Omuz kireçlenmesi nasıl anlaşılır?

Yaşlanmayla birlikte ortaya çıkan hücresel kayıplar, ileri yaş hastalığı olarak bilinen ancak genç yaşlarda da görülebilen eklem kireçlenmelerine neden olabilmektedir. Yaşlılık döneminde hastaların hayat konforunu olumsuz etkileyen kireçlenme, eklemlerin bir takım görevleri yerine getirmesini engellemektedir. Eklem kireçlenmeleri, vücuttaki tüm eklemleri etkileyebildiği gibi özellikle; kalça ve bel, boyun, diz ve parmak eklemlerinde hareket kabiliyetini kısıtlayıcı sorunları beraberinde getirebilir. Nadiren de olsa görülen omuz kireçlenmeleri ise hastaların günlük yaşamlarını kısıtlar; yemek yiyemez ve kıyafet değiştiremez hale getirebilir. Erken evrede medikal ilaçlar ve fizik tedavi ile kireçlenmenin önüne geçilebilir. Memorial Antalya Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ahmet Turan Aydın, omuz kireçlenmesi ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Kireçlenme nedir?

Kireçlenme tabiri günlük dilde kullanılan bir tanımlamadır. Eklem kıkırdağının yaşlanmasıyla açığa çıkan ve tıp dilinde artroz denilen bir hastalıktır. Kireçlenme eklem kıkırdağının herhangi bir nedenle yok olması, yıpranması sonucu açığa çıkar. 

Kireçlenme nelerde görülür?

Kireçlenme yük taşıyan eklemlerde görülür. Yani kalça, diz hatta ayak bileği gibi vücut ağırlığını taşıyan eklemlerde artroz görülmesine daha sık rastlanır. Öncelikle diz ve kalçada, sonra ayak bileği ve elde artroz görülmektedir.

Kireçlenme nedenleri nelerdir?

• Eklemin yüzünü ilgilendiren kırıklar
• Çıkıklar (tedavi edilmemiş, geç kalınmış veya yanlış kötü tedavi edilmiş eklem çıkıkları)
• Eklem iltihapları (eklemin içerisinde kıkırdağı yok eden eklem iltihapları)
• Romatizmal hastalıklar
• Nörolojik nedenlerle eklemin çalışmaması ( Örneğin felç durumu)
• Eklem iltihabı

Omuz kireçlenmesi nedir?

Artroz omuzda görülürse bu omuz kireçlenmesidir. Aslında omuz çok sık eklem kireçlenmesinin yani artrozunun görüldüğü bir eklem değildir.

Omuz kireçlenmesinin en sık nedeni omuz eklemini ilgilendiren kırıklar ve çıkıklardır. Ayrıca omuz rotator kuf denilen kas grubunun kronik hastalığı sonucu omuz ekleminin çalışmaması da kireçlenmeye neden olur. Bir de hemipleji gibi iskemik beyin atağı sonucu açığa çıkan hastalıklarda, omuzun kullanılmaması, kasların yeterli çalışamaması nedeniyle omuz kireçlenmesi gelişir.

Omuz eklemi kolay kırılabilen ve çıkabilen bir eklemdir. Yaşlanma ile birlikte, omuzu hareket ettiren döndürücü kas grubunun ortak yapışma yerlerinin yırtılmasıyla ortaya çıkan rotator kuf sendromu, rotator kuf yetmezliği ve rotator kuf artropatisi durumları da omuzda kireçlenmeye neden olur. 

Romatizmal hastalıklar ve nörolojik nedenlerle eklemin çalışmamasına neden olan felçler omuzda kireçlenme yapabilir.

Omuz kireçlenmesi nasıl anlaşılır?

Omuz kireçlenmesinde hastalar ağrı ve hareket kısıtlılığı ile gelirler. Genellikle yüzlerini yıkayamama, abdest alamama, bir şeyi yerden alma, kaldırma ve taşımada zorlanma, kadınlarda çoğunlukla sutyenlerini çözememe veya çamaşırlarını giyip çıkaramama gibi şikayetler olur. Omuzun temel görevi eli ağza götürmektir. Omuz kireçlenmesinde hastalar bu hareketleri yapmakta güçlük çektiklerini ifade eder. Hastalar yemek yemek gibi basit bir işi bile yapamaz hale gelebilir. Omuz kireçlenmesinde ciddi bir kemik ağrısı gibi ağrı hissedilir. Ağrılarda gece artış görülür.

