Sklerit Nedir​? Gözde Sklerit Neden Olur?

Sklerit, gözün beyaz kısmı olan skleranın iltihaplanmasıdır. Her zaman belirgin şekilde ortaya çıkmayan sklerit, otoimmün bozukluk sonucunda ortaya çıkarak kişiyi etkileyebilir. Sklerit, genellik derin ve şiddetli bir ağrı şeklinde ortaya çıkarak göz ağrısına neden olur. Sebebine bağlı olarak tedavi şekli belirlenir. Skleranın yırtılma gibi bir durumu varsa onu güçlendirmek için skleral greft ameliyatı gerekebilir.

Sklerit Nedir​?

Sklera iltihabı olarak da bilinen sklerit, gözün beyaz kısmı olan sklera dokusunun otoimmün hastalıklar ya da tıbbi durumlar sonucunda iltihaplanmasıdır. Sklerit olduğu durumda kişinin gözünün beyaz kısmı kırmızı olarak görülür. Bunun yanında göz hareketi yapıldığında şiddetli ağrı gibi belirtilerle kendini gösterir. İlerlediği ve tedavi edilmediği durumda kalıcı hasara neden olarak görme kaybının oluşmasına sebep olabilir. Sklerit tedavisi ise durumun altında yatan nedene bağlı olarak şekillenebilir. Kendiliğinden geçmesini beklemek yerine göz doktoruna başvurmak gerekir.

Sklerit çeşitleri nelerdir?

Sklerit hastalığının iki ana türü bulunur. Bunlar anterior (skleranın ön bölümü) ve posterior (skleranın arka bölümü) olarak belirtilir. Hem anterior hem de posterior sklerit ayrıca diffüz, nodüler veya nekrotizan çeşitleriyle incelenir. Sklerit çeşitleri şöyle sıralanabilir:

• Diffüz sklerit: En yaygın görülen sklerit türüdür. Skleranın her yerine dağılmış şekilde ortaya çıkar.
• Nodüler sklerit: Nodüler sklerit, skleranın tek bir noktasında yoğunlaşarak kişiyi etkiler. Genellikle oluşan nodül gözle görülebilir.
• Nekrotizan sklerit: En şiddetli sklerit türü olarak bilinir. Göz dokusunda tahribe neden olarak göz kaybına sebebiyet verebilir.

Sklerit Belirtileri Nelerdir?

Sklerit belirtileri gözde şiddetli ağrı şeklinde görülerek gözün beyaz alanında kızarma, görmede azalma ve ışığa karşı hassasiyet şeklinde görülür. Sklerit belirtileri ve olası semptomları şöyle sıralanabilir:

• Sklerada kızarma ve şişme
• Gözde şiddetli ağrı ve hassasiyet
• Gözlerde yaşarma
• Işığa karşı hassasiyet (fotofobi)

Sklerit Neden Olur?

Sklerit yani sklera iltihabı, gözün beyaz kısmı olan skleranın otoimmün hastalıklar, eklem iltihapları ve çeşitli tıbbi hastalıklara sonucunda iltihaplanmasıdır. Düzensiz olarak görülen regl kanamaları nedeniyle de oluşabilir. Bu nedenle kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür.

Sklerit nedenleri şöyle sıralanabilir:

Romatoid artrit

Vücudun her iki tarafında yer alan eklemleri etkileyen hastalıktır. Romatoid artrit, sklerit ile en sık ilişkilendirilen bağışıklık sistemi rahatsızlığı olarak bilinir.

Sistemik lupus eritematozus (SLE) gibi bağ dokusu hastalıkları

Kronik iltihap ve lupus, kişinin eklemlerini, akciğerlerini ve cildini etkilemesinin yanında böbrekler, kalp ve beyne de zarar verebilir. Bu durum nedeniyle kişide sklerit oluşabilir.

İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBH)

İnflamatuar bağırsak hastalığı, bağırsaklar kronik olarak inflamasyona neden olan bir rahatsızlık türüdür. Bu hastalık vücutta birçok bölgeyi etkileyerek kişide sklerit oluşumuna neden olabilir.

Sjögren sendromu

Otoimmün bozukluk olarak tanımlanan sjögren sendromu, gözler ve ağızda yer alan bezlerin nem miktarının kısıtlanmasına neden olur. Bu durum kişinin gözlerinde iltihaplanmaya sebebiyet vererek sklerit oluşumuna zemin hazırlar.

