Bebeklerde gelişim her geçen gün daha fazla gözle görülür hale geliyor. 16 aylık bebekler artık konuşmaya başlayabiliyor, rahatlıkla yürüyebildiği gibi koşma, zıplama, tırmanma gibi aktiviteleri de rahatlıkla yapabilir durumda oluyor. Sınırlarını zorlamaya başladığı bu dönemde bebeğin olduğu çevrenin güvenli tutulması olası tehlikelerden de korunmayı sağlıyor. Memorial Antalya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Eser Akkuş, 16 aylık bebek gelişimi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
16 aylık bebek kilosu nasıldır?
16 aylık kız bebeğin vücut ağırlığı ortalama 9,8 kg ve boyu ise ortalama 78,6 cm’dir.
16 aylık erkek bebeğin vücut ağırlığı ortalama 10,5 kg ve boyu ise ortalama 80,2 cm’dir.
Ancak her bebeğin gelişiminin farklı olabileceği unutulmamalıdır.
16 aylık bebekte diş gelişimi nasıldır?
Bebeklerin diş gelişimi incelenirken alt ve üst dişler ayrı bir şekilde değerlendirilir. Üst dişlerden köpek dişleri bu ayda çıkmaya başlayabilir. Birinci azı dişlerinin 13-19 ay arasında çıktığı bilindiğinden bebeklerin bu azı dişleri dolayısıyla bebeklerin 16. ayında çıkmaya başlayabilir. Alt dişlere bakıldığında ise bazı bebeklerin yan kesici dişleri çıkabilir. Alt azı dişlerin 14-18 ay arasında çıkmaya başlamasından dolayı yine bu dişler bebeklerin 16.ayında çıktığı görülür.
16 aylık bebekte motor gelişimi nasıldır?
16 aylık olan bebeklerin kaba motor becerilerine bakıldığında bebeklerin birçoğunun desteksiz bir şekilde yürüyebildiği görülmektedir ancak 18 aylık olana kadar bebeklerin desteksiz bir şekilde yürüyememesi normal olarak kabul edilmektedir.
Önceki aylarda yürümeye başlamış olan bebeklerin bu ayda dengesini daha iyi sağladığı görülmektedir. 16 aylık bebekler sürekli hareket halinde olmak isteyebilir çünkü kendi yapabildiklerini görmek istemektedir. Bazı zamanlarda hatta koşabilirler, tırmanabilir ve tekme atabilirler. 16 aylık bebeklerin tek başına gidebileceği mesafenin artmış olması nedeniyle gözetim altında olmalıdır ve bulunduğu ortamların güvenliği sağlanmalıdır.
16 aylık bebeklerin ince motor becerileri değerlendirildiğinde kendi avucuyla kavrayabileceği boyutlardaki birçok nesneyi tutabilir. Parmaklarıyla pastel boya gibi bir nesneyi tutabilir ve tuttuğu bu boyayla karalamalar yapabilir. Elleriyle topu tutup, atabilir. Mandallarla oynayabilir. Birkaç tane blokla oyalanabilir.
16 aylık bebek bilişsel gelişim nasıldır?
16 aylık bebekler öğrenmelerini deneme yoluyla gerçekleştirir. Bu dönemde güvenliğini sağladıktan sonra farklı deneyimler yaşaması sağlanabilir. Farklı duyu organlarına hitap eden oyunlarla bunlar yapılabilir. Örneğin, farklı dokularda canlılara veya nesnelere dokunması sağlanarak farklı dokuların olduğunu öğrenmesine yardımcı olunabilir. Değişik nesnelere vurarak seslerin her nesnede farklı olduğunu anlamasına imkan verilebilir.
16 aylık bebekler günlük hayatta olan olayları daha iyi anlamaya başlamışlardır. Biliş seviyesindeki bu gelişmeyi, oyunlarının içeriğinden anlamak da mümkündür. Birçok bebek bu dönemde günlük hayatın taklidi niteliğinde olan küçük oyunlar oynar. Ev süpürme veya yemek yapma gibi oyunları oynadıkları görülebilir.
16 aylık bebekler, yapması istenilen şeyler basit ve birkaç kelimeli bir cümleyle söylendiğinde anlayabilir. Anladığı için istenileni yapabilir. Bazı nesnelerin isimlerini öğrenebilir. Söylendiğinde ve istendiğinde o nesnelere bakabilir veya getirebilir. Kendisi de istediklerini alıp getirerek, göstererek veya homurdanarak anlatabilir.
16 aylık bebekte dil gelişimi nasıldır?
Her bebeğin kullandığı kelime sayısı değişiklik göstermektedir. Dil gelişimleri devam eden bebeklerin yaklaşık yarısı bu dönemde en az 3 kelime kullanmaya başlamıştır. Bazı bebeklerin kullandığı kelime sayısı 16 kelimeye kadar çıkmış olabilir.
16 aylık bebeğin dil gelişimine katkıda bulunmak için yaşına uygun görsel içeriği bol olan kitaplar okuyabilirsiniz. Kitabın içindeki görsellerdeki canlıların veya eşyaların ne olduğunu yavaş bir şekilde öğretebilirsiniz. Vücudun birkaç bölümünü aynı şekilde oyunlar yoluyla öğretebilirsiniz.
16 aylık bebekte zeka gelişimi nasıldır?
16 aylık bebeğin zeka gelişimi incelendiğinde; sözel-dilsel zeka, mantıksal-matematiksel zeka, görsel-mekansal zeka, bedensel-kinestetik zeka, işitsel-ritmik zeka, kişisel-içsel zeka, kişilerarası-sosyal zeka ve doğa-varoluşsal zeka olmak üzere 8 farklı zeka türü bulunmaktadır.
