Toksoplazma Nedir? Toksoplazma Belirtileri Nelerdir?

Toxoplasma gondii adı verilen parazitin neden olduğu bir enfeksiyon olan toksoplazma; genellikle hamileleri ve bağışıklık sistemi zayıf kişileri etkileyen, kedi dışkısı ve kontamine gıdalar yoluyla insana geçen bulaşıcı bir hastalıktır. Ateş, baş ağrısı, lenf bezlerinin şişmesi ve yorgunluk gibi grip benzeri semptomlar gösteren toksoplazma tedavisi genellikle ilaçlar yoluyla yapılır.

Toksoplazma Nedir?

Toksoplazma; toxoplasma gondii adlı tek hücreli bir parazitin neden olduğu, az pişmiş enfekte et ya da enfekte kedi kakasından bulaşan paraziter bir enfeksiyondur. Gebelik esnasında bebeğe geçebilen parazit çoğunlukla herhangi bir semptom göstermez ancak kimi enfekte kişilerde ateş, yorgunluk, kas ağrısı, lenf bezlerinin şişmesi gibi belirtiler görünebilir.

Özellikle hamile kadınlar ve zayıf bağışıklık sistemine sahip kişiler için riskli olabilecek komplikasyonlar gelişebilir. Erken tanı ve tedavi, komplikasyon riskini azaltır ve hastalığın etkilerini hafifletebilir.

Konjenital Toksoplazma Nedir?

Hamilelik sürecinde sağlık açısından dikkatli olunması gereken bazı konular vardır. Bunlardan birisi de konjenital toxoplasmadır. Anne adayının, hamilelik sırasında Toksoplazma gondii isimli parazitle enfekte olması sonucunda bebeğe zarar veren bu durum ciddi sonuçlara yol açabilir. Çünkü toksoplazma paraziti bebeğin beyin, göz ve diğer hayati organlarında hasara yol açabilir.

Toksoplazma Nedenleri Nelerdir?

Toksoplazma hastalığı; toxoplasma gondii adı verilen bir parazit sonucu meydana gelir. vardır. Bu parazit genellikle kedilerin bağırsaklarında bulunur dışkı yoluyla vücuttan atılır. Kedi dışkısı veya kediyse yakın temasta bulunan kişilerde daha çok görülen toksoplazma ayrıca kontamine gıdalar veya kirli sular yoluyla da insane geçer. Diğer yandan avlanan veya çiğ et tüketen kedilerden bulaşma ihtimali daha yüksektir. Ayrıca meyve ve sebze yüzeyinde de olabilir.

Toksoplazma Nasıl Bulaşır?

Toxoplasma gondii adı verilen parazitin neden olduğu bir hastalık olan toksoplazma; genellikle kedilerin bağırsaklarında bulunan bu parazitin vücuttan atılarak çevreye yayılması sonucu insanlara bulaşır. Kişiler kedi kumu temizlerken veya toprakla temas ederek bu paraziti vücuduna alabilir.

Kedi dışkısı başta olmak üzere toksoplazmanın bulaşma yolları şöyledir:

Kedi Dışkısı: Genellikle kedilerin bağırsaklarında yaşar ve enfekte kediler bu paraziti dışkılarıyla çevreye yayabilirler. İnsanlar, enfekte kedi kumu temizlerken veya toprakla temas ederken bu dışkılarla temas ettiğinde enfekte olabilirler. Bu nedenle, kedi kumu temizlerken eldiven giymek ve elleri iyi yıkamak önemlidir.

İyi pişmemiş veya çiğ et: İyi pişmemiş veya çiğ et tüketimi, gondii parazitinin insana geçişine neden olabilir. Bu nedenle, etleri iyi pişirerek bu riski azaltmak önemlidir.

Kirli su ve kontamine gıdalar: Parazit, kirli su yoluyla sebzeler ve meyveler üzerine bulaşabilir. Bu nedenle, bu tür gıdaları iyi bir şekilde yıkamak önemlidir.

Temas: Enfekte hayvanlarla temas sonucu insana geçebilir. Özellikle çiftlik işleri gibi hayvanlarla sık temas gerektiren mesleklerde çalışanlar risk altındadır.

Konjenital bulaşma: Toksoplazma gebelik sırasında olursa bebeğe geçebilir.

Toksoplazma Belirtileri Nelerdir?

