkış kapılarına emniyet kilidi yerleştirin. Merdiven kenarlarında korkulukların minimum 90 cm yükseklikte, dikmeler arası uzaklığın maksimum 10 cm. olmasına dikkat edin. Balkon korkuluğunun yüksekliği de en az 100 cm olmalıdır. Çocuğunuzun merdiveni tek başına inip çıkmasına, balkonda yalnız kalmasına izin vermeyin. Mobilyalara köşe koruyucusu, ev içindeki kapılara stoper takın. Araba ile yolculuklarınızda, çocuğunuzun arka koltukta oto güvenlik koltuğunda ve kemeri bağlı yolculuk etmesini sağlayın, arabanın kapısında çocuk kilidini aktifleştirin. 

18 aylık bebeklerde 2 yaş sendromu belirtileri görülür mü?

İki yaş sendromu belirtileri sıklıkla 18-30 ay arası başlar ve 3 yaşın sonuna dek devam edebilir.

18 aylık bebeğin uyku rutini nasıl olmalıdır?

Bu yaş grubu çocukların günlük toplam uyku süresi 11-14 saattir. Bu sürenin yaklaşık 1-3 saati gündüz uykusunda geçer. 18 aylık bebekler sıklıkla gündüz bir kez (öğleden sonra) uyurlar. Uykularının düzenli olması için gündüz ve gece benzer saatlerde uyuması sağlanmalıdır. Halen ebeveyn odasında uyuyan çocukların odası ayrılmalıdır. Uykuya geçişten 1-2 saat önce enerjisini açığa çıkaracak coşkulu oyunlar yerine kitap okumak ve müzik dinlemek gibi sakin aktiviteler seçilmelidir. Banyonun uykudan önce yaptırılması çocuğun rahatlamasını sağlar. “Haydi pijamamızı giyiyoruz, şimdi dişlerimizi fırçalıyoruz” gibi yönlendirmelerle rutinin içine dahil olmasına ve uykuya hazırlanmasına izin verin. Henüz kendi kendine yani sallanarak, emerken veya biberon eşliğinde olmaksızın uykuya geçmiyorsa, bunu öğretin. Bu sürece alışma döneminde, kısa bir süre yanına uzanmanız veya odasında oturarak uyuyana kadar beklemeniz sıklıkla işe yarar. Sizin ve tüm bakım verenlerin (ör. baba, bakıcı, akraba) uyku rutini konusunda benzer yaklaşımlar sergilemeleri çocuğunuzun uykuya geçişini kolaylaştırır.

18 aylık bebekler için kitap seçimi nasıl yapılmalıdır?

Tüm yaş gruplarında olduğu gibi bu dönemde de çocuklara bol bol kitap okunmalıdır. Kumaş veya yırtılmayan sert karton gibi materyalden yapılan kitapları tercih edin. Kitabın canlı ve parlak renkte olmasına dikkat edin. Çocuğunuzun dokunma duyusunu geliştirecek “dokun-hisset” kitapları bu dönemde de faydalı ve eğlencelidir. Sesli kitaplar da tercih edebilirsiniz. Kitap okuma rutini oluşturun; hem uyku öncesi hem de günün farklı saatlerinde okuyabilirsiniz. Kitapların büyük ve gerçek resimli olanlarını tercih ederseniz, çocuğunuzun gerçeğini gördüğünde doğru çağrışım yapması kolaylaşacaktır. Bu yaştaki çocuklar henüz soyut düşünemedikleri için kitapta hayali kahramanların olmamasına dikkat edin. Kitap okurken farklı ses tonlamaları, yapacağınız ritim tutturma gibi hareketler, kitap saatini daha da keyifli hale getirecektir. Hatta yaratıcılığınızı katarak arada ninni, ezgili tekerlemeler, sevgi dolu sözcükler de ekleyebilirsiniz!

18 aylık bebeklere hangi aşılar uygulanır?

Sağlık Bakanlığı aşılama takviminde yer alan 18. ay aşıları: hepatit A, ağızdan çocuk felci (polio) ve beşli karma aşıdır (Difteri, boğmaca, tetanoz, polio (çocuk felci) ve Hemophilus influenza tip B aşısı). Bununla birlikte, bakanlığın aşılama takviminde henüz yer almayan meningokok aşısını yaptırmadıysanız, doktorunuzdan bu aşı konusunda bilgilendirme yapmasını isteyebilirsiniz. Meningokok aşısı, aşı ile önlenebilir bir menenjit etkeni olan meningokok bakterisine karşı koruma sağlamaktadır. Bakterinin menenjite neden olan çeşitli tipleri mevcuttur. Ülkemize ait son veriler hakim olan suşun %55 oranında tip B olduğuna, %15-20 oranında diğer suşların etken olduğuna işaret etmektedir. Dolayısı ile ülkemiz koşulları için özellikle bebek ve çocukların mümkün olan en erken zamanda hem Tip B, hem de Tip A,C,Y,W suşlarını içeren aşılar ile aşılanması idealdir. Aşı takvimi, aşılamaya başlanan yaşa bağlıdır ve doktorunuz tarafından planlanacaktır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.