Sistemik skleroz (skleroderma)

Sistemik skleroz yani skleroderma durumunda normal dokunun yerine kalın fibröz doku oluşur. Otoimmün hastalıklara arasında yer alan bu durum sonucunda kişinin gözleri de etkilenerek sklerit gelişimine neden olabilir.

Polianjitisli granülomatozis

Bu hastalık durumunda dokularda ve kan damarlarında (vaskülit) iltihaplanma görülür ve bunun sonucunda organ sistemleri zarar görmeye başlar. İlerlediği durumda ise kişide sklerit oluşumuna neden olur.

Enfeksiyonlar

Vücuttaki bazı enfeksiyonlar enfeksiyöz sklerite zemin hazırlayabilir. Bunlar bakteriyel, fungal veya viral olarak ortaya çıkar ve kişiyi etkiler. Lyme hastalığı da sklerite sebebiyet veren hastalıklara arasında yer alır.

Travma ve yaralanmalar

Gözde meydana gelen travma veya yaralanmalar sonucunda kişiye cerrahi olarak müdahale gerekebilir.  Bu tür yaralanmalar sıklıkla enfeksiyöz sklerite yol açabilir.

İlaçlar

Özellikle kemik hastalığı tedavisine yönelik olarak kullanılan ilaçlar, gözde iltihaplanma gibi reaksiyonlara neden olan durumlar arasında yer alır. Bu da sklerit oluşumuna sebebiyet verir.

Sklerit Tanısı Nasıl Konur?

Gözde kızarıklık, iltihaplanma ve şişme gibi sklerit belirtilerinin görülmesinin ardından göz doktoru kişiyi muayene eder. Bu muayene esnasında yarık lamca olarak bilinen göz muayenesi yapılara sklerit teşhisi konulabilir. Sklerit tanısı genellikle biyomikroskobik muayene ile yapılır.

Kişide posterior skleritin varsa, doktor detaylı bir tarama için bilgisayarlı tomografi (BT) taraması ya da ultrason isteyebilir. Enfeksiyon kaynaklı sklerit durumunda ise doktor laboratuvara göndermek üzere göz akıntısından bir örnek alabilir.

Sklerit Tedavisi Nasıl Olur?

Sklerit tedavisi, kişinin hastalığının altında yatan nedene ve şiddetine göre farklılık gösterebilir. Ciddi bir durum olduğunda göz doktoru ve bazen romatolog gibi diğer uzmanlarla işbirliği içinde planlanma yapılabilir.

Sklerti tedavi yöntemleri şöyle sıralanır:

• Hafif vakalarda nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler)
• Daha ciddi vakalarda göz damlası, oral tabletler veya damar yoluyla verilen kortikosteroidler
• Otoimmün hastalık durumunda ), bağışıklık sistemini düzenlemek için metotreksat, azatioprin veya biyolojik ajanlar gibi ilaçlar
• Enfeksiyon kaynaklı skleritlerde, enfeksiyona neden olan organizmaya uygun antiviral ilaçlar
• Romatoid artrit, lupus veya vaskülit gibi hastalıklar nedeniyle gelişen sklerit durumunda düzenli izlem ve tedavi gerektirir
• Nadir de olsa sklerada incelme veya perforasyon (delinme) gibi komplikasyonlar oluştuysa, cerrahi onarım gerekebilir
• Göz tahrişini önlemek için güneş gözlüğü kullanımı önemlidir

Sklerit Hakkında Sık Sorulan Sorular

Sklerit ile episklerit arasındaki fark nedir?

Sklerit, gözün beyaz kısmı olan sklerayı etkiler. Episklerit ise skleradaki en dış doku tabakasını etkileyen bir durumdur. Episklerit genellikle kendiliğinden iyileşme gösterebilir.

Sklerit ile konjonktivit arasındaki fark nedir?

Sklerit, sklerayı etkileyen bir durumdur, konjonktivit (pembe göz) ise konjonktivanın iltihaplanmasına bağlı olarak gelişir. Konjonktiva, sklerayı ve göz kapağının içini kaplayan yapıdır. Her iki durum da göz kızarıklığı ortaya çıkabilir. Ancak pembe göz o kadar ciddi olarak görülmez ve ve skleritin neden olduğu ağrılar ortaya çıkmayabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.