Hipospadias (Peygamber Sünneti) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Doğumsal anomaliler arasında yer alan hipospadias halk arasında peygamber sünneti olarak tanımlanıyor. Hipospadias tedavisinde ilk uygulanan cerrahi müdahale ameliyat çok önemli bir yer tutuyor. Yaşam boyu hastalığın devam etmesi söz konusu olabildiğinden ilk ameliyatta komplikasyon gelişmiş bir hastada 2. düzeltme ameliyatında tekrar komplikasyon gelişme riski ilk ameliyata göre daha fazla olarak karşımıza çıkıyor. Bu nedenle hipospadias ameliyatının bu konuda tecrübesi ve deneyimi olan çocuk cerrahları tarafından yapılması büyük önem taşıyor. Memorial Dicle Hastanesi Çocuk Cerrahisi Bölümü’nden Op. Dr. Taner Kamacı, hipospadias (peygamber sünneti) ve merak edilenleri hakkında bilgi verdi.

Hipospadias nedir?

Hipospadias hastalığı doğuştan gelen ve penis ucunda olması gereken idrar deliğinin penisin alt tarafında olması ile karakterize bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Gerçek idrar deliğinin uca yakın olduğu hastalarda çift delik görünümü şeklinde de görülebilmektedir. Bu hastaların çoğunda aynı zamanda peniste öne doğru eğrilik vardır ve sünnet derisi arka tarafta gelişip, alt tarafta gelişmediğinden sıklıkla yarım sünnet veya peygamber sünneti olarak da adlandırılmaktadır.

Hipospadias hastalığı nedenleri nelerdir?

Hipospadias hastalığı doğuştan gelen bir anomalidir. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, gebelikte düşük tehditleri sırasında anneye verilen bazı hormonlar ve ilaçlar, ileri anne yaşı, tüp bebek olması, tek yumurta ikizi olması ve prematürite gibi nedenlerin hipospadias riskini arttırdığı düşünülmektedir.

Hipospadias hastalığı nasıl tanı alır?

Hiposadias hastalığı kolay kolay gözden kaçacak bir hastalık değildir. Genellikle doğum sonrası ilk muayeneleri sırasında çocuk doktorları hastalığı fark eder veya anneler bebeğin altını değiştirirken penis alt tarafında sünnet derisinin olmaması, idrar deliğin penisin alt tarafında olması ve peniste öne doğru eğrilik olması ile hastalığı fark etmektedir. Çocuk cerrahisi muayenesi ile de hipospadias tanısı kesinleştirilir.

Hipospadias ameliyatı öncesinde nasıl bir hazırlık yapılması gerekir?

Muayenesi yapılıp tanısı konulmuş ve ameliyat kararı verilmiş olan hastada, ameliyat öncesi kan tetkikleri yapılır ve anestezi onayı alınır. Hastaların ameliyattan önce sıvı gıdalar ile beslenmeyi 4 saat önceden, katı gıdalarla beslenmeyi ise 6 saat önceden kesmeleri istenir.

Hipospadias ameliyatı kaç saat sürer?

Hipospadiasın tipine ve cerrahın tecrübesine göre ameliyat süresi değişir. Hafif olan distal hipospadias hastalarında ameliyat genellikle 1-1,5 saat sürmektedir. Daha ağır tiplerde ise sıklıkla daha uzun sürer.

Hipospadias ameliyatı riskli midir?

Hipospadias ameliyatının diğer ameliyatlar gibi genel ve sadece hipospadiasa özel bazı riskleri vardır. Genel riskleri: Anestezi ile ilgili riskler, yara yeri enfeksiyonu, kanama, ağrı ve şişliktir. Hipospadias ameliyatına özgü riskler içinde en sık görünen ve en önemli riskler ise: üretral fistül ve darlıktır. Hipospadias ne kadar ağır tipte ise riskleri o kadar fazladır. Hafif tiplerde ameliyat genelde sorunsuz geçer.

Hipospadias ameliyatı şart mı? Ameliyat olmazsa olur mu?

Fiziksel, sosyal ve ruhsal açıdan tam bir sağlık için hipospadias ameliyatı şarttır. Hipospadias ameliyatı olmazsa hastanın yaşama ihtimali olan sıkıntılar şunlardır: idrarını aşağı ve ayağına doğru yapar ve üzerini ıslatabilir. İnsanların ortalama günde 5-6 sefer her idrar çıktığı düşünülürse bu durum ömür boyu idare edilebilecek bir durum değildir. Ön tarafta sünnet derisi olmadığından ve penis baş kısmı koni şeklinde olmadığından görüntüsü normal değildir. Okul çağından itibaren bu durum çocuğu etkileyebilir. Hipospadiaslı hastaların bir kısmında peniste eğrilik te vardır ve bunun da düzeltilmesi gerekir. Evlendikten sonra da ağır tiplerde daha fazla olmak üzere kısırlık riski taşır. Tüm bu nedenlerde dolayı hipospadiası olan hastaların mutlak ameliyat olması gerekmektedir.