Her çocuk bu zeka alanlarından bazılarına yaktın olabilir. Çocukların yatkın olduğu zeka alanları birbirlerinden farklılaşabilmektedir.
Sözel-dilsel zekaya katkı sağlamak isteyen ebeveynler bebeklerine kitap okuyabilirler veya sohbet edebilirler.
Bebeğinin mantıksal-matematiksel zekasını desteklemek isteyen aileler bebeklerine birkaç rakamı öğretebilirler. Olayları basit ve birkaç kelimeli cümlelerle neden sonuç ilişkisi kurarak anlatabilirler. Birkaç parçalı puzzlelarla oynayabilirler.
Görsel zekanın gelişimi için bol görselli kitaplardan faydalanılabilir. Bununla birlikte farklı hayvan türlerinin olduğu oyuncaklarla da oyunlar oynanabilir. Böylelikle bebeklerin görsel olarak farklı canlı türlerinin olduğunu öğrenmesi sağlanabilir.
Bedensel-kinestetik zekanın gelişimine yardımcı olmak isteyen aileler içerisinde hareketin bol olduğu oyunlar oynayabilirler. 16 aylık olan bebeklerin bazıları dans etmeyi severler. Dans ederek oyunlar oynanabilir.
İşitsel-ritmik zeka gelişimine yardımcı olmak için ses çıkarma özelliği olan oyuncaklardan faydalanılabilir. Ninniler söylenebilir. Bebekle dans ederken de basit şarkılar söylenebilir.
Kişisel-içsel zekaya katkı sağlamak için dikkatin çocukta olduğu aktiviteler yapılabilir. Örneğin, oyun oynarken onun yüz ifadelerinden ve beden dilinden duygularını ve düşüncelerini basit kelimelerle ona söyleyebilirsiniz.
16 aylık bebeğin kişilerarası-sosyal zekasını desteklemek için akranlarıyla birlikte vakit geçirmesini sağlayabilirsiniz. Akranlarıyla vakit geçirdiği zamanlarda onlarla iletişim kurmasına fırsat verilmelidir. Böylelikle bebekler, farklı deneyimler yaşayarak öğrenme gerçekleştirebilir.
Doğa-varoluşsal zekanın gelişimi için dokunsal oyunlar oynayarak öğrenmesi sağlanabilir. Birçok dokudaki nesneye dokunmasına imkan verilebilir. Bu nesnelere dokunurken o yüzey hakkında birkaç kelime ile tanımlama yapılabilir.
16 aylık bebek beslenmesi nasıl olmalıdır?
Kahvaltı
16 aylık bir bebek kahvaltıda tüketilebilecek sağlıklı her gıdayı tüketebilir. Örneğin; 1 yumurta, yarım kibrit kutusu kadar beyaz peynir veya 2 tatlı kaşığı kadar labne peyniri ve 1 tatlı kaşığı kadar pekmez, bal veya reçel tüketebilir. Kahvaltılıklarını artık karışım olmadan tek tek de yiyebilir. Kahvaltı öğününüzde omlete de yer verebilirsiniz.
Ara Öğün
1 çay bardağı ya da 1 küçük kavanoz kadar (Elma, armut, şeftali, kayısı, havuç, erik, muz, portakal, mandalina) gibi meyveleri bebeğinize verebilirsiniz. 100-150 gr kadar yoğurt tüketebilir.
Öğle Yemeği
1 çay bardağı ya da 1 büyük kavanoz kadar sebze çorbası verebilirsiniz. Patates, havuç, pirinç, kabak, taze fasulye, kereviz, brokoli, karnabahar, enginar gibi sebzeleri haşlayıp, ezerek hazırlayabilirsiniz. Çorbalarına kıyma, tavuk eti katabilir ve bebeğinize balık verebilirsiniz. Çok ağır ve çok tuzlu ve çok baharatlı olmayan ev yemeklerini ve çorbaları da artık tüketebilmektedir.
Akşam Yemeği
16 aylık bebekler tarhana, şehriye, yayla, mercimek çorbası içebilirler. Bununla birlikte ev yemeklerini de artık yiyebilirler.
16 aylık bebekte uyku düzeni nasıl olmalıdır?
16 aylık bebeğiniz, günde toplam 13-14 saat uykuya ihtiyaç duyar. Genelde gece uykusu 11-12, öğle uykuları ise 1-2 saat sürer. Bu dönemde kabuslar ve rüyalar, bebeğinizin gece uykusunu bölebilir. Bu nedenle bebeğinize okuduğunuz kitaplara dikkat edebilirsiniz. Yatarken giydiği kıyafetler de uyku kalitesini etkiler. Pijamalarının çok sıkı olmamasına ve uyku sırasında hareket etmesini engellememesine dikkat edebilirsiniz. Bebeğiniz geceleri uyanıp yanınıza gelirse de onu kendi yatağına götürebilir ve ninni söyleyerek rahatlatabilirsiniz.
16 aylık bebekte tuvalet düzeni nasıldır?
16 aylık bir bebekte kaka kıvamı biraz daha sertleşir ve yetişkinlerinkine benzer ve oldukça kötü kokar. Günlük kaka sayısı 1-3 civarında olabilirken bazen günde 1, hatta 2 günde 1 de olabilir. Özellikle diş çıkarma dönemlerinde kaka kıvamında yumuşama ve sıklığında artış görülmesi normaldir.
16 aylık bir bebeğinizde büyüme ve/veya gelişme geriliğinden şüphelenmeniz durumunda mutlaka çocuk hekiminize başvurmalısınız.
Yayınlanma Tarihi: 21 Eylül 2022
