Kızamıkçık, rubella (RuV) virüsünün neden olduğu, kırmızı döküntülerle ortaya çıkan, genellikle çocuklarda görülen viral bir enfeksiyondur. Virüsün vücuda girmesini takiben iki ila üç haftasında içinde kendisini göstermeye başlayan kızamıkçık, kırmızı döküntüler, hafif ateş ve baş ağrısı gibi yaygın klinik belirtiler ortaya çıkarır. Hastalığı bir kez geçiren kişiler ömür boyu koruyuculuk kazanırken, kızamıkçık aşısı olarak da antikor üretebilir ve hastalığa karşı savunmalı bir hale gelebilirsiniz.
Kızamıkçık Nedir?
Kızamıkçık, rubella virüsünün neden olduğu, hafif ateş, boğaz ağrısı ve genellikle yüzde başlayarak vücuda yayılan kırmızı döküntülerle karakterize viral bir hastalıktır. Alman kızamığı olarak da bilinen kızamıkçık, öksürük ve hapşırık gibi damlacık yayılımı yoluyla bulaşıcı özellik gösterir ve genellikle çocuklarda ya da ergen bireylerde görülür.
Yaygın görülen klinik belirtileri arasında kırmızı döküntüler, kızarıklık, hafif ateş, baş ağrısı, öksürük ve boğaz ağrısı olan kızamıkçık hastalığının çocuklarda görülen ilk semptomu döküntülerdir. Bu belirtilerin temel kaynağı ise rubella virüsüdür. Rubella virüsünün neden olduğu kızamıkçık, özellikle hamilelik döneminde meydana geldiğinde anne karnındaki bebekte birtakım komplikasyonlara sebep olabilir. Bu sebeple anne adaylarının hamilelik sürecinde daha dikkatli olması gerekir.
Kızamıkçığın meydana gelmesi aynı zamanda kişiyi hastalığa karşı ömür boyu koruyucu hale getirir. Kızamıkçık olan çocukların bir daha hastalığa yakalanma ihtimalleri çok düşüktür. Hastalığa yakalanılmasının dışında kızamıkçık aşısı da kişinin vücudunda antikor üreterek hastalığın vücuda girmesinin önünü keser. Genellikle kızamık hastalığıyla karıştırılan kızamıkçık, belirtileri benzerlik gösterse de başka bir virüs kaynaklı meydana geldiği için kızamıktan ayrılır.
Genellikle tedaviye gerek kalmadan 7 ila 10 gün içinde iyileşen hafif bir durum olan kızamıkçık, şiddetli döküntüler ve semptomlar oluşturursa doktor kontrolüne ihtiyaç duyulabilir.
Kızamıkçık Neden Olur?
Kızamıkçık, rubella (RuV) virüsünün vücuda girmesi ve kırmızı döküntüler, hafif ateş, baş ağrısı ve öksürük gibi belirtiler ortaya çıkarmasıyla meydana gelir. Yakın temas başta olmak üzere, öksürük ve hapşırık sırasında damlacıklar yoluyla kişiden kişiye geçen kızamıkçık hastalığı bulaşıcı bir özellik taşır.
Genellikle çocuklarda görülen kızamıkçık, hamile olan kişilerden kan dolaşımı yoluyla doğmamış çocuklara da geçebilir. Kızamıkçığa neden olan rubella virüsüyle enfekte olan bir kişi, döküntülerin başlamasından yaklaşık bir hafta önce, döküntülerin kaybolmasından yaklaşık bir hafta sonrasına kadar bulaşıcılık taşır. Aynı zamanda enfekte olan bir kişi, hastalığın farkına varmadan önce de hastalığı yayabilir.
Kızamıkçık Belirtileri Nelerdir?
Kızamıkçık, yaygın olarak kendine özgü kırmızı döküntü belirtisiyle ortaya çıkar. Bu belirti çocuklarda görülen ilk kızamıkçık belirtisidir. Kırmızı döküntü genelde yüzde başlayıp cilde doğru yayılır. Döküntülerle birlikte hafif ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, öksürük, burun akıntısı ve eklem ağrıları da kızamıkçık belirtileri arasındadır.
Meydana gelen bu kızamıkçık belirtileri genellikle virüsün vücuda girmesinde iki ila üç hafta sonra ortaya çıkarlar.
Kırmızı döküntülerle başlayan kızamıkçık belirtileri genel olarak şöyedir:
- Yüzde başlayıp vücuda yayılan kırmızı döküntüler
- 37-38 derecelerde gidip gelen 1-2 günlük hafif ateş
- Boğaz ağrısı
- Baş ağrısı
- Öksürük
- Burun akıntısı
- Lenf bezlerinde hassasiyet ve şişlik
- Eklem ağrıları (özellikle kadınlarda)
- Konjonktivit adı verilen gözlerde kızarıklık
- Halsizlik
- Hamilelik sırasında virüse maruz kalındı ise düşük veya ciddi doğum problemleri görülebilir.
