Vulvodini Nedir? Vulvodini Belirtileri ve Tedavisi

Vulvodini, kadın genital organında yani vulva bölgesinde gelişen uzun süreli ağrı olarak tanımlanır. Bu ağrının belirgin bir nedeni olmasa da sinir hasarı, hormonal değişiklikler, enfeksiyon ve psikolojik faktörlere bağlı olarak gelişebilir. Yanma, batma veya kaşıntı hissi, sürekli olarak ağrı, genital bölgede rahatsızlık veya baskı hissi gibi belirtiler vulvodiniyi işaret eder. Ağrı kişinin günlük hayatının etkilenmesine neden olarak rahatsızlık verebilir. Bu durum aylarca hatta yıllarca sürebilir. Vulvodini tedavisi, ilaçlar, fizik tedavi ve terapi gibi yöntemlerle tedavi edilebilir.

Vulvodini Nedir?

Vulvodini, vulvada veya vajinada üç aydan uzun süreli olmak üzere görülen kronik ağrı ve rahatsızlık hissidir. Vulvodini yüzünden vulvada görülen vajinal ağrı, enfeksiyon ve cilt rahatsızlıkları kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir. Vulvodini, yanma, batma, sürekli olan ağrı, tahriş hissi gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Belirtileri kişiden kişiye farklılık göstererek, ağrı hafif veya dayanılmaz derecede şiddetli hale gelebilir. Bunu yanında vulvodini, sosyal ve duygusal yaşam üzerinde büyük etkiler yaratabilir. Kişinin cinsel hayatını ve ilişkilerini olumsuz etkileyebilen vulvodini, tedavisi içerisinde psikolojik danışmanlık da yer alır.

Vulvodini tipleri nelerdir?

Ağrının nereden kaynaklandığına bağlı olarak iki tip vulvodini bulunur. Bunlar lokalize vulvodini ve genel vulvodini olarak incelenir. Vulvodini tipleri şöyle açıklanabilir:

Lokalize vulvodini: Ağrı, vulvar vestibulit ya da klitoris gibi tek bir noktada gelişebilir. Vulvar vestibulit, vajinal dudaklar ve üretra arasında yer alan deri olarak bilinir. Klitoris ise vulvanın tepesindeki küçük, boncuk benzeri organdır. Lokalize vulvodini bazen lokalize vulvar ağrı sendromu olarak da isimlendirilebilir.

Genel vulvodini: Ağrı tek bir noktada izole olmadan vajinanın her bölgesinde hissedilebilir. Bu durum kişinin hayat kalitesine yansır.

Vulvodini Belirtileri Nelerdir?

Vulvodini belirtileri, yanma, sızlama, cinsel ilişki esnasında ağrı, otururken rahatsızlık duyma ve batma şeklinde ortaya çıkabilir. Ağrının şiddeti kişiden kişiye farklılık göstererek hafiften dayanılmaz düzeylere kadar değişebilir. Vulvodini belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Genital bölgede rahatsız edici yanma hissi
• Vulva bölgesinde hissedilen sıcaklık
• Genital bölgede hissedilen batma ve sızlama hissi
• Cildin kaşınması ve kaşıntıya bağlı tahriş
• Vulva bölgesinde ağırlık veya dolgunluk hissi
• Cinsel ilişki sırasında ağrı (disparoni)
• Uzun süre oturulduğunda rahatsızlık duyma
• Sürekli veya aralıklı ağrı
• Zonklama hissi

Bu belirtiler genital bölgenin bir bölümünde ya da genel olarak görülebilir. Kişinin cinsel hayatını, günlük aktivitelerini etkileyerek rahatsızlık hissi verebilir. Bu belirtiler üç aydan uzun süredir devam ettiği durumda jinekoloğa başvurmak önemlidir.

Vulvodini Neden Olur?

Vulvodi nedeni kesin olarak ortaya konmasa da biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlere bağlı olarak gelişebilir. Bunların yanında sinir sistemine, hormonal bozukluklara ve pelvik kaslara bağlı olarak da oluşabilir. Vulvodini nedenleri şöyle sıralanabilir:

Sinir hasarı oluşması veya sinirlerde aşırı hassasiyet

Sinir uçlarının aşırı duyarlı hale gelmesini kişinin vulva bölgesinde kronik ağrılara neden olabilir. Bu ağrıların uzun sürelere devam etmesi durumu da vulvodini gelişmesine sebebiyet verir. Geçirilen travmalar, enfeksiyonlar veya doğum sırasında sinir hasarı bu duruma zemin hazırlar.

Pelvik taban kaslarının gergin olması

Pelvik taban kaslarının aşırı bir şekilde kasılması veya spazm gelişmesi, vulva bölgesine baskı yaparak ağrılar neden olabilir. Bu durum genellikle stresli bir yaşam ya da fiziksel bir travma sonucunda görülür.

