Tiroid Kanseri Nedir? Tiroid Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Tiroid kanseri, kelebek şeklinde olan ve boynun alt kısmında bulunan tiroid bezindeki hücrelerin kontrolden çıkıp anormal bir şekilde büyümesidir. Kadınlarda daha sık görülen tiroid kanseri genellikle tiroid bezinde büyüme, ses kısıklığı, öksürük ve nefes almada zorluk gibi belirtilerle kendini gösterir. Erken teşhis edildiği takdirde tedavide başarı oranı en yüksek olan kanser türleri arasında yer alan tiroid kanserinin tedavisi ise cerrahi ve radyoaktif iyot tedavisi yöntemlerini içerir.

Tiroid Kanseri Nedir?

Tiroid kanseri, tiroid bezindeki normal tiroid hücrelerinin, anormal hücrelere dönüşüp kontrol dışı büyümeleri ile tiroid bezinde ortaya çıkan kanser türüdür. Endokrin sisteminin bir parçası olan ve birçok hormonun salgılanmasını sağlayan tiroid hormonunda meydana tümörlü hücreler kansere dönüşerek vücuda olası zararlar verir. Tiroid bezi vücutta hormon üretimi konusunda önemli bir role sahip olan kelebek şeklinde görülen bir organdır ve kişinin metabolizma hızı, vücut sıcaklığı ve kalp atışını dengeler ve düzenler.

Genellikle boyundaki tiroid bezinde ortaya çıkan şişlikle kendini gösteren tiroid kanseri, bazı vakalarda herhangi bir belirti bile göstermeyebilir. Belirti göstermeyen tiroid kanseri vakaları metastaz yapıp diğer organlara yayıldığında yorgunluk, iştah kaybı, mide bulantısı ve kusma gibi semptomlar ortaya çıkarabilir. Tiroid kanserinin gelişimine neden olan birçok etken yer alır. Kanserin erken evrede teşhis edilmesi, tedavi sürecinde başarı oranının artmasına yardımcı olur.

Tedavideki başarı oranı yüksek olan tiroid kanseri, ameliyat, kemoterapi, radyasyon, hormon tedavisi ve radyoiyot gibi tedavi yöntemleri denenerek kişinin sağlığına kavuşturulması hedeflenir.

Tiroid kanseri çeşitleri nelerdir?

Tiroid kanseri çeşidi, kanser hücresinin yapısına, ilerleme hızına ve kişinin sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Tiroid kanseri çeşitleri şöyle sıralanabilir:

Papiller tiroid kanseri: Sık görülen tiroid kanseri türleri arasında yer alır. Papiller tiroid kanseri, yavaş şekilde büyüme gösterebilir. Vücut içerisinde diğer organlara yayılma riski düşük olarak bilinir ve cerrahi müdahale sonucunda tedaviye yanıt verir.

Foliküler tiroid kanseri: Vücutta iyot eksikliği olan bölgelerde görülen foliküler tiroid kanserinin kan yoluyla yayılma riski bulunur.

Medüller tiroid kanseri: Kalıtsal faktörler nedeniyle görülen medüller tiroid kanseri, vücutta diğer organları etkilemesiyle bilinen tiroid kanseri türüdür.

Anaplastik tiroid kanseri: Nadir olarak görülen tiroid kanser çeşidi olarak bilinir. Bu tiroid kanseri türü hızla büyüyerek çevre dokulara yayılma eğilimi gösteren bir yapıya sahiptir.

Tiroid kanseri evreleri nedir?

Tiroid kanseri evreleri, tedavi sürecini etkileyen en önemli etkenlerden biri olarak kabul edilir. Kanserin evresine bağlı olarak tedavi planı oluşturulabilir. Kanserin yayılma derecesine bağlı olarak evreleri şu şekilde değerlendirilir:

• Evre 1: Tiroid kanseri ilk evresinde tümör tiroid bezinde sınır olur. Böylelikle başka doku ve organlara yayılım göstermemiştir.
• Evre 2: Kanser, 2.evrede olduğunda ise tiroid bezi dışında çevre dokulara yayılmaya başlamış olma ihtimali bulunur.
• Evre 3: Tiroid kanseri 3.evresinde kanser hücreleri, tiroid bezi çevresinde yer alan lenf düğümlerine ve boyundaki dokulara yayılma göstermiştir.
• Evre 4: Bu evrede ise kanser, akciğerler veya kemikler gibi uzak organlara sıçramış olabilir.

