Kunduracı Göğsü tedavisi nasıldır?

Pektus Ekskavatum yani halk arasında kunduracı göğsü olarak bilinen rahatsızlık doğumsal göğüs duvarı deformitesidir. Tam olarak nedeni bilinmeyen kunduracı göğsü (pektus ekskavatum), genetik nedenlerden dolayı görülebilir. 

Op. Dr. Çağatay ÇETİNKAYA

Göğüs Cerrahisi

Kolay Randevu Talebi

Kunduracı Göğsü (Pektus Ekskavatum) Nedir?

Pektus Ekskavatum, halk arasında kunduracı göğsü olarak da bilinen hastalık, bir göğüs duvarı deformitesidir. Deformite, sternum denilen göğsün orta hattındaki iman tahtası kemiğiyle beraber kaburgalarla bağlantıyı sağlayan kıkırdak yapının içe doğru çökmesi durumudur.

Kunduracı Göğsü (Pektus Ekskavatum) Belirtileri Nelerdir?

Kunduracı göğsü ile ilgili doktorlara başvuru nedenleri şunlardır.

Bir grup hasta kunduracı göğsü görüntüsüne bağlı kozmetik rahatsızlık duyarak doktora başvurmaktadır. Diğer bir grup hasta ise kunduracı göğsü derecesine göre akciğer ve kalp baskısına bağlı olarak solunumsal problemler yaşayabilir. Bu problemlerden en sık görülenleri göğüs ağrısı ve nefes darlığıdır. Kalp baskısı olan hastalarda kalp ritm problemleri de gözlenebilir. Derin kunduracı göğsü yani kunduracı göğsü derecesi yüksek hastalarda kalbin sol göğüs boşluğuna doğru yer değiştirdiği sıklıkla gözlenir.

Çocuk yaş grubundaki kunduracı göğsü hastalarında; oyun oynarken çabuk yorulma, nefes nefese kalma gibi durumları anne babalar gözlemleyebilir.

Kunduracı Göğsü (Pektus Ekskavatum) Nedenleri Nelerdir?

Kunduracı göğsü hastalığının nedenleri (etyoloji) tam olarak bilinmemektedir. Net olarak bir genetik geçiş gösterilmemiş olsa da genetik geçişin etkili olduğu düşünülmektedir. Hastaların yaklaşık %40 ‘ında bir aile öyküsü vardır.

Kunduracı Göğsü (Pektus Ekskavatum) Teşhisi Nasıl Yapılır?

Kunduracı göğsü teşhisi hastanın şikayetleri ve doktorun yaptığı muayene ile koyulur. Fizik muayeneye yardımcı olarak bazı görüntüleme yöntemleri ihtiyaç halinde kullanılabilir.

• Röntgen: Kunduracı göğsü derecesinin belirlenmesi ve muhtemel ek problemleri görüntüleme amacıyla röntgen çekmekte fayda vardır.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Derin kunduracı göğsü hastalarında kalp ve akciğer baskısının varlığı ve derecesini ortaya koymak adına bilgisayarlı tomografi (BT) çekmek gerekebilir.
• Ekokardiyografi: Bunların yanında bazı durumlarda kalp fonksiyonlarını değerlendirme amacıyla ekokardiyografi yapılabilir.

Kunduracı Göğsü Tedavisi Nasıldır?

Pektus ekskavatum deformitesi yani kunduracı göğsü tedavisinde yaklaşım hastanın deformite derecesine(kunduracı göğsü derecesi) göre değişmektedir. Bu deformite uzun yıllar boyunca geleneksel tedavi yöntemi olan ravitch açık ameliyat yöntemi ile tedavi edilmekteydi.

Kunduracı göğsü tedavisinde günümüzde Amerikalı cerrah Dr. Donald Nuss tarafından tıp dünyasına kazandırılan Nuss yöntemi uygulanabilmekte ve başarılı sonuçlar alınmaktadır.

Nuss yöntemi, kamera eşliğinde kapalı olarak yapılan minimal invaziv ameliyat tekniğidir. Bu yöntemin daha kısa ameliyat süresi, estetik küçük insizyonlar, daha kısa hastanede kalış süresi ve postoperatif yüksek hasta konforu gibi avantajları bulunmaktadır.