Yüzde başlayıp cilde doğru yayılan kırmızı döküntüler, kızarıklıklar
Rubella virüsünün neden olduğu kızamıkçığın en karakterize belirtisi öncelikle yüzde başlayıp daha sonra cilde yayılan döküntü ve kızarıklıktır. Bu durumun temel sebebi hastalığa neden olan rubella virüsüdür.
37-38 derecelerde gidip gelen 1-2 günlük hafif ateş
Kızamıkçık, hafif ateşle kendisini gösteren bir hastalıktır. Bu ateş, 37-38 derece aralığında gidip gelir ve genellikle birkaç gün sürer.
Boğaz ağrısı
Boğaz ağrısı, kızamıkçıkta görülen yaygın semptomlar arasında kabul edilir. Hafif ateş ve öksürüğün yanında çocuklarda boğaz ağrısı da görülür ve bu durum kendiliğinden geçer.
Baş ağrısı
Kızamıkçık, kulak arkası ve boyuna kadar ulaşabilen baş ağrısı ortaya çıkarabilir. Baş ağrısı belirtisi kızamıkçığın sık görülen belirtilerinden kabul edilir.
Öksürük
Genellikle çocuklarda görülen kızamıkçık, öksürüğe sebep olabilir.
Burun akıntısı
Kızamıkçık hastalığına yakalanan çocukların çoğunda burun akıntısı belirtisi yaygın olarak görülür.
Lenf bezlerinde hassasiyet ve şişlik
İlk olarak yüzde başlayıp daha sonra cilde yayılan kızamıkçığın en çok etkilediği bölgelerden biri de lenf bezleridir. Kızamıkçığa sebep olan rubella virüsü, bezlerin veya lenf düğümlerinin şişmesine neden olur ve bu durum bir haftaya kadar devam edebilir.
Kızamıkçık Nasıl Teşhis Edilir?
Kızamıkçık tanısı için öncelikle doktor tarafından hasta muayene edilir ve meydana gelen belirtiler incelenir. Daha sonrasında kesin tanı için bazı testler istenebilir.
Kızamıkçık teşhisi için uygulanan testler şunlardır:
- Tam kan tahlili
- İdrar tahlili
- Burun veya boğaz sürüntüsü
Eğer kan tahlili, burun, boğaz veya idrar testi sonucu pozitif bulgulara rastlanırsa kişinin kızamıkçık hastalığına yakalanmış olduğu sonucuna varılır. Kızamıkçık kan testinizin pozitif çıkması kızamıkçığa karşı vücutta antikorların olduğu anlamına gelir.
Hasta olunmadığı halde test sonucu pozitif çıkarsa, bu durum daha önce kızamıkçığa yakalanıldığı veya kızamıkçık aşısı olunduğunun göstergesidir.
Kızamıkçık Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kızamıkçık hastalığının özel bir tedavisi yoktur. Genellike kendi kendine geçebilen bir hastalık olan kızamıkçık için özel bir uygulama gerekmez. Semptomların kişiyi rahatsız ettiği durumlarda hastalığa yönelik tedavi seçenekleri genellikle semptomları hafifletmeye ve kişinin genel sağlık durumunu iyileştirmeye yöneliktir.
Kızamıkçık tedavisi ilk olarak istirahat önerilir. İstirahatle birlikte ateş düşürücü ilaçlar ve ağrı kesiciler ve hastalığın bulaşma ihtimaline karşı izolasyon önerilir. Bu süreçte hasta bireylerin hamile olanlarla temasını kesmesi gerekir. Çünkü kızamıkçık hastalığı kan yoluyla anneden bebeğe geçerek bebekte ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kızamıkçık Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kızamıkçık bulaşıcı mıdır?
Kızamıkçık, öksürük veya hapşırık sırasında damlacık ve sıvı yoluyla kişiden kişiye geçen bulaşıcı bir hastalıktır. Rubella virüsünün neden olduğu kızamıkçık, cillte kırmızı döküntülerle ortaya çıkar.
Kızamıkçık nasıl başlar?
Kızamıkçık, öncelikle yüzde daha sonra ise cilde yayılan kırmızı döküntülerle başlar ve hafif ateş, baş ağrısı, öksürük ve lenf bezlerinde şişlik gibi belirtiler gösterir.
Kızamıkçık aşısı var mı?
Kızamıkçık aşısı vardır ve genellikle 12 yaş ve üzeri çocukluk döneminde iki doz şeklinde yapılır. Uygulanan kızamıkçık aşısıyla kişinin ömür boyu hastalığa karşı antikor kazanması sağlanır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 13 Aralık 2023
Yayınlanma Tarihi: 13 Aralık 2023