Tiroid Kanseri Neden Olur?

Tiroid kanserleri tiroid nodüllerinden köken alan tümörlerdir. Ailede tiroid kanseri öyküsü olması, başka bir sebeple boyuna alınan radyasyon öyküsü ve hücresel düzeyde meydana gelen çeşitli mutasyonlar tiroid nodüllerinden kanser gelişimine neden olabilir.

Tiroid kanserine yol açan faktörler şunlardır:

• Genetik faktör
• Cinsiyet (Kadınlarda daha yaygın görülür)
• Yüksek düzeyde radyasyona maruz kalma
• İyot eksikliği
• Zehirli guatr
• Obezite
• Özellikle baş ve boyun kanserlerinde uygulanan radyoterapiler

Genetik faktör

Kişinin ailesinde tiroid kanseri öyküsü bulunuyorsa vücutta tiroid kanseri riski bulunabilir. Bazı kişilerde kalıtsal olarak bu genetik sendromlara sahip olabilir. Hücrelerde meydana gelebilecek mutasyonlar nedeniyle kanser oluşabilir.

Cinsiyet

Kadınlarda erkeklere oranla tiroid kanseri geliştirme riski daha yüksektir. Vücutta oluşan hormonal farklılıklar, özellikle östrojen hormonu kadınlarda tiroid bezinde anormal hücre büyümesine zemin hazırlayabilir.

Yüksek düzeyde radyasyona maruz kalma

Özellikle kişinin çocukluk döneminde yüksek dozda radyasyona maruz kalması tiroid kanseri riskinin artmasına neden olabilir. Radyasyon nedeniyle tiroid hücreleri genetik değişimlere sebep olarak kanser oluşumuna sebebiyet verebilir.

İyot eksikliği

İyot vücutta tiroid hormonlarının üretiminde yer alan temel bir element olarak bilinir. Vücuda yeterli miktarda iyot alınmamasından kaynaklı olarak tiroid bezinde büyüme ve yapısal bozukluklar görülebilir. İyot eksikliği olan bölgelerde yaşayan kişilerde tiroid kanseri gelişme riski yüksektir.

Zehirli guatr

Tiroid bezi içerisinde hormon üreten nodüllerin kontrolsüz bir biçimde çoğalması zehirli guatr olarak bilinir. Bu nodüller çeşitli faktörlere bağlı olarak kansere dönüşme riskine sahiptir.

Obezite

Kişinin fazla kilolu ya da obez olması tiroid kanseri geliştirme riskinin artmasına neden olabilir. Obezite nedeniyle vücutta hormon dengesizliği görülebilir. Bu da tiroid bezindeki hücrelerin kontrolsüz bir biçimde büyümesine neden olur.

Baş ve boyun kanserlerinde uygulanan radyoterapiler

Baş ve boyun bölgesine uygulanan radyoterapiler, tiroid bezinin zarar görmesine neden olabilir. Hücresel yapısının değişmesine neden olarak kansere zemin hazırlar. Özellikle çocukluk ve gençlik dönemlerinde radyoterapi gören kişilerin dikkat ederek düzenli kontrollerini yaptırması önerilir.

Tiroid kanserine neden olan risk faktörleri nelerdir?

Tiroid kanserine neden olan ve gelişimini etkileyen risk faktörleri bulunur. Bu risk faktörleri arasında genetik yatkınlık, cinsiyet ve radyasyon maruz kalma süresi yer alır. Özellikle çocukluk döneminde yüksek oranda radyasyona maruz kalan kişilerde ilerleyen yaşlarda tiroid kanseri riski artabilir. Bunların yanında kadınlarda erkeklere oranla daha sık tiroid kanseri görülebilir. Bu durum hormonlardan kaynaklıdır.

