Megaloblastik Anemi Nedir​? Megaloblastik Anemi Belirtileri​ Ve Nedenleri

Megaloblastik anemi, kırmızı kan hücrelerinin çok büyük olması ve bu hücre sayılarının azalmasıyla ortaya çıkan makrositik anemi türüdür. En yaygın nedenleri B12 vitamini ve folik asit eksikliğidir. Kırmızı kan hücreleri normal bir şekilde gelişim gösterebilmek için bu vitaminlere ihtiyaç duyar. Eksikliği durumunda ise hücreler kemik iliğinde büyüme göstererek tam olarak olgunlaşma gösteremezler. Bu da hem sayılarında azalmaya hem işlevlerin bozulmasına neden olur. Vitamin eksikliklerinin giderilmesiyle tedavi edilebilir.

Megaloblastik Anemi Nedir​?

Megaloblastik anemi, B12 vitamini ve folik asit eksikliği sonucunda kırmızı kan hücrelerinin yeterli oranda olgunlaşmaması nedeniyle görülen anemi türüdür. DNA sentezinde önemli role sahip olan bu vitaminlerin eksikliği durumunda bozukluklar meydana gelebilir. B12 ve folik asit eksikliği yaşanması sonucunda kırmızı kan hücrelerinin olgunlaşmamasına bağlı olarak dokular ve organlı yeterli miktarda oksijen alamayabilir. Megaloblastik anemi tedavi edilmediği durumda ise B12 vitamin eksikliğine bağlı olarak denge problemleri, karıncalanma ve hafıza kaybı görülebilir.

Megaloblastik Anemi Belirtileri Nelerdir?

Megaloblastik anemi belirtileri halsizlik, soluk bir görünüm, iştahsızlık ve nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterir. Bunun yanında ishal ve baş dönmesi gibi durumlar da megaloblastik anemi belirtileri arasında yer alır. Megaloblastik anemi belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Yorgunluk hali
• Kas güçsüzlüğü
• Soluk bir cilt
• Nefes darlığı (dispne)
• Halsizlik
• Baş dönmesi veya sersemlik hissi
• Eller ve ayaklarda karıncalanma
• Dil üzerinde pürüzsüzlük ya da hassasiyet
• Konsantrasyon güçlüğü

B12 eksikliği nedeniyle görülen megaloblastik anemi, sinirlerin etkilenmesine neden olarak his kaybı, karıncalanma ve kaslarda güçsüzlüğü sebebiyet verir.

Çocuklarda megaloblastik aneminin belirtileri nelerdir?

Megaloblastik anemi belirtileri çocukların sağlık durumuna göre farklılık gösterebilir. Genel olarak megaloblastik anemi belirtileri şöyle sıralanabilir:

• İştahın azalması durumu
• Enerji eksikliği
• Sinirlilik hali
• Ciltte solukluk
• Enerji eksikliği veya yorgunluk
• İshal veya kabızlık
• Yürümede güçlük çekme
• El ve ayaklarda uyuşma veya karıncalanma
• Ayakta dururken ya da hareket halindeyken baş dönmesi
• Konsantrasyon güçlüğü
• Nefes darlığı
• Diş eti kanaması

Megaloblastik Anemi Neden Olur?

Megaloblastik anemi, B12 vitamini ve folik asit vücutta eksik olmasından dolayı ortaya çıkar. B12 vitamin eksikliği ve folik asit eksikliğine bağlı olarak bu anemi türü meydana gelir. Bu vitaminlerin eksikliği, kırmızı kan hücrelerinin düzgün olarak olgunlaşamamasına ve kemik iliğinde ise anormal derecede büyük, işlevsiz hücreler (megaloblastlar) oluşmasına sebep olur. İşte megaloblastik aneminin başlıca nedenleri şöyle açıklanabilir:

B12 vitamini eksikliği

B12 eksikliği, özellikle vejeteryanlarda, çölyak hastalığı, Crohn hastalığı veya mide ameliyatları gibi sindirim sistemi bozuklukları durumunda ortaya çıkabilir. B12 vitamini hayvansal gıdalarda yer aldığından veganlarda da ortaya çıkabilir.