Toksoplazma belirtileri genellikle griple benzer semptomlar gösterir ve en yaygın belirtileri arasında ateş, vücut ağrısı, şişmiş lenf bezleri, baş ağrısı ve yorgunluk bulunur.

Gribe yakın semptomlar gösteren toksoplazma belirtileri şunları içerir:

• Ateş
• Lenf bezlerinin şişmesi
• Vücut ağrısı
• Baş ağrısı
• Halsizlik ve yorgunluk
• Deri döküntüsü
• Gözlerde ağrı
• Bulanık görme problemi
• Bilinç bulanıklığı
• Karaciğer ve dalak büyümesi
• Nöbet yaşanması
• Sarılık
• Gözlerde enfeksiyon

Toksoplazmanın daha şiddetli görülen durumlarında göz enfeksiyonu ve rahatsızlığı kişide körlüğe kadar gidebilir ancak bu durumun her toksoplazma hastası olan kişide yaşanacağının kesinliği yoktur.

Ateş ve halsizlik

Enfeksiyonunun belirtilerinden biri ateş ve halsizliktir. Bu semptomlar, bağışıklık sistemi sağlam olan kişilerde genellikle hafif seyreder.

Lenf bezinin şişmesi

Enfekte olan kişilerde lenf bezlerinin şiştiğini görmek yaygın bir durumdur. Şişmiş lenf bezleri genellikle boyun, koltuk altı veya kasık bölgelerinde hissedilir.

Kas ve eklem ağrıları

Enfeksiyon, kas ve eklem ağrılarına neden olabilir. Bu semptomlar, özellikle enfeksiyonun yayıldığı durumlarda ortaya çıkabilir.

Toksoplazma Risk Grupları Kimlerdir?

Toksoplazma hastalığına yakalanma riski belirli gruplar için daha yüksektir.

Hamilelerde toksoplazma riski

Hamilelikte toksoplazma, anneden fetüse geçebilir. Bu nedenle hamile kadınlar, özellikle dikkatli olmalıdır.

Zayıf bağışıklık sistemine sahip kişiler

Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler (HIV pozitif olanlar veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar), Toxoplasmaya karşı daha savunmasızdır.

Diğer risk faktörleri

Özellikle dışarıda serbest dolaşan kedilere sahip olan evler için, Toxoplasma enfeksiyonu riski artabilir. Toxoplasma gondii, kirli su veya gıdalar yoluyla insana bulaşabilir. Yetersiz pişirilmiş veya hijyenik olmayan gıdalar tüketmek enfeksiyon riskini artırabilir.

Toksoplazma Tanı ve Teşhis Yöntemleri Nelerdir?

Toksoplazma enfeksiyonunun teşhisi genelde laboratuvar testleriyle yapılmasıyla birlikte bazı durumlarda radyolojik incelemeler de kullanılabilir. 

Laboratuvar testleri

• Kan Testi: Kan testi yapılırken kandaki toxoplasma antikorlarına bakılır. Bu antikorların adı IGM ve IGG antikorlarıdır. Bu değerler enfeksiyonun var olup olmadığını gösterir.
• Amniyosentez: Hamilelik sırasında risk varsa test yapılır ve anti toksoplazma araştırılırmalıdır. Bu test, bebeğin enfekte olup olmadığını gösterir.
• Biyopsi: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin organlarında enfeksiyona bağlı lezyonlar oluşabilir. Biyopsi ile lezyonlar incelenerek parazitin varlığına bakılır.
• Dışkı Örneği: Nadiren de olsa kullanılan bu yöntemde parazitin dışkıda olup olmadığına bakılır. Fakat bu yöntem tek başına değil de diğer testlerin yanında kullanılır. Çünkü tek başına tanı koymada yeterli değildir.

Radyolojik incelemeler

• Görüntüleme: Doktorunuz beyninizde enfeksiyon olduğundan şüphelendiyse MR taraması yapmak isteyebilir. Bu sayede beyninizin detaylı bir görüntüsü elde edilir ve doktor tarafından değerlendirilir.

Toksoplazma Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Toksoplazma pozitif çıkanlar için tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. Toksoplazma aşısı bulunmamakla birlikte sadece ilaç tedavisi vardır. Toxoplasma enfeksiyonunun tedavisi, genellikle hastanın bağışıklık durumuna, yaşına ve enfeksiyonun ciddiyetine bağlı olarak değişebilir.