Tiroid Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Tirod kanserinin belirtileri boyun bölgesinde bulunan tiroid bezinde şişlik, yorgunluk, ses kısıklığı, yutma güçlüğü ve boğaz ağrısıdır. Bazen de hiçbir belirti oluşturmadan doktorun elle muayenesi sırasında veya başka bir sebeple yapılan görüntüleme tetkikleri ile tesadüfen saptanabilir.

Tiroid kanseri belirtileri genel olarak şunları içerir:

• Boyunda tiroid bezinde şişlik
• Tiroidin şişmesi sonucu ses kısıklığı veya seste değişiklik
• Yutma güçlüğü
• Boyun ve boğaz ağrısı
• Nefes almada zorluk
• Öksürük
• Yorgunluk ve halsizlik
• Agresiflik 
• İshal
• Kilo kaybı
• Yüzde kızarıklık

Tiroid bezinde büyüme ve şişlik

Boynun alt kısmında yer alan tiroid bezindeki hücrelerin anormal bir şekilde büyümesi tiroid kanserine yol açar. Tiroid bezindeki hücrelerin kanserli hücrelere dönüşmesi de bezin olduğu bölgede yumru, büyüme ve şişlik ortaya çıkarır.

Nefes almada zorluk 

Genellikle genişlemiş ve tümörlü tiroid bezi hücrelerinin fiziksel tıkanmaya neden olması kişi nefes alırken güçlük çekebilir. Bu durum tiroid kanserinin yaygın belirtileri arasında gösterilir. 

Öksürük 

Tiroid kanseriyle tiroid bezinde şişme görülür. Şişmiş tiroid nefes borusuna ve yemek borusuna baskı yaparak öksürüğe, hırıltılı solunuma, nefes alma güçlüklerine veya yutma zorluğuna yol açabilir.

Ses kısıklığı

İyi veya kötü huylu bir tiroid nodülleri ses tellerine baskı yaparak tiroid kanserinde sık görülen ses kısıklığına ve buna bağlı ses değişikliklerine neden olabilir.

Boyun ve boğaz ağrısı 

Tiroid kanserinde görülen semptomlar arasında boyun ve boğaz ağrısı da yer alır. 

Yorgunluk hissi

Tiroid kanseri olan hastalarda yorgunluk hissi, halsizlik ve enerji düşüklüğü de yaşanabilir.

Tiroid kanseri 1. evre belirtileri nelerdir?

Tiroid kanserinin en erken evresi olan 1. evresinde genellikle boyunda bir şişlik hissedilir. Bu evrede şişlik yavaş yavaş büyür ve ağrı beklenmez. Ek olarak tiroid kanserinin 1. evresinde boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, nefes alırken zorlanma gibi belirtiler de görülebilir.

Tiroid Kanseri Tanısı Nasıl Konur?

Tiroid kanseri teşhisinde en önemli inceleme yöntemi tiroid bezine yönelik yapılan ultrasonografidir. Ultrasonografide tiroid nodülü saptanırsa ve nodül, kanser yönünden şüpheli özellikler taşıyorsa ince iğne aspirasyon biyopsisi yapılır. Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi, tüm dünyada tiroid kanseri tanısı koymada altın standart yöntemdir. Biyopsi sonucu elde edilen örneğin sitoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi sonucu tiroid kanseri yönünden şüpheli gelmesi durumunda kesin tanı, ameliyatla alınan tiroid dokusunun patoloji uzmanı tarafından incelemesi ile konur.

Tiroid kanserinin teşhisinde başlıca kullanılan yöntemler şunlardır:

• Tiroid bezinin yapısını değerlendirmek için ultrasonografiden yararlanılabilir Böylelikle tiroid nodülleri saptanır ve nodüllerin yapısı incelenir.
• Tiroid nodüllerinin kanserli olup olmadığını anlamak için aspirasyon biyosisi uygulanabilir
• Tiroid hormon düzeyleri ve kalsitonin gibi belirli hormonların seviyelerini tespit etmek için kan testleri yapılabilir
• Kanser dokusunun ne kadar yayılıp yayılmadığını kontrol etmek ve değerlendirmek için BT ve MR görüntülemelerinden yararlanılabilir.

