Özofajit Nedir? Özofajit Belirtileri Nelerdir?

Özofajit, tüketilen besinleri boğazdan mideye taşıyan bir tüp olan yemek borusu astarının, genellikle asit reflüye bağlı olarak iltihaplanmasıdır. En yaygın nedeni kronik asit reflü olan özofajit, yemek borusuna kaçan mide asitleri, enfeksiyon, ağızdan alınan ilaçlar ve alerji kaynaklı da meydana gelebilir. Yutma güçlüğü, yutarken ağrı hissedilmesi, yemek yerken göğüs ağrısı, yemek yiyip yattıktan sonra göğüste veya boğazda yanma hissi gibi semptomlar özofajitin yaygın belirtileri arasındadır. Tedavisi nedene bağlı olarak belirlenen özofajit genellikle ilaç tedavisi ve yaşam tarzında değişikliği kapsar. Bazı durumlarda ameliyat da gerekebilir.

Özofajit Nedir?

Özofajit, yiyecekleri boğazdan mideye taşımakla görevli, farenks ile mideyi birbirine bağlayan bir tüp olan yemek borusunun iç zarının ltihaplanmasıdır. Özofajit sıklıkla mide sıvısının yemek borusuna geri akmasından kaynaklanır.

Yemek borusu, yiyecekleri ağızdan mideye ileten kaslı bir tüptür. Bu göreviyle besinleri sorunsuz bir şekilde mideye aktaran yemek borusu, asit reflü, yemek borusuna kaçan mide asitleri ve enfeksiyon gibi faktörler sonucu tahriş olup iltihaplandığı zaman bu görevini tam olarak yerine getirememekle birlikte birtakım belirtiler ortaya çıkarır ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiler.

Yutma güçlüğü, besinleri yutarken ağrı hissedilmesi ve göğüs ağrısı gibi karakterize belirtilerle ortaya çıkan özofajit, göğüste veya boğazda yanma hissinin yanı sıra mide bulantısı ve kusma gibi semptomlar da gösterebilir.

Özofajit tedavisi altta yatan nedene ve yemek borusunu kaplayan dokunun ne kadar hasar gördüğüne bağlı olarak şekillenir. Özofajit tedavi edilmezse bu zar-doku zarar görebilir ve besinleri ağızdan mideye taşıma görevine müdahale edebilir. Özofajit ayrıca yemek borusunun yara izi veya daralması, istenmeyen kilo kaybı ve dehidrasyon gibi komplikasyonlara da yol açabilir.

Olası komplikasyonların yaşanmaması adına uygulanabilecek özofajit tedavisi yöntemlerinin başında kişinin yaşam tarzında yapacağı değişiklerle beraber reçeteli ilaçlar gelir. Gerektiğinde de cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulabilir.

Özofajit Neden Olur?

Yemek borusu iltihaplanması olan özofajitin temel nedeni gastroözofageal reflü hastalığıdır. Reflü dışında özofajite neden olan durumlar arasında yemek borusuna kaçan mide asitleri, enfeksiyonlar, alerjenler, ağızdan alınan bazı ilaçlar, sigara-alkol ve zaman zaman da stres yer alır.

Özofajit nedenlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Gastroözofageal reflü
• Yemek borusuna kaçan mide asitleri
• Enfeksiyonlar
• Alerjenler
• Sigara-alkol tüketimi
• Aşırı yağlı besinler
• Kafein
• Otoimmün hastalıklar
• Stres
• Yaşlılık
• Genetik
• Radyasyon
• Hamilelik
• Obezite
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması

Özofajit Türleri Nelerdir?

Özofajit, kendi içinde görülme sıklığı ve şiddetine bağlı olarak türlere ayrılır. Özofajitin en yaygın görülen türü reflü özofajittir.

Özofajit türleri şunlardır:

• Reflü özofajit
• İlaca bağlı özofajit
• Bulaşıcı özofajit
• Eozinofilik özofajit
• Otoimmün özofajit
• Radyasyon özofajiti

Reflü özofajit: En yaygın özofajit türü olan reflü özofajit, asitler ve sindirim ajanlarının mideden kaçması ve özofagusa (yemek borusu) geri akması sonucu mukoza astarını tahriş etmesi ve aşındırmasıyla ortaya çıkar.

İlaca bağlı özofajit: Sık kullanılan ilaçların yemek borunuzun mukoza zarını aşındırması sonucu ortaya çıkan özofajit türüne ilaca bağlı özofajit adı verilir. Bu ilaçlar steroid olmayan inflamatuar ilaçlar, parasetamoller ve bazı antibiyotiklerdir.

Bulaşıcı özofajit: Bağışıklık sistemini zayıflatarak yemek borusunu enfeksiyonlarına karşı duyarlı hale getiren özofajit türü bulaşıcı özofajittir. Bunların başında mantar enfeksiyonları gelirken viral enfeksiyonlar da bulaşıcı özofajite yol açabilir.

