Testis Torsiyonu Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Testis torsiyonu, testislerin kendi ekseni etrafında dönmesi sonucu kan akışının engellenmesi durumudur. Acil tıbbi müdahale gerektiren bu durum, genellikle şiddetli ağrı ve şişlik ile kendini gösterir. Erken tanı ve müdahale, testis fonksiyonlarının korunması açısından hayati önem taşır. Testis torsiyonu yaşayan bireylerin, belirtileri fark ettiği anda derhal sağlık kuruluşuna başvurması gerekmektedir.’’

Testis Torsiyonu Nedir?

Testis torsiyonu, testisin kendi etrafında dönmesi ve kanı skrotuma getiren spermatik kordonun bükülmesi sonucu içindeki damarların kan dolaşımını engellemesi ile oluşan bir hastalıktır.

Acil müdahale gerektiren hastalık, öncelikle testislerin iç kısmında bulunan skrotum olarak bilinen torba benzeri yapıda oluşan bozuklukla ilgilidir. Torba benzeri bu yapının beslenmesinde spermatik kord vasıtasıyla sağlanır. Korddan geçen kan akımının yavaşlaması ya da tamamen durması testis torsiyonunu açıklar.

Eğer, kan akışının azalması uzun dönemli devam ederse ağrı ve şişkinlikle beraber erkek üreme organı zarar görebilir, işlevsiz hale gelebilir. Görülme sıklığına bakıldığında ergenlerde ve çocuklarda ortaya çıkar.

Genel olarak, 4000 çocukta 1 görülen ve ağırlıkla 1 yaş civarında ve ergenlik döneminde ortaya çıkan testis torsiyonu, tek bir testiste ve sol tarafta yoğunlukla oluşmakla birlikte çok az bir oranla her iki tarafta da görülebilir.

Bebeklerde testis torsiyonu nedir?

Bebeğin doğumuyla beraber 3-5 gün içerisinde görülen rahatsızlık, testisin alt kutbunun skrotuma (testis torbası) sabitlenmemesiyle oluşur. Ayrıca, retraktil ya da inmemiş testis tanısı koyulan çocuklarda hastalık riski oldukça yüksektir. 

Bebeklerde testis torsiyonu diğer bir ifadeyle ekstra vajinal torsiyon ortalama olarak %5 oranında gözlemlenir. Yenidoğan bebeklerde bu hastalık %70 anne karnında oluşması dikkat çekicidir.

Testis Torsiyonu Çeşitleri Nelerdir?

Erkek üreme organlarından penisin her iki yanında yer alan testislerinin dönmesini ifade eden testis torsiyonu; anatomik olarak 2 farklı şekilde görülebilir. 2 farklı hastalık tipinde de klinik açıdan benzer belirtiler gözlemlenir ve tedavi şekilleri aynıdır. Bu kapsamda, testis torsiyonu oluşum şekliyle intravaginal ve ekstravaginal tipi olarak ortaya çıkar.

İntravajinal (Testis Zarı İçi) 

Eril organı saran en önemli zar tunka vaginalistir. Bu zar içerisinde miktar olarak az da olsa sıvı yer alır. Sıvı ile çevrelenen üreme organı travmaya karşı koruma kalkanı oluşturur. Zarın zarar görmesiyle spermatik kordun, tunika vaginalis içinde dolanmasıyla görülen rahatsızlık intravaginal torsiyon olarak ifade edilir.

Ekstravajinal (Testis Zarı Dışı)

Spermatik kordun tunika vaginalisin dış kısmından kendi etrafından dönerse ekstravaginal torsiyonun ortaya çıkmasına neden olur.

Testis Torsiyonu Neden Olur?

Testis torsiyonu, testisin kendi ekseni etrafında dönmesi sonucu meydana gelir. Bu dönüşle birlikte kan akışında bir aksama meydana gelir. Testis torsiyonuna neden olan faktörler arasında ise genetik, ergenlik döneminde üreme organının hızla büyümesi ve yoğun fiziksel aktivite yer alır.

Genel olarak testis torsiyonu hastalığının sebepleri aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Genetik
• Ergenlik döneminde üreme organının hızla büyümesi
• Testislerde yaralanma veya travma
• Ağır spor yapılması ya da aşırı fiziksel aktivite
• Soğuk havalar

Tüm bu nedenlerin yanı sıra hiçbir sebep olmadan da testis torsiyonu meydana gelebilir.

Testis Torsiyonu Belirtileri Nelerdir?

Skrotumda meydana gelen ani ve şiddetli ağrı, skrotumda şişme, karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma, testisin anormal bir şekilde konumlanması ve sık idrara çıkma gibi durumlar testis torsiyonu hastalığında ortaya çıkan belirtilerdir.

 Testis torsiyonu hastalığı yaygın olarak şu belirtilerle ortaya çıkar.