Bunun yanında belli grup hastalar ameliyat etmeden vacuum bell ismi verilen pompaya bağlanan bir cihaz yardımıyla tedavi edilebilmektedir

Kunduracı Göğsü Hastalığı İle İlgili Sık Sorulan Sorular 

Kunduracı Göğsü Hastalığı Ne Sıklıkta Görülür?

Pektus Ekskavatum yani kunduracı göğsü hastalığı en sık görülen göğüs duvarı deformitesidir. Yaklaşık olarak 300-400 canlı doğumda 1 görülür.

Kunduracı Göğsa Ameliyatı Nasıl Yapılır?

• Nuss ameliyatı genel anestezi altında yapılır.
• Hastanın her iki yanında 2 şer santimlik cilt kesileri olur. Ameliyat bu kesilerden yapılır.
• Ameliyata başlamadan hastaya yerleştirilecek olan bar/barlar'ın bir model yardımıyla boyu, şekli belirlenir.
• Sağ tarafa yapılan insizyon kullanılarak torakoskop (kamera) yardımıyla bir tünel açıcı deformitenin en derin noktasından geçirilip sol taraftaki insizyondan çıkartılır. Çıkartılan aletin ucuna bir rehber ip bağlanıp aynı insizyondan geri çıkartılır.
• Daha sonra şekil verilmiş olan bar, bu ip yardımıyla göğüs kafesinin altına yerleştirilir ve özel döndürücü aletler yardımıyla ters çevrilerek deformite düzeltilmiş olur.
• Son olarak yerleştirilen bu bar sabitleyici metal parça ve etraf kas dokusuna dikiş ile sabitlenerek tespit edilir.

Kunduracı Göğsü Ameliyatında Kaç Adet Bar Kullanılır?

Ameliyatta kaç adet bar kullanılacağı kunduracı göğsü derecesine, tipine, şekline göre değişkenlik göstermektedir. Ameliyat öncesinde barın sayısını, hangi açıyla yerleştirileceği ön görülebilse de kesin karar ameliyat esnasında göğüs kafesinin alacağı şekil ile verilmektedir. Sıklıkla 1 veya 2 bar yerleştirilir ancak nadir durumlarda derin ve ileri deformiteli (kunduracı göğsü derecesi yüksek) hastalarda 3 bar da yerleştirilebilir.

Kunduracı Göğsü Ameliyatı Sonrası Hastane Süreci Nasıldır?

• Kunduracı göğsü ameliyatından sonra hastalar direk olarak yataklı servise alınır.
• Ameliyattan sonra aynı gün hastalar ağızdan beslenmeye başlanır ve ayağa kaldırılır.
• Ameliyattan sonraki ilk 3 gün ağrılı olabilir. Bu nedenle damardan ağrı kesici tedavisi uygulamak gerekir. 
• Ortalama 4 gün hastane yatışı sonrası taburculuk planlanmaktadır.
• Hastaların taburculuk sonrası 2-3 hafta süreyle evde istirahat etmeleri gerekmektedir.

Kunduracı Göğsü Ameliyatından Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?

• Kunduracı göğsü ameliyatından sonra hem ağrı hem de yerleştirilen barda olası bir yer değişikliği dönme olmaması açısından ani hareketlerden kaçınmak gerekir.
• Ameliyat sonrası ilk 3-4 gün bir refakatçi yardımıyla enseden desteklenerek doğrulmakta faydalıdır.
• Yaklaşık 1 ay süreyle sırt üstü uyumak önerilmektedir.
• Kunduracı göğsü ameliyat sonrası 1 aylık süreden sonra istenilen pozisyonda yatılmasında bir sakınca yoktur.

Kunduracı Göğsü Ameliyatından Sonra Spora Ne Zaman Başlanabilir?

• Kunduracı göğsü ameliyatından bir ay sonra yürüyüşler ve ufak çapta ağırlıksız egzersizlere başlanabilir.
• Ameliyat sonrası ortalama 3.aydan itibaren düşük ağırlıkla fitness, yüzme gibi sporlara başlanabilir.
• Hastalar karşılıklı darbe riskini içeren boks, karate, güreş gibi sporlar haricen 6.aydan itibaren tüm sporları yapabilirler.
• Boks, karate gibi sporlardan tedavi süreci tamamlanana kadar( barın takılmasından çıkarılmasına kadar geçen süre) kaçınılması önerilir.

