Lipödem (Ağrılı Selülit) Nedir? Lipödem Belirtileri ve Tedavisi

Lipödem, vücudun her iki tarafının eşit etkilenerek, bacaklarda, kalçada ve bazen kollarda oluşan, yağ birikmesine bağlı ağrılı cilt büyümesidir. Lipödem, diyet ya da egzersiz uygulandığında yanıt vermeyebilir. Bu durumun düzeltilmesi için tedaviye ihtiyaç duyulabilmektedir.

Lipödem (Ağrılı Selülit) Nedir?

Lipödem, bacaklarda bazen ise kollarda ama genellikle vücudun alt bölümünü etkileyen ve anormal şekilde yağ birikmesine neden olan metabolizma ile bağlantılı bir hastalıktır. Lipödem çoğunlukla kalça bölgesini, bacakları ve baldırları içerir. Eller ve ayaklarda lipödem görülmemektedir. Ortalama olarak kadınların %11’ini etkileyen lipödem, yağın kalça ve bacaklarda düzensiz dağılmasından dolayı görüntü bakımından rahat edici olabilmektedir. Bunların yanında ağrı ve diğer sağlık problemlerine de neden olabilir.

Lipödem, obezite ya da lenfödem ile karıştırılabilir fakat bunlar farklı durumlardır. Bununla birlikte, lipödem, lenf bezlerinde oluşan tıkanmalara bağlı olarak ortaya çıkan lenfödeme yol açabilir. Lipödemi bulunan birçok kişinin vücut kitle indeksi (VKİ) 35'ten yüksek olmaktadır.

Lipödem (Ağrılı Selülit) Nedenleri Nelerdir?

Lipödemin kesin nedeni bilinmese de kadın hormonlarından kaynaklandığı öne sürülür. Bu da kadınları erkeklerden daha fazla etkilemesinden dolayı açıklanabilir. Lipödem, özellikle hamilelik, ergenlik, menopoz dönemlerinde ve hormon içeren doğum kontrol haplarını aldığınız zamanlarda başlayarak kötüleşebilmektedir.

Lipödem (Ağrılı Selülit) Belirtileri Nelerdir?

Lipödem, vücudun alt kısmında hassas olan ve kolayca çürüme yaratan kolon benzeri belirtilerle ortaya çıkar. Tedavi edilmediği durumlarda ilerleyerek yağın birikmesine ve vücudun ağırlaşmasına neden olur. Vücut görüntüsünde dengesizlik yaratır. Üst beden 36 olabilirken alt beden 42 şeklinde görülebilir. Daha da ilerlediği durumlarda ise enfeksiyon, yaraların geç iyileşmesi, yara izleri gibi doku kaybı ve sertleşmiş deri oluşur. Lipödemin en yaygın belirtileri şöyle sıralanır:

• Yağ birikmesine bağlı özellikle bacaklarda ve kollarda kalınlaşma veya büyüme
• Şişen noktalarda hassaslaşma, ağrı ve rahatsızlık hissi
• Etkilenen bölgelerde morarma
• Yorgunluk ve halsizlik
• Bacaklarınızda varisli damarlar

Lipödem (Ağrılı Selülit) Türleri Nelerdir?

Lipödem oluştuğu bölgeye ve semptomlarına göre türlere ayrılır. Lipödem türleri şöyledir;

• Tip I: Yağ, göbek deliği ile kalçalar arasında yer alır
• Tip II: Yağ, pelvis ve dizler arasında yer alır
• Tip III: Yağ, pelvis ve ayak bilekleriniz arasında yer alır
• Tip IV: Yağ, omuzlar ve bilekler arasında yer alır
• Tip V: Yağ, dizler ve ayak bilekler arasındadır.

Lipödem (Ağrılı Selülit) İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Hamile olmak, ergenlik ya da menopoz döneminde olmak lipödem alma olasılığını artırır. Ailede lipödem öyküsü olması ve 35’ten daha yüksek bir vücut kitle indeksine sahip olmak lipödem risk faktörleri arasında yer alır.

Lipödemin Komplikasyonları Nelerdir?