İlaç tedavisi

• Primetamin: Toxoplasma enfeksiyonunun tedavisinde sıklıkla kullanılan bir ilaçtır. Parazitin büyümesini engeller ve çoğalmasını durdurur. Genelde sulfadiazine isimli antibiyotikle birlikte kullanılır.
• Sulfadiazine: Toxoplasma enfeksiyon tedavisinde kullanılan bir antibiyotiktir. Primetamin ilacıyla birlikte kullanılırsa daha etkili olur.

Tedavi sırasında alınması gereken önlemler

• İlaçları düzenli olarak ve doktorunuzun belirttiği şekilde almak önemlidir.
• Yan etkileri bildirmek ve doktor tavsiyelerine uygun olarak tedaviyi sürdürmek gerekir.
• Gıda güvenliği konusunda dikkatli olunmalıdır, çünkü enfeksiyon tekrarlanabilir.
• Tedavi süreci boyunca bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler, dikkatli olmalı ve enfeksiyondan korunmaya çalışmalıdır.

Alternatif ve destekleyici tedaviler

Toxoplasma enfeksiyonunun tedavisi için alternatif veya destekleyici tedaviler bazen kullanılabilir. Bu tedaviler arasında beslenme düzenlemeleri, bağışıklık sistemini güçlendiren takviyeler ve semptomların yönetimine yardımcı olan ilaçlar bulunur.

Toksoplazma Tamamen Geçer mi?

Toksoplazma, birçok kişide kendiliğinden iyileşir ve semptomlar kaybolur. Ancak, bu enfeksiyon bazı durumlarda tamamen vücuttan atılmaz ve bir kez enfekte olunduğunda, vücutta kalıcı hale gelebilir. 

Bağışıklık sistemi sağlıklı olan birçok insan, semptomsuz taşıyıcılar olabilir. Ancak bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler veya hamile kadınlar için bu enfeksiyon daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Toksoplazma Nasıl Önlenir?

Toksoplazmaya yakalanmamak için dikkatli olunması ve bazı önlemler alınması gerekir.

Hijyen ve temizlik

Elleri sabun ve su ile sık sık yıkamak, patojenlerin yayılmasını engeller.

Beslenme ve gıda güvenliği

Etleri iyice pişirmek, potansiyel Toxoplasma kontaminasyonunu azaltır. Özellikle kırmızı et ve tavuk gibi etleri tam olarak pişirmek önemlidir.

Patojen, kirli su veya toprakla temas sonucu meyve ve sebzelerin yüzeyine bulaşabilir. Bu nedenle, sebze ve meyveleri iyice yıkamak önemlidir.

Hayvanlarla temasta dikkat edilmesi gerekenler

Özellikle kedilerin dışkılarına temas etmekten kaçınmalı ve eğer temas etmeniz gerekiyorsa eldiven kullanmalısınız.

Toksoplazma İle İlgili Sık Sorulan Sorular

Toksoplazma enfeksiyonu bebeğe geçtiğinde ne olur?

Toxoplasma anne tarafından bebeğe geçerse, fetüs risk altındadır. Bu, doğumsal anormalliklere ve çeşitli sağlık problemlerine neden olabilir. Erken tanı ve tedavi önemlidir.

Hamilelikte geçirilen enfeksiyonun önemi nedir?

Gebelikte toksoplazma enfeksiyonu, fetüs için ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Erken teşhis ve tedavi, riskleri azaltabilir.

Gebelikte fetüs için tanı mümkün mü?

Evet, gebelik sırasında fetüsün Toxoplasma açısından taranması mümkündür. Bu, annenin enfekte olup olmadığını ve fetüsün risk altında olup olmadığını değerlendirmeye yardımcı olabilir.

Toksoplazma nasıl bulaşır?

Toxoplasma, enfekte hayvanların dışkısıyla temas, kontamine su veya gıda tüketimi gibi yollarla bulaşabilir. Kedi kumu ile çalışırken de bulaşma riski vardır.

Toksoplazma ıgm negatif ne demek?

Toxoplasma IgM negatif sonucu, genellikle aktif bir enfeksiyonun olmadığını gösterir.

Toksoplazma testi nasıl yapılır?

Toksoplazma testi, genellikle kan örnekleriyle yapılır. İlgili antikorların veya DNA’nın varlığına bakarak enfeksiyonu teşhis ederler.

Toksoplazma ıgg negatif ne demek?

Toxoplasma IgG negatif sonucu, kişinin Toxoplasma’ya karşı bağışıklık kazanmadığını veya daha önce maruz kalmadığını gösterebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.