Hormonal değişiklikler ve bozukluklar

Hormonal olarak vücutta değişime neden olan menopoz, bunların yanında doğum kontrol haplarının kullanımı ve doğum sonrasında görülen hormonların dengesizliği sonucunda vulvada hassasiyet meydana gelebilir. Bu durum vulvodiniye neden olarak kişiye rahatsızlık verir.

Kronik enfeksiyon gelişmesi veya enflamasyon

Kişinin geçirmiş olduğu ya da var olan mantar enfeksiyonları sinir uçlarını hassas bir hale getirebilir. Bu vajinal enfeksiyonlar uzun süreli ağrılar yaratır. İyileşmiş olsa bile bu enfeksiyonlar sinirlerde kalıcı değişiklikler yapabilir. Bu da vulvodini oluşmasına neden olur.

Stres ve kaygı gibi psikolojik durumlar

Anksiyete, stres, depresyon gibi durumlar ağrı eşiğinin düşmesin neden olarak vulvodini tetiklenmesine sebep olur. Bu durum ağrıların şiddetlenmesine ve kişinin günlük yaşamın etkilenmesin zemin hazırlar.

Alerjik reaksiyonlar ve tahriş

Vulva bölgesinde kullanılan sabunlar, parfümler, pedler ve deterjanlar gibi malzemeler kronik tahrişe neden olabilir. Bu da vulvodini gelişmene sebebiyet verir.

Vulvodini Nasıl Teşhis Edilir?

Vulvodini teşhisi, jinekolog ya da kadın hastalıkları uzmanının değerlendirmesinin ardından yapılır. Doktor, kişinin belirtileri, şikayetlerini ve sağlık geçmişini dinledikten sonra çeşitli testlerin uygulanmasının isteyebilir. Vulvodiniyi teşhis etmek için kullanılan testler şöyle sıralanabilir:

• Vajina ve serviksi değerlendirmek için fiziksel muayene
• Vulvanın bazı kısımlarına nazikçe bir pamuklu çubuk sürerek ve temasın ne zaman ağrılı olduğunu öğrenme yani pamuk çubuk testi uygulama
• Enfeksiyonu test etmek için sürüntü örnekleri

Doktor, vulvodini ile ilgisi olmayan ve ağrınıza neden olabilecek durumları dışlayabilmek için vulva bölgesinde kolposkopisini veya biyopsisini isteyebilir.

Vulvodini Tedavisi Nasıl Olur?

Vulvodini tedavisi, kişiden kişiye ve nedenine bağlı olarak farklılık gösterir. Tedavinin amacı genellikle ağrının azalmasına yardımcı olmak ve kişinin günlük yaşam kalitesini artırmaktır. Vulvodini tam olarak iyileşmese bile farklı tedavi yöntemleri sayesinde semptomları hafifletilebilir. Vulvodini tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler şöyle sıralanabilir:

• Antidepresanlar ve antiepileptik ilaçlar, sinirlerin hassasiyetini azaltmak için kullanılır
• Lokal olarak uygulanan lidokain kremler gibi topikal anestezikler, ağrıyı geçici olarak hafiflemesine yardımcı olur
• Ağrı kesici ilaçlar ve anti-enflamatuar ilaçlar da destekleyici tedavi olarak önerilebilir
• Pelvik taban kaslarının gevşetilmesi ve güçlendirilmesi için fizik tedavi de etkilidir
• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) gibi yöntemler, ağrının psikolojik etkilerini azaltmada kullanılır
• Pamuklu iç çamaşırı kullanmak, sabun ve parfüm içermeyen ürünlerle temizlik yapmak ve stresten uzak durmak semptomların hafiflemesini sağlar.

Vulvodini tedavisinde cerrahi müdahale, ağrının geçmediği durumda uygulanabilir. Bu işlem esnasında ağrının yoğun olduğu bölge çıkarılır.

Vulvodini Hakkında Sık Sorulan Sorular

Vulvodini ne zaman geçer?

Vulvodini tedaviye bağlı olarak haftalar veya aylar içinde hafifleme gösterebilir. Tedavi sürecinde ilaçlar, fizyoterapi ve psikolojik destekle semptomlar kontrol altına alınabilir. Bazı durumlarda kişilerin sağlık durumuna bağlı olarak uzun süreli takip gerekebilir.

Vulvodini nasıl anlaşılır?

Vulvodini, vulva bölgesinde gelişerek üç aydan uzun süren, nedeni bilinmeyen ağrı ile anlaşılır. Bu ağrı yanma, batma veya kaşıntı şeklinde ortaya çıkabilir. Cinsel ilişki, tampon kullanma veya oturma gibi durumlarda artar.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.