Lipödem tedavi edilmediği durumlarda fibroz adıyla bilinen skar benzeri doku gelişimine, yaraların geç iyileşmesine ve bacaklarda deri sertliğine neden olur. Bunların yanında lipödem ile birlikte şu komplikasyonlar görülebilir:

• Yürümede güçlüğe
• Utanç ve endişe duygulara
• Depresyona
• Venöz yetersizlik olarak bilinen damar hastalığına
• Düz ayak tabanına
• Dizlerin birbirine vurmasına neden olur

Lipödem Nasıl Teşhis Edilir?

Lipödem teşhisi için fiziki muayenenin ardından kişinin tıbbi geçmişine bakılır. Ağrılı olarak oluşan yağ birikintileri, sıradan vücut yağından farklı olarak ortaya çıkar. Her iki bacak etkilenebileceği gibi tek bir bacak da etkilenebilir. Bacaklar arasındaki boyut farklı lipödemin teşhisinde önemli rol oynar. Lipödemin teşhisi için kullanılan bir test olmasa da şu yöntemlerden yararlanılabilir:

• Ultrason
• Manyetik rezonans görüntüleme (MR)
• Bilgisayarlı tomografi (BT)

Lipödem Aşamaları Nelerdir?

Lipödemin aşamaları bulunur ve önem alınmadığında kötüleşebilir. Lipödem aşamaları şöyle sıralanır:

• Aşama 1: Cilt normal görünür, cildin altında küçük çakıl taşı gibi dokular hissedilir. Bu aşamada ağrı ve morarma görülür.
• Aşama 2: Cilt yüzeyi pürüzlü olabilir ve belirgin çukurlar oluşur.
• Aşama 3: Şiş bacaklar görülür, deride yağ kıvrımları ve varisler bulunur. Bacaklardaki yağlar belirgin olarak yürümeyi zorlaştırır.
• Aşama 4: Bu aşamada lipödemin yanında lenfödem de görülür.

Lipödem Diyet Nedir? Nasıl Önlenir ?

Vücutta yağ dağılım bozukluğunun oluşmaması için lipödem diyet uygulayabilirsiniz. Lipödem diyet uygularken hayvansal besinlerden ve katkılı gıdalardan uzak durarak çoğunlukla bitkisel ağırlıklı bir beslenme şekli oluşturmak gerekir. Lipödem diyette hazır besinlere yer vermemelidir. Lipödem diyette şu besinlerden yararlanılır:

• Mercimek, fasulye, nohut ve barbunya gibi baklagiller
• Yulaf, esmer pirinç, kinoa ve karabuğday gibi tahıllar
• Yeşil yapraklı sebzeler, mısır, pancar, sarımsak, soğan, patates, mantar
• Limon, portakal, greyfurt gibi turunçgiller

Bu besini tüketecek ve lipödem diyeti uygulayacak kişilerin ihtiyaçları ve metabolizmasına bağlı olarak uzman doktor tarafından belirlenmesi önerilir.

Lipödem Nasıl Tedavi Edilir?

Lipödem için doğrudan bir tedavi bulunmasa da ağrı ve iltihabı azaltmak için bazı adımlar uygulanabilmektedir. Bunlar, sağlıklı beslenip düzenli egzersiz yapmak, ağrı ve rahatsızlığı azaltmak için kompresyon çorapları giymek, cildin kurumasını önlemek için nemlendirici kullanmaktır.

Lipödeme iyi gelen yöntemler şöyle sıralanır:

• Yüzmek ya da egzersiz yapmak eklemlerdeki stresi azaltarak lipödem ağrısını azaltır
• Anti-inflamatuar içerikli diyet yapmak lipödeme iyi gelir ve lipödemin ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir
• Kan damarlarındaki basıncı artıran kompresyon çorapları
• Cilt nemlendiricisi
• İltihaplanma, şişme gibi sorunlara yardımcı olan ilaç kullanımı ile tedavi edilebilir.

Lipödem Hakkında Sık Sorulan Sorular

Lipödem olduğumu nasıl anlarım?

Lipödem yaşandığında ayak ve eller etkilenmeden orantısız bir yağlanma gelişir. Bunun yanında lipödem olan bölgelerde ağrı, morluk eklem sorunları gelişir.

Lipödem olanlar ne yememeli?

Lipödem olanların lipödem diyeti uygulayarak genellikle bitkisel ağırlıklı beslenmeleri gerekir. Özellikle şeker içeren ve rafine tahılları barındıran, işlem görmüş yağlardan uzak durmaları önerilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.