• Skrotumda (testis) meydana gelen ani ve şiddetli ağrı
• Skrotumun şişmesi
• Skrotumun derisinde gözle görülen kızarıklık ve morluk
• Mide bulantısı ve kusma
• Anatomik olarak dönme olan tarafın diğerine göre daha yukarıda yer alması
• Sık idrara çıkma
• Yüksek ateş görülmesi
• Skrotumaya denk gelen bir travmatik durumdan sonra görülmesi
• Kişi elle üreme organını kaldırdığında ağrının yükselmesi (Phren belirtisi)
• Erken yaşlarda uyku sırasında dayanılmaz ağrının duyulması

gibi belirtiler ilk sırada gözlemlenir.

Bebeklerde testis torsiyonu nasıl anlaşılır?

Bebeklerde ilk belirtilerini kızarıklıkla gösteren hastalığın USG ile kan akımını değerlendirmek de çok mümkün değildir. Kesin bir tanı koymak için cerrahi müdahale zorunludur.  

Testis Torsiyonu Nasıl Teşhis Edilir?   

Doktor tarafından gerçekleştirilen fiziksel muayeneden sonra doppler ultrasonografi ile sintigrafi ile teşhis konulabilir. Testis torsiyonun tanısı tam anlamıyla koyulmuşsa hasta vakit kaybetmeden ameliyata alınmalıdır.

Diğer bir taraftan, ilgili hastalık epididim bezinin iltihaplanması, fıtık, varikosel gibi rahatsızlıklarla benzer belirtiler gösterdiği için ayırt edilmesi oldukça önemlidir.

Radyonüklit scan yöntemi ile acil olmayan durumlarda kan akışı ölçülerek hastalığın %90 teşhisi konulabilir.

Testis Torsiyonu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Testis torsiyonu için hasta hızlı bir şekilde ameliyata alınmalıdır. Erken muayene ve 8 saatlik süreçte cerrahi müdahale kişiye uygulanabilirse üreme bezinin canlılığı zarar görmeden işlevini sürdürebilir.

Ameliyat sonrasında dönen testisler normal şekline döndürülür, devamında ise normal pozisyona gelen kısmın torbaya dikiş atılarak sabitlenmesi sağlanır.

Eğer kişi teşhiste gecikirse canlılığını kaybeden kısım ameliyata alındığında görülür ve çürümüş o kısmın alınması zorunlu hale gelir.

Testis torsiyonu ameliyatı nasıl yapılır?

Testis torsiyonu ameliyatı genellikle genel anestezi altında yapılır. Ameliyat sırasında kasık bölgesinde ya da torbanın üzerinden 3-5 cm'lik kesik açılır. Devamında, zar açılarak problemli kısım ters tarafa döndürülerek hasarlı bölgenin kanlanması sağlanır. Sağlam olan diğer tarafa da bir kesik açılarak kanlanması kontrol edilir ve ileride aynı problem olmaması için torbanın tabanına sabitleme işlemi yapılır. Dönen kısım sıcak uygulama altında yapılır ve bir süre sonra pembeleşen bölge kırmızıya dönmesi beklenir, dönmezse çürümüş olduğunu ifade eder, tamamen testis kesilerek çıkarılır.

Testis Torsiyonu Ameliyatı Sonrası Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Testis torsiyonu ameliyatı sonrası iyileşme süreci oldukça hızlıdır. Ameliyat ortalama olarak yarım saat süreyi kapsar ve sonrasında komplikasyon yok denecek kadar azdır. Yaranın iltihaplanması ya da hafif ağrılar için ağrı kesici ve antibiyotik gibi ilaçlar tavsiye edilebilir.

Testis Torsiyonu Hakkında Sık Sorulan Sorular

Testis torsiyonu tedavi edilmezse ne olur?

Ciddi vakalar tedavi edilmezse testis çürüme yaparak canlılığını yitirir, erkeklerde kısırlık ve idrar problemlerinin temel nedenleri arasındadır.

Testis torsiyonu için hangi doktora gidilir?

Testis torsiyonu şüphesi varsa üroloji doktoruna giderek fiziksel muayene yapılır, sonrasında ise görüntüleme teknikleriyle hastalık kesinleşir.

Testis torsiyonu kendi kendine geçer mi?

Testis torsiyonu bazı hastalarda kendiliğinden düzelebilirken birçok vakada cerrahi operasyona ihtiyaç vardır.

Testis torsiyonu kısırlığa neden olur mu?

Testis torsiyonunda enfarktüs oluşması nedeniyle eril bezde çürüme olur ve enfeksiyon oluşur. Bu durum kısırlığa yol açabilir.

Testis torsiyonu elle düzeltilir mi?

Ciddi olmayan vakalarda doktor testis torsiyonu elle düzeltme işlemini yapabilir. Bu uygulama şekli geçici bir yöntem olması nedeniyle tekrarlandığında cerrahi operasyon şarttır.

Testis torsiyonu tekrarlar mı?

Skrotumaya yani torba bölümüne ameliyat sırasında sabitlenerek desteklendiğinde tekrarlama ihtimali düşüktür.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.