جراحی روباتیک پروتز

جراحی روباتیک پروتز چیست؟

استفاده از تکنولوژی روبات در زمینه های مختلف در دنیا روز به روز در حال گسترش می باشد. به موازات پیشرفت های تکنولوژی استفاده از ربات در حوزه درمان نیز بطور چشمگیر در حال توسعه می باشد. شاخه ارتوپدی نیز یکی از بخش هایی است که فناوری روباتیک در آن جای گرفته است و تعداد جراحی های ارتوپدی انجامی با فناوری رباتیک ، روز به روز در حال افزایش است. 

در بخش ارتوپدی، فناوری روبات در جراحی پروتز مفصل ران و زانو مورد استفاده قرار می گیرد که انتظار می رود در آینده نزدیک در جراحی های شانه، ستون فقرات و تومورها نیز مورد استفاده قرار گیرد.

در واقع سیستم روباتیک سیستم کمکی در جراحی های پروتز مفصل زانو و لگن می باشد. برنامه ریزی عمل جراحی، ارزیابی شرایط بیمار و انجام عمل جراحی تحت کنترل جراح ارتوپدیک با کمک روبات انجام می گیرد. 

طبق بررسی های بعمل آمده با تجربه ترین جراحان نیز در جایگذاری دستی ایمپلنت (پروتز) دارای حاشیه خطا می باشند.

مهمترین ویژگی جراحی روباتیک را چنین می توان توصیف کرد که برش های استخوانی که بایستی در حین جراحی ایجاد شوند، قبل از جراحی در محیط کامپیوتری طراحی شده و پس از اینکه پروتز به شکل ایده ال در موقعیت مناسب خود قرار گرفت، برش استخوانی به کمک بازوی رباتیک بروشی بدون خطا انجام می گیرد. این امر (قرار گرفتن پروتز در پوزیشن ایده ال) باعث می شود تا ساییدگی و شل شدن پروتز دیرتر اتفاق افتد و ماندگاری پروتز بیشتر شود. تمامی مداخلات رباتیکی توسط پزشک جراح اعمال می شود و لازم بذکر است که انجام جراحی

رباتیک نیاز به آموزش و گواهینامه خاص می باشد. 

سیستم ارتوپدی تعاملی بازوی روباتیک چیست؟

امروزه شرکت های مختلف دارای سیستم هایی در زمینه جراحی روباتیک یا نویگیشن هستند. که اکثر سیستم ها فقط از سیستم نویگیشن استفاده می کنند. سیستم های جهت یابی نقش راهنما را برای جراح ایفا می کنند. سیستم نویگیشن با سیستم ارتوپدی تعاملی بازوی روباتیک، یکسان نیستند. در سیستم روباتیک، هم مسیر نشان داده می شود هم بکمک بازوی روباتیک حاشیه خطای جراحی کاهش پیدا کرده  و حاشیه خطا به حد میلی متری می رسد.

در مرکز ما، از سیستم ارتوپدی تعاملی بازوی روباتیک، سیستم روباتیک MAKO، که توسط Stryker ساخته شده است، استفاده می شود.

سیستم MAKO نه تنها دارای سیستم نویگیشن می باشد بلکه همزمان دارای بازوی روباتیکی ویژه می باشد که به کمک آن امکان انجام برش های استخوانی با اطمینان از درستی برش ها میسر می باشد.

سیستم ارتوپدی تعاملی بازوی روباتیک از سه واحد اصلی شامل ماژول کنترل و هدایت کامپیوتری، دوربین ، و پایه نمایش تشکیل شده است.

به لطف این سیستم، پزشک می تواند برنامه ریزی دقیق جراحی مختص بیمار را انجام داده و اعمال نماید. در حین عمل، بازوی روباتیک مخصوص که در دیگر سیستم ها وجود ندارد (تصویر شماره 1) شرایط ایده الی را برای جراح در زمینه آماده سازی و قرار دادن صحیح پروتز و انجام برش های استخوانی،  فراهم می کند.

علاوه براین یکی دیگر از مزایای مهم که در سایر سیستم ها وجود ندارد این است که بدلیل انجام ارزیابی های دقیق ، ریسک در رفتگی پروتز را به حداقل رساندن می رساند.  مخصوصا با ارزیابی های دقیق در ناحیه کمر بیمار، در پروتزهای لگنی این ریسک به حداقل می رسد.

شکل 1: نمایی از بازوی روباتیک مورد استفاده در پروتز لگن و زانو

مزایای جراحی روباتیک پروتز چیست؟

مهمترین مزیت جراحی روباتیک پروتز (MAKOplasty) امکان انجام عمل جراحی با دقت میلی متری را فراهم می کند. مهمترین نکته موفقیت در جراحی پروتز، اعمال پروتز در اندازه و ابعاد مناسب بیمار، فراهم نمودن تعادل استخوان مفصل-بافت نرم و انجام تراز مفصل به مناسب ترین شکل ممکن می باشد. جراحی پروتز روباتیک با ارائه کاربرد پروتز مخصوص بیمار، خطر دررفتگی احتمالی پروتز را کاهش می دهد. علاوه بر این، از آسیب غیر ضروری بافت نرم جلوگیری می شود. بطور خلاصه می توان به موارد ذیل اشاره کرد