Tiroid Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tiroid kanserinin birincil tedavisi, ameliyatla tiroid bezinin tamamının veya etkilenen yarısının çıkarılmasıdır. Boyundaki lenf bezlerine hastalık yayılımı varsa bunların da cerrahi yolla çıkarılması gerekir. Ameliyat sonrasında, bazı tiroid kanseri türlerinde radyoaktif iyot tedavisi (atom tedavisi) adı verilen ek bir tedaviye gerek duyulur. Bu tedaviye gereksinim kararı, patoloji sonucu ve hastalığın tekrarlama riskine göre takip eden hekim tarafından verilir. Genellikle, tedaviden belli bir süre önce tiroid ilacını kesip özel bir diyet yapmak gerekmektedir. Tedavi, etrafa radyasyon yayma olasılığı nedeni ile radyasyonu geçirmeyen bir ortamda verilir ve tedaviden sonra çevresindekilerin etkilenmesini önlemek amacıyla bir süre radyasyon tedbirleri alması gerekir. Tiroid ameliyatından sonra ömür boyu, hem vücudun tiroid hormonu ihtiyacını karşılamak hem de hastalığın tekrar etmesini önlemek amacıyla ağızdan tiroid hormonu tedavisi verilmektedir. Bunların dışında, tiroid kanseri izleminde radyoterapi ve kemoterapi gibi başka tedavilere çok nadir ihtiyaç duyulmaktadır.

Tiroid kanserinde uygulanan tedavi yöntemleri şöyle sıralanabilir:

Cerrahi müdahale

Birincil tedavi yöntemleri arasında yer alan cerrahi müdahale içerisinde tiroid bezinin tamamının ya da bir kısmının alınmasıyla gerçekleşir. Kanser türü lenf düğümlerine yayılmış durumdaysa lenf düğümleri alınabilir.  

Radyoaktif iyot tedavisi

Bazı kanser türlerine yönelik olarak tiroid dokusunda kanser hücrelerinin yok edilmesi için yararlanılır. Bu tedavi süresince kişinin izole edilmesi önem taşır.

Hormon tedavisi

Tiroid kanseri ameliyatı sonrasında tiroid hormonlarında yer alan eksikliği gidermek ve kanserin tekrarlamasını önlemek amacıyla hormon tedavisi uygulanabilir.

Kemoterapi ve radyoterapi

Anaplastik tiroid kanser türlerine karşı uygulanabilecek yöntemler arasında kemoterapi ve radyoterapi yer alır. Bu yöntemler genellikle ileri evrelerde tercih edilir.

Tiroid Kanseri Hakkında Sık Sorulan Sorular

Tiroid nedir?

Tiroid, boynun alt kısmında, adem elması olarak bilinen bölgenin hemen altında soluk borusunun önünde kelebek şeklinde bir organdır. Tiroid, vücutta hayati fonksiyonları yöneten birçok hormonun üretilmesinden sorumludur. Bu hormonların üretimi vücudun daha işlevsel bir şekilde yönetilmesini sağlar. 

Tiroid bezinde meydana gelen anormallikler ise birçok organa zarar vererek sağlık açısından bir tehdit unsuru oluşturur. Bunların başında da tiroid kanseri gelir.

Tiroid kanserinin kadın ve erkeklerde görülme sıklığı nedir?

Tüm tiroid nodüllerinin yaklaşık yüzde 5’inde tiroid kanseri gelişmektedir. Kadınlarda erkeklerde 4 kat daha sık görülürler.

Tiroid kanseri 4. evre belirtileri nelerdir?

Tiroid kanserinin 4. evresi hastalığın ilerlediği ve diğer organlara da yayılabildiği evredir. Bu evrede hastaya agresif bir tedavi uygulanabilir. Tiroid kanserinin 4. evresinde boyunda şişliğin büyümesi, nefes alırken zorlanmanın daha da artması, sesin iyice kısılması ve bazı vakalarda kemik erimesi bile ortaya çıkabilir.

Tiroid kanserlerinde takip nasıl olmalıdır?

