Polimiyozit, vücudun her iki tarafında da oluşabilen, kaslara bağışıklık sisteminin saldırması sonucunda oluşan hastalık türüdür. İltihaplı bir hastalık olan polimiyozit, kaslarda güçsüzlüğe neden olabilir. Bunların yanında ağrılar ve yorgunluk da görülebilir. Polimiyozit olan kişiler otururken, kalkarken ve bir nesneyi kaldırırken zorlanabilirler. Kadınları erkeklerden daha sık etkileyen bu hastalıkta belirtiler zaman içerisinde gerçekleşir. Polimiyozitin kesin bir tedavisi olmasa da doktor kontrolünden sonra ilaçlardan fizik tedaviye kadar uzanan tedavi yöntemleri sayesinde kas gücü ve iyileştirebilir.
Polimiyozit Nedir?
Polimiyozit, bağışıklık sisteminin kaslara saldırması sonucunda kas dokularında iltihaba neden olan otoimmün hastalıktır. Bir miyozit türü olan polimiyozit, kaslarda kronik iltihaplanmaya neden olur. Buna bağlı olarak uzun süreler geçmeyen şişlik, kasların zayıflaması gibi durumlar görülebilir. Polimiyozit geliştiğinde ise aynı anda birden fazla kaslarda iltihap oluşabilir. Genellikle vücudun merkezinde yer alan ya da yakınındaki kasları etkileyebilir. Polimiyozitin etkilediği bölgeler şöyle sıralanabilir:
- Kollar
- Kalça ve uyluklar
- Göğüs bölgesi
- Sırt bölgesi
- Karın
- Boyun
Polimiyozitin nedeni tam olarak bilinmediğinden kesin bir tedavisi yoktur. Doktorlar yaşanan semptomları tedavi ederek kişinin yaşam kalitesini artırmak için çeşitli ilaçlar önerecektir.
Polimiyozit Belirtileri Nelerdir?
Merdiven çıkarken ağrı yaşama, kolları ve bacakları zorlayacak hareketler yapma, kasların güçsüzlüğü ve hassasiyet gibi durumlar polimiyozit belirtileri arasında yer alır.
Polimiyozitin en sık görülen belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Oturduktan sonra ayağa kalkmakta zorluk çekme
- Merdiven çıkarken ağrı yaşama
- Nesneleri kaldırırken zorlanma
- Omuzlarda ve kalçalardaki kaslarda güçsüzlük
- Kas ağrısı ve hassasiyeti
- Yutma güçlüğü (disfaji)
- Konuşmada zorluk çekme
- Nefes almada zorluk veya nefes darlığı (dispne)
- Yorgunluk ve tükenmişlik
- Eklemlerde ağrı
- Ateş
Polimiyozit belirtileri kişinin yaşamını tehdit eden komplikasyonlara sebebiyet verebilir. Nefes almada güçlük çekme veya yutamam sorunu yaşandığı durumda doktora başvurmak önemlidir.
Polimiyozit Neden Olur?
Polimiyozit, bağışıklık sisteminin vücudu korumak için kaslara saldırması sonucunda ortaya çıkar. Otoimmün hastalık olarak tanımlanan bu durum, kendi kendine başlayarak kişileri etkileyebilir. Özellikle öncesinde otoimmün hastalıkları olan kişileri etkileyebilir. Genellikle 31 ila 60 yaşlarda görülen bu hastalık, 18 yaşından küçük kişilerde ise nadiren görülür.
Polimiyozit hastalığının oluşma nedenleri şöyle sıralanabilir:
- Lupus hastalığı
- Romatizmal eklem iltihabı
- Skleroderma
- Covid-19, grip ve HIV gibi bazı viral enfeksiyonlar
Uzmanlar polimiyozit hastalığının bir virüs veya otoimmün reaksiyonla bağlantılı olabileceğini düşünmektedir. Vücutta otoimmün reaksiyon geliştiğinde bağışıklık sistemi kendi dokularına saldırır. Bazı durumlarda, bir ilaç kaslarda tahrişe ve hasara neden olan alerjik bir tepkiye yol açabilir.