امکان حفظ بیشتر بافت نرم

امکان برش استخوانی کمتر

درد کمتر بعد از عمل

کوتاه شدن مدت زمان بستری در بیمارستان

بهبودی سریعتر

حرکت بهتر

افزایش طول عمر پروتز

رضایت بیشتر بیمار از متد درمانی  

چه کسانی کاندیدای مناسب برای جراحی پروتز روباتیک (MAKOPALASTY) هستند؟

تمام بیماران مبتلا به کلسیفیکاسیون پیشرفته مفصل ران و زانو (آرتروز )

بیماران مبتلا به بیماری های روماتولوژی، بیمارانی که به علت شکستگی دچار کلسیفیکاسیون مفصل زانو گردیده اند، بیمارانی که به دلیل دررفتگی مفصل ران یا نکروز آواسکولار سر استخوان ران ، مبتلا به کلسیفیکاسیون لگن گردیده اند، مخصوصا بیمارانی که امکان بهره مندی از متدهای درمانی غیرجراحی را ندارند ، کاندیدای ایده آل برای جراحی روباتیک هستند.

برای کدام پروتزهای مفصلی می توان از جراحی پروتز روباتیک استفاده کرد؟

سیستم روباتیک MAKOplasty که ما استفاده می کنیم.

• پروتز کامل لگن

 • پروتز کامل زانو

• پروتز مفصلی کلاهک زانو (پاتلوفمورال زانو)

• پروتز زانو تک کندیلار داخلی یا جانبی (جزئی)

• پروتز زانو دوکندیلی (هر دو ناحیه همزمان)

آیا جراحی روباتیک پروتز بر طول عمر پروتز تأثیر دارد؟

از جمله عوامل اصلی موثر بر طول عمر تمام پروتزها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

پوزیشن پروتز، نحوه جایگذاری و اعمال آن، وزن بدن بیمار، نحوه استفاده از پروتز، کیفیت استخوان بیمار و رعایت توصیه های پزشک...

جراحی روباتیک MAKOplasty به دلیل تضمین قرار دادن ایمپلنت در ایده آل ترین موقعیت آناتومیکی مختص هر بیمار و با کمک به تنظیم مناسب تعادل بافت نرم، می تواند بر افزایش طول عمر پروتز تأثیر بگذارد.

سوالات متداول

جراحی روباتیک پروتز زانو چطور انجام می گیرد؟

در مرحله اول جراحی روباتیک پروتز زانو، فیلم و تصاویر مربوط به سی تی اسکن بیمار در سیستم آپلود می گردد. با استفاده از داده های بدست آمده ابعاد ونحوه قرارگیری پروتز مناسب بیمار توسط پزشک برنامه ریزی می گردد.

طبق برنامه ریزی انجام شده، برش های استخوانی مناسب و بدون خطا توسط پزشک با کمک بازوی روباتیک در حین جراحی انجام می شود. عامل اصلی موفقیت فناوری روباتیک در جراحی های پروتز زانو، فراهم نمودن تعادل رباطی می باشد.

با استفاده از روبات نه تنها تعادل رباطی برقرار می گردد بلکه امکان قرارگیری پروتز زانو هم به مناسبترین شکل انجام می گیرد.

آیا همه روبات های مورد استفاده در جراحی پروتز روباتیک یکسان هستند؟

خیر، همه روبات های مورد استفاده در جراحی پروتز روباتیک یکسان نیستند. اکثر سیستم‌های روبات فقط با استفاده از سیستم نویگیشن پزشک را راهنمایی می‌کنند و فاقد بازوی روباتیک می باشند. اما سیستم رباتیک MAKOPLASTY (سیستم کامپیوتری تعاملی بازوی روباتیک) شامل یک سیستم نویگیشن و یک سیستم بازوی روباتیک است. بهره مندی از این دو سیستم، برنامه ریزی و برش استخوان بدون مشکل را فراهم می کند.  

مهمترین مزیت جراحی روباتیک MAKOPLASTY در جراحی های پروتز مفصل ران چیست؟

یکی از شایع ترین مشکلاتی که پس از جراحی پروتز لگن مشاهده می شود، در رفتگی پروتز می باشد که با بهره مندی از سیستم روباتیک پروتز لگن (MAKOPLASTY)، این ریسک کاهش می یابد.  علاوه براین از دیگر مزایای مهم و قابل اشاره ای که استفاده از این سیستم فراهم می کند می توان به رفع مشکل افزایش طول پایی که تحت جراحی قرار میگرفت اشاره کرد.

با بهره گیری از آخرین بروز رسانی سیستم MAKOPLASTY پروتز لگن، با قراردادن ناحیه کمر در کنار برنامه ریزی های قبل از جراحی مفصل ران ، می توان از بروز دررفتگی پروتز لگن که معمولا بعد از عمل جراحی به دلیل مشکلات کمری مشاهده می شود، جلوگیری کرد. 

آیا عمل جراحی روباتیک پروتز MAKOPLASTY را یک روبات انجام می دهد؟

عمل جراحی روباتیک پروتز را روبات انجام نمی دهد بلکه این کار توسط یک پزشک مجرب انجام می گیرد که ربات حین جراحی به عنوان راهنما توسط پزشک مورد استفاده قرار می گیرد.

آیا بعد از عمل جراحی روباتیک مفصل زانو یا مفصل ران ماکوپلاستی درد زیادی وجود دارد؟

پس از جراحی روباتیک پروتز لگن یا زانو، درد کمتری نسبت به روش کلاسیک وجود دارد. از انجایکه در جراحی روباتیک برش های غیر ضروری استخوان و برش های نرم ایجاد نمی شود، انتظار می رود بیماران درد بعد از عمل کمتری داشته باشند.