Folat eksikliği

Folat (folik asit), özellikle yeşil yapraklı sebzelerde, narenciyede ve baklagillerde bulunur. Hamilelik ve emzirme döneminde kişi folata ihtiyaç duyabilir. Bu dönemlerde yeterli folat alınmadığı durumda megaloblastik anemi gelişebilir. Aşırı alkol tüketimi de folat emilimini ve kullanımını engelleyen durumlar arasındadır.

Genetik faktörler

Genetik hastalıklar vücudun B12 vitamini veya folatı uygun şekilde kullanmasını zorlaştıran bir durum olarak bilinir. Bazı kalıtsal enzim eksiklikleri durumunda megaloblastik anemi gelişimine neden olabilir.

Bağırsak ve mide problemleri

Midenin bir kısmının alınması olarak bilinen gastrektomi, B12 vitaminin vücutta azalmasına neden olabilir. Bunun yanında ince bağırsakta emilim bozukluklarına neden olarak vitamin eksikliklerine yol açabilir.

Megaloblastik Anemi Teşhisi Nasıl Olur?

Megaloblastik anemi teşhisi, tam kan sayımı ve kemik iliği incelemesini içerebilir. Doktor, kişinin belirtileri, tıbbi geçmişini inceledikten sonra bazı testlerin uygulanmasını isteyebilir. Megaloblastik teşhisinde kullanılan yöntemler şöyle sıralanır:

• Tam kan sayımı sayesinde kırmızı kan hücresi sayısı belirlenir. Hemoglobin düzeyinin düşük olması anemiyi işaret eder.
• Periferik (dijital morfoloji) testi sayesinde kan hücreleri mikroskop altında incelenerek hücrelerin şekli ve büyüklüğü kontrol edilir.
• B12 vitamini ve folat düzeylerini ölçen test uygulanır.
• Kemik iliği incelemesi ile kemik iliğinde büyük ve olgunlaşmamış hücreler görülür.

Bu testlerin sonuçlarına dayanarak, megaloblastik anemi tanısı konulabilir. B12 vitamini veya folat eksikliği görülmesi durumunda ise kişiye takviyelere başlanır.

Megaloblastik Anemi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Megaloblastik anemi tedavisi, teşhisin ardında kişideki vitamin eksiklikleri belirlenerek yerine konulmasını içerir. B12 vitamini ve folik asit eksikliğini gidermeye yönelik olarak tedaviler belirlenir. Megaloblastik anemi tedavisi için şu yöntemlerden yararlanılabilir:

• Kişide B12 eksikliği görülüyorsa takviye verilebilir.
• Folik asit eksikliğine bağlı megaloblastik anemide, ise folik asit takviyesi verilir.
• Kişinin folat açısından zengin gıdalar (yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller, narenciye) tüketilmesi önerilir.
• Pernisiyöz anemiye bağlı B12 emilim bozukluğu durumunda kişiye B12 enjeksiyonları gerekebilir.
• Çölyak veya crohn hastalığı gibi bağırsak hastalıkları varsa, bu hastalıkların tedavisi vitamin emiliminin düzelmesini sağlanabilir.
• Eksik vitaminlerin yerine konulmasının yanı sıra, dengeli bir diyet önerilir.

Tedaviye erken başlandığı durumda megaloblastik anemi tamamen tedavi edilebilir ve çoğu kişi normal sağlık durumuna döner. Ancak tedavi geciktiği durumda, özellikle B12 eksikliğine bağlı sinir sistemi hasarları kalıcı olabilir.

Megaloblastik Anemi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Megaloblastik anemi hangi vitamin eksikliğinde görülür​?

Megaloblastik anemi, B12 ve folik asit eksikliği durumunda kişiyi etkileyen bir durumdur. Bu vitaminlerin eksik olması megaloblastik anemiye neden olur.

Megalooblastik anemi sonucu ne olur?

Megaloblastik anemi, B12 vitamini ve folik asit eksikliği sonucu meydana gelen bir anemi türüdür. Bu iki vitamin DNA sentezin önemli bir role sahiptir. Bu sebep bozukluk görülmesi durumunda vücutta megaloblastik değişiklikler ortaya çıkar.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.