Polimiyozit Nasıl Teşhis Edilir?
Polimiyozit, kaslarda güçsüzlükle ilişkilendirilen bağışıklık sisteminin kas dokusuna saldırması sonucunca gelişen bir durumdur. Bu nedenle teşhis süreci karmaşık olarak tanımlanabilir. Bu da diğer kas hastalıklarıyla benzerlik göstermesinden kaynaklanır. Erken tanı sayesinde kaslarda oluşabilecek hasarlar en aza indirilmesi hedeflenir. Polimiyozit teşhis süreci şu şekildedir:
- Doktor kişinin belirtilerini, kas güçsüzlüğünün ne zaman başladığını, hangi kasların ne derece etkilendiğini sorgular.
- Fiziksel muayene esnasında ise kaslarda güç kaybı olup olmadığını kontrol eder.
- Kas hasarı durumunda kreatin kinaz (CK) enzimi düzeyi yükselir. Bu nedenle kan testleri uygulanabilir.
- Kasların elektriksel aktivitesini ölçmek için elektromiyografi (EMG) kullanılabilir.
- Kaslardaki inflamasyonun yerini ve derecesini tespit etmek için manyetik rezonans görüntülemeden (MR) yararlanılır.
- Teşhisi kesinleştirmek için kas dokusuna biyopsi yapılarak mikroskop altında incelenir.
Tüm bu testler bir arada değerlendirildiği durumda polimiyozit teşhisi kesinleştirilebilir. Ancak hastalığın diğer miyopatilerle karışabileceği göz önünde bulundurulmalı ve multidisipliner bir yaklaşım benimsenmesi önemlidir.
Polimiyozit Nasıl Tedavi Edilir?
Polimiyozit tedavisi, kaslardaki iltihabın kontrol altına alınmasını, bağışıklık sistemini saldırısının engellemeyi ve hastanın kas fonksiyonlarını iyileştirmeyi hedefler. Tedavinin süreci hastalığın belirtilerine, şiddetine ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Polimiyozit tedavi süreci şu şekilde sıralanabilir:
- Kortikosteroidler (steroidler) gibi iltihabın azalmasına yardımcı olan ilaçlar
- Bağışıklık baskılayıcı ilaçlar
- Özellikle ağır vakalarda veya diğer tedavilere yanıt alınamayan hastalarda intravenöz immünoglobulin (IVIG) tedavisi
- Kas gücünü ve hareketliliği artırmak için fizik tedavi
- Dengeli bir diyet ve sağlıklı yaşam tarzı, bağışıklık sistemi ve genel sağlık üzerinde olumlu etkiler
Polimiyozit tedavisi multidisipliner bir yaklaşım gerektiren bir durumdur. Romatolog, nörolog, fizik tedavi uzmanı ve diyetisyen gibi uzmanlar birlikte çalışarak hastanın tedavi sürecini yönetir. Düzenli takip ve tedaviye uyum, hastalığın kontrol altına alınması ve yaşam kalitesinin artırılması için kritik öneme sahiptir.
Polimiyozit Hakkında Sık Sorulan Sorular
Polimiyozit kalıtsal mıdır?
Polimiyozit, genetik bir bileşene sahip olabileceğinden ebeveynlerin çocuklarına aktarabileceği anlamına gelir. Fakat polimiyozite neden olan spesifik genetik mutasyonlar belli değildir.
Polimiyozit kanser mi?
Polimiyozit, kanser değildir bir otoimmün hastalık türüdür. Bağışıklık sistemi vücudun kendi kas dokusuna saldırarak kas iltihabına, zayıflığına ve ağrılara neden olur. Polimiyozit genellikle omuz, kalça ve boyun gibi büyük kas gruplarını etkiler.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 26 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 26 Aralık 2024