Omuz kireçlenmesini anlamak için hangi testler yapılır?

Omuz kireçlenmesi basit radyolojik bir gözlemle hemen anlaşılır.

Omuz kireçlenmesinin tedavisi nasıl yapılır?

Omuz kireçlenmesi erken evrede fark edildiyse, omuz çevresi kaslarını kuvvetlendirmeyi hedefleyen ev egzersizleri veya fizik tedavi hastayı rahatlatabilir. Hafif düzeyde ilaç tedavisi de eklenebilir. Buna rağmen iyilik sağlanamadıysa radyolojik olarak eklem kireçlenmesinin derecesine bakılır. Kireçlenme düzeyi ilerlediyse protez uygulanabilir. Omuz kireçlenmesinde eklemin iki yüzü de bozulduğu için total protez kullanılır. Saf bir omuz eklemi kireçlenmesinde rotator kuf denilen mekanizma sağlamsa klasik bir total omuz protezi konur. Ancak rotator kuf bozuksa o zaman reverse denilen ters omuz protezi tercih edilir.  

Omuz protezi ameliyatı nasıl yapılır?

Omuz protezi ameliyatı açık cerrahi ile yapılır. Protez homeros denilen eklemi yapan kısma bir de glenoid denilen çukur kalan yere konulur. Bu eklem çevresindeki kaslar onarılınca omuz çıkmaz, yerinde sabit kalır.  

Sık sorulan sorular

Omuz protezi ameliyatından sonra hastalar ne zaman iyileşir?

Omuz protezi ameliyatından sonra belirli bir süre hastanın iyileşmesi için beklenir. Genellikle bu süre 3 haftadır.  İyileşme ardından rehabilitasyon süreci başlar. Hastanın durumuna göre fizik tedavi ve rehabilitasyon 1 veya 1.5 ay devam eder.

Omuz protezi ameliyatından sonra spor yapılabilir mi?

Hasta 3 ya da 4 aydan sonra günlük aktivitesine dönebilir. Ancak hiçbir zaman için zorlayıcı eylemleri yapması önerilmez. Bütün protezlerde aşırı yüklenme, aşırı spordan kaçınılması önemlidir. Kontrollü bir yüzme yapılabilir ama raket gibi baş üstü sporlar, basketbol, voleybol tenis, halter kaldırma gibi omuz eklemine yük bindirecek her türlü eylemden uzak durulmalıdır.

Kaslarda kireçlenme olur mu?

Hayır. Kaslarda kireçlenme olmaz. Daha ziyade kasın travması nedeniyle kas içine olan kanamanın yarattığı kireçlenme söz konusudur.

Elde kireçlenme görülür mü?

Üst ekstremite yani kol ve ön kolda bulunan eklemler yük taşıyan eklemler değildir. Ancak başparmağın eldeki karpal kemik olarak adlandırılan kemikle yaptığı ve karpometakarpal eklem olarak adlandırılan eklemde kireçlenme çok sık görülebilir. çünkü Bu eklem yük taşıyan bir eklem karakterindedir.

Omuz kireçlenmesi için hangi ilaçlar kullanılır?

Omuz kireçlenmesinde nonsteroid antieflamatuar ilaçlar kullanılır. Ödem sökücü, ağrı kesici, kas gevşetici ilaçlar tedaviye eklenir. Bunlar ağızdan olduğu gibi lokal de kullanılabilir.

Omuz kireçlenmesine iyi gelen doğal yöntemler nelerdir?

Omuz kireçlenmesine ya da herhangi bir kireçlenme şikayetine iyi gelen doğal bir yöntem yoktur. Medikal tedavi gereklidir.

Omuz kireçlenmesinde sırtta ağrı olur mu?

Omuz kireçlenmesinde hem sırtta hem de hem kola doğru ve boyna yayılan geceleri uyandıran şiddetli ağrılar olabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.