Kunduracı Göğsü Ağrı, Nefes Darlığı, Öksürük Yapar mı?

Kunduracı göğsü genellikle semptom vermez ancak deformitenin derecesine göre derin deformitelerde göğüs ağrısı, çabuk yorulma, öksürük, nefes darlığı gibi belirtiler görülebilmektedir.

Kunduracı Göğsü Askerlik Yapmaya Engel Bir Rahatsızlık mıdır?

Solunum fonksiyonlarında ciddi azalma meydana getiren ileri derece Pektus ekskavatum(Kunduracı göğsü) hastaları dışındaki hastaların askerlik yükümlülüklerini yerine getirmelerinde sakınca yoktur. Bununla beraber nuss ameliyatı yapıp bar yerleştirip tedavi edilen hastalar, bar çıkarıldıktan sonra askerlik için elverişli olacaklardır. Bar takılı kunduracı göğsü hastalarının, askerlik kararı alındıktan sonra 2 defa sevk tehiri ile bar çıkarılana kadar askerlikleri ertelenmektedir. İki kere, birer yıllık erteleme kararı verildikten sonra 3. yıl barı halen çıkarılmamışsa askere alınıp acemi birliği sonrası barının çıkarılması teklif edilmektedir.  TSK'nın genel tercihi barın çıkarılmasından sonra askere almak şeklinde olmaktadır.

Kunduracı Göğsü Vakum Yöntemiyle Tedavi Edilir mi?

Kunduracı göğsü tedavisinde ameliyat yöntemine alternatif olarak vacumm bell tedavisi uygulanabilmektedir. Negatif basınç yöntemi olarak uygulanan vacumm bell tedavisi uygun hastalarda olumlu sonuçlar verebilmektedir.

Vakum tedavisi göğsün çökük olan ön tarafına koyulan bir yumuşak aparat ve bunun tansiyon aletine benzer bi sistemle negatif basınç uygulayarak göğüs duvarını yukarıya çekmesidir. Hastalar bunu günde 2 veya 3 sefer 45 er dakka uygularlar. Bunun en doğru kullanım alanı hafif dereceli kunduracı göğsü olup, 18 yaşına kadar kemiklerin halen esnek olduğu hastalardır. Vacumm Bell kullanan hastaların da 3 ayda 1 düzenli olarak doktor takibinde olması gerekmektedir.

Kunduracı Göğsüne Hangi Bölüm Bakar?

Kunduracı göğüse hastalığı göğüs cerrahisi bölümünün alanına girer. Tanı, takip ve tedavilerinden göğüs cerrahisi bölümü sorumludur. Pektus deformitesine eşlik eden deformiteler varlığında ilgili branşlarla koordineli şekilde çalışılmaktadır.

Kunduracı Göğsü Bitkisel Tedavisi Var mıdır? Sporla Düzelir mi?

Kunduracı göğsünün bitkisel veya doğal bir tedavisi yoktur. Pektus ekskavatum (Kunduracı göğsü) kemik ve kıkırdak dokunun çökmesi ile meydana geldiğinden fitness, yüzme vs. sporlar ile deformitede düzelme sağlanamaz.

Kunduracı Göğsüne Başka Hastalıklar/Deformiteler Eşlik Eder mi?

Pektus (Kunduracı göğsü) hastalarına başka hastalıklar ve deformiteler eşlik edebilir. En sık eşlik eden deformitelerden birisi skolyoz denilen omurgaların sağa ya da sola eğilmesidir. Bununla birlikte Marfan Sendromu gibi bağ dokusu hastalıkları, Mitral Valv Prolapsusu-Fallot Tetralojisi gibi kalp hastalıkları da pektus hastalığı beraberinde görülebilir.

Bebeklerde ve Yeni Doğanda Kunduracı Göğsü Olur mu?

Bebeklerde ve yenidoğanda kunduracı göğsü görülebilir. Yenidoğan döneminde görülmesi durumunda mutlaka eko ile değerlendirilip pediatrik kardiyolog takibinde olması gerekmektedir. 5-10 yaş grubu hastalar vacumm bell açısından bir göğüs cerrahı tarafından değerlendirilmelidir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.