Tiroid kanseri hastaları düzenli takip edilmelidir. Takiplerde hastanın fizik muayenesi, kan testleri, boyun ultrasonografisi gibi tetkiklerin yanı sıra, bazı durumlarda nükleer tarama testleri ve başka görüntüleme yöntemleri de gerekebilmektedir. Takiplerin sıklığı ve hangi testlerin yapılacağı, takibi yapan hekim tarafından belirlenmelidir.

Tiroid kanserine neden olabilen etkenlerden korunmak mümkün müdür?

Tüm kanserlerde olduğu gibi sağlıklı beslenme ve hareketli bir yaşam tarzı kişiler tarafından benimsenmelidir. Bununla birlikte boyun bölgesinin radyasyon maruziyetinden korunması adına gerekli önlemler alınmalıdır.

Tiroid kanseri sürecinde beslenme nasıl olmalıdır?

Tiroid kanseri hastasında eğer ameliyat sonrası radyoaktif iyot tedavisi verilmesi planlanıyorsa iyottan fakir diyet ile beslenme tavsiye edilir. Ancak sonraki takiplerde hekim tarafından aksi söylenmediği sürece herkes için geçerli olan sağlıklı beslenme dışında özel bir diyet önerisi yoktur.

Ailesinde tiroid kanseri olanlar ilk kontrollerini ne zaman yaptırmalıdır?

Mümkün olan en kısa zamanda bir endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve gerekli testleri planlanmalıdır.

Tiroid kanseri ölümcül müdür?

Tiroid kanseri erken teşhis edilip kanserin evresine bağlı olarak uygun bir tedavi yöntemi belirlendiği durumlarda genellikle iyileşir ve hasta sağlığına kavuşur. 

Tiroid kanseri sıçrama yapar mı?

Tiroid kanseri, tiroid dokusunun içinde gelişebileceği gibi yakındaki dokulara ve boyundaki lenf bezlerine de sıçrama yapabilir. Foliküler tiroid kanseri gibi tiroid kanserinin farklı tipleri akciğerlere ve kemiklere yayılım gösterebilir.

Tiroid kanseri tamamen iyileşir mi?

Tiroid kanseri erken teşhis ve uygun tedavi ile tamamen tedavi edilebilmektedir. Ancak tiroid kanserlerinin tekrarlama ihtimali de bulunmaktadır.

Her tiroid kanser midir?

Tiroid nodülleri genellikle iyi huyludur. Tiroid nodüllerinin büyük bir çoğunluğu sıvı ya da kolloid denilen depolanmış tiroid hormonu formuyla dolu kistlerdir. Katı nodüllerin kanser olma ihtimali daha fazladır.

Tiroid kanseri ameliyatı kaç saat sürer?

Tiroid kanseri ameliyatının süresi; tiroid kanserinin tipine, yaygınlığına ve uygulanacak cerrahi yönteme göre farklılık gösterebilmektedir. Genel olarak tiroid kanseri ameliyatı 2-3 saat arasında sürebilmektedir.

Tiroid kanserinde ameliyat şart mı?

Tiroid kanserinin türüne bağlı olarak kanserli olan tiroid dokusunun tamamen ya da kısmen alınması gerekebilir. Bu durum doktor tarafından belirlenerek cerrahi müdahale ile gerçekleşir. Cerrahi işlem sonrasında ise radyoaktif iyot tedavisi ve hormon tedavisi gibi ek tedaviler uygulanabilir.

Tiroid kanseri vücudun diğer bölgelerine yayılabilir mi?

Tiroid kanseri bulunduğu evreye ve çeşidine göre lenf düğümlerine, akciğerler ve kemiklere yayılım gösterebilir. Özellikle foliküler ve anaplastik tiroid kanserleri türlerinden yayılma olasılığı yüksek olarak bilinir.

Tiroid kanseri tedavisinde radyoaktif iyot tedavisi neden uygulanır?

Radyoaktif iyot tedavisi, tiroid kanseri ameliyatı sonrasında kalan kanser hücrelerinin yok edilmesi için uygulanabilir. Bu tedavi sonrasında kişinin belirli bir süre izole edilmesi istenebilir. Bu durum kişinin etrafa radyasyon yayma ihtimaline karşı yapılır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.