Eozinofilik özofajit: Bağışıklık sistemi, enfeksiyon veya alerji tehdidine karşı harekete geçer ve bu durum karşısında çok fazla beyaz kan hücresi (eozinofiller) üreterek eozinofilik özofajite sebep olur. Bu durum, beyaz kan hücrelerinin yemek borusunda birikmesine ve algılanan tehdit geçtikten sonra bile kronik iltihaplanma oluşmasına sebebiyet verebilir.

Otoimmün özofajit: Konak hastalığı, inflamatuar bağırsak hastalığı ve behçet hastalığı gibi bazı otoimmün hastalıklar da özofajite yol açabilir.

Radyasyon özofajiti: Alınan radyasyon tedavisi, yemek borusundaki mukozanın iltihabı anlamına gelen radyasyon mukozitine neden olabilir. Bu durum genellikle geçici bir reaksiyon olarak değerlendirilir ancak nadiren de olsa bazı kişilerde radyasyon nedeniyle kronik özofajit gelişir.

Özofajit Belirtileri Nelerdir?

Kişinin yutma güçlüğü yaşaması, besinleri yutarken boğazda ağrı hissedilmesi ve göğüs ağrısı, yaygın görülen karakterize özofajit belirtileri arasındadır. Bunlarla birlikte besinlerin yemek borusunda sıkışması, hazımsızlık, mide bulantısı-kusma ve ağız yaraları da zaman zaman rastlanılan özofajit belirtilerindendir.

Özofajit durumunda görülen belirtiler şöyledir:

• Özofajitin yaygın belirtisi yutma güçlüğüdür
• Besinleri yutarken boğaz ağrısı hissedilir
• Göğüste ağrılı bir şekilde yanma görülür
• Besinler yemek borusunda sıkışabilir
• Özofajitte hazımsızlık yaşanır
• Kişiler mide bulantısı ve kusmadan şikayet eder
• Zaman zaman ağız yaraları da ortaya çıkabilir
• Kanlı kusma veya dışkıda koyulaşmaya da rastlanır

Aşağıda, özofajitin yaygın belirtilerinden olan yutma güçlüğüne bağlı boğaz ağrısı ve göğüs ağrısı yaşayan bir kişiyi görüyorsunuz:

Özofajit Nasıl Teşhis Edilir?

Yemek borusu iltihaplanması anlamına gelen özofajit, kişinin belirtileri incelenerek tanısı koyulabilir bir sorundur. Belirtilere rağmen teşhis konamıyorsa, doktor tarafından yemek borusuna bakılmak üzere üst endoskopi işlemi yapılır. Ayrıca yemek borusundaki asit içeriğinin tespit edilmesi için PH metre cihazına başvurulabilir.

Özofajit Tedavisi Nasıl Yapılır?

Özofajit tedavisi, tıbbi olarak tedavi edilmesi gerekiyorsa asit engelleyici, antiinflamatuar, antiviral ilaçlarla birlikte antibiyotik reçete edilir. Özofajit tedavisinin türüne göre reçete edilecek ilaçlar doktor kontrolünde değişkenlik gösterebilir. Eğer cerrahi müdahale gerekiyorsa mide ve yemek borusunu ayıran valfi güçlendirme ameliyatına da ihtiyaç duyulabilir.

Tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulmadığı senaryolarda kişi yaşam tarzını değiştirerek özofajit şikayetlerinden kurtulabilir. Bunların başında da sağlıklı beslenme gelir. Asit hazımsızlığını, reflüyü veya alerjik reaksiyonu tetikleyen yiyecek ve içeceklerden kaçınmak özofajit tedavisinde fayda sağlar. Yatmadan en az önce 3-4 saat önce yemeği kesmekle birlikte sigara ve alkolü bırakmak da yaşam tarzı değişikliklerinin içine dahil olur ve bu adımlar özofajit şikayetlerinden kurtulmanızı sağlar.

Özofajit Hakkında Sık Sorulan Sorular

Özofajit ne demek?

Özofajit, besinlerin mideye aktarımını sağlayan yemek borusunun iltihaplanmasıdır.

Özofajit iyileşir mi?

Özofajit gerek tıbbi tedavi gerekse yaşam tarzı değişimlerini içeren adımları uygulayarak iyileşmesi mümkün olan bir durumdur.

Özofajit kansere dönüşür mü?

Özofajit, tedavi edilmediği takdirde iltihabın ilerlemesine bağlı olarak yemek borusu kanserine (özofagus) dönüşebilir ancak her özofajit vakasının kansere dönüşme ihtimali bulunmaz.

Özofajite ne iyi gelir?

Özofajite iyi gelmesi adına asit reflüyü tetikleyen, hazımsızlığa neden olan ve alerjik reaksiyon oluşumuna yol açan besinlerden uzak durmalısınız.. Akşamları yemeği kısıtlamak, sigara ve alkolden uzak durmak da özofajite iyi gelir ve olumsuz etkilerini azaltır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.