Hipospadias ameliyatı sonrası süreç nasıl işler?

Hipospadias ameliyatından sonra genellikle hastanın pipisi pansumanla sarılıdır ve idrar sonrası vardır. Genellikle bir gece hastanede takip edilir. Ameliyat öncesinde ve sonrasında antibiyotik yapılır ve ameliyattan sonra ağrı kontrolü sağlanır ve sonda bakımı aileye gösterilir. Ameliyattan ertesi sabah hasta taburcu edilir. Evde kullanmak üzere antibiyotik ve ağrı kesici şurup ve pansuman için krem yazılır. 2 gün sonra poliklinikte pansumanı açılır ve 7. gün sondası çekilir. Genellikle ameliyatın 3. Haftasında ve 2. ayında darlık kontrolü yapılır.

Hipospadias (Peygamber Sünneti) Hakkında Sık Sorulan Sorular

Hipospadias hastalığı ailesel geçişli bir hastalık mıdır?

Hipospadias ailevi yatkınlığı yüksek olan bir hastalıktır. Hastaların en az %10 aileseldir. Dolayısı ile akraba evliliklerinin çok olduğu toplumlarda sıklığı daha da artar. Ailede bir çocukta hipospadias varsa, diğer çocuklarda olma ihtimali artar. Babasında hipospadias olan bir çocukta hipospadias ortaya çıkma riski toplum ortalamasının çok üzerindedir.

Hipospadias hangi sıklıkta görülür?

Hipospadias ortalama her 300 erkek çocuğundan birinde görülmektedir. Farklı ırk ve bölgelerde görülme sıklığı benzerdir.

Hipospadias hastalığının farklı tipleri var mıdır?

Hipospadias hastalığı eski çağlardan beri bilinen bir hastalıktır. Birçok farklı tipi ve sınıflaması vardır. Ancak pratikte çoğunlukla tek seans ameliyat ile tedavi edilebilen ve idrar deliği penis ucuna yakın olan tiplerine ‘’Hafif tip hipospadias’’ denilirken, idrar deliğinin penis ile torba birleşim noktası veya daha aşağısında olduğu ve çoğunlukla iki seans ameliyat ile tedavi edilebilen tiplerine ise ‘’Ağır tip hipospadias’’ denilmektedir.

Hipospadiasa başka hastalıklar eşlik eder mi? Hipospadiası olan bir çocukta başka bir hastalık araştırılmalı mı?

Hipospadiasını olan çocuklarda, mevcut hastalığa ek olarak; kasık fıtığı, inmemiş testis, mesane reflüsü, böbreklerde şişme, bir böbreğin doğuştan olmaması ve cinsiyet gelişim anomalileri gibi bazı hastalıklar eşlik edebilmektedir. Hipospadiasın tipi ne kadar ağırsa, ek anomali riski o kadar artmaktadır. Ağır tip hipospadiası olan çocuklarda beraberinde tek taraflı inmemiş testis varsa böbrek anomalileri, iki taraflı inmemiş testis varsa cinsiyet gelişim anomalileri mutlaka araştırılmalıdır.

Peygamber sünnetinin ne gibi zararları var?

Hipospadias hastaları idrar deliğinin aşağıda olması nedeniyle aşağı, ayaklarına doğru idrarını yapar. Glans dediğimiz penisin baş kısmı yarık olduğu ve koni şeklinde olmadığından dolayı hem kötü görünür. Ayrıca bu durum ileride cinsel hayatını etkileyebilir. Evlendikten sonra ise ilişki sırasında spermlerin de idrar gibi aşağı doğru gitmesi ve ileri doğru gitmemesi nedeniyle hipospadias hastalarının çocuğu olma ihtimali azalır.

Peygamber sünneti ilişkiye engel midir?

Hipospadias hastalığı ilişkiye engel değildir. Ağır hipospadias hastalarında penis boyu normal yaşıtlarına göre genelde daha kısadır ama bu durum cinsel hayatını etkileyecek kadar sıkıntılı değildir.

Peygamber sünneti olan çocuklarda kısırlık olur mu?

Ameliyat olup idrar deliği penis ucuna getirilen hastalarda kısırlık olmaz. Ancak ameliyat olmaz ise, İdrar deliğinin alt tarafta olmasından dolayı ilişki sırasında spermler ileri doğru gönderilemez. Bu durum çocuk sahibi olma şansını azaltır. İdrar deliği penis ucundan ne kadar uzaksa bu risk o kadar fazladır.

Peygamber sünneti sünnet olur mu?

Ameliyat sırasında sünnet derisi kullanıldığından dolayı bu hastalar ameliyattan önce kesinlikle sünnet edilmemelidir. Ameliyat sonrası nüks (fistül) riskini azaltmada sünnet derisinden hazırlanan flep çok önemlidir. Öncesinde sünnet edilen hastalar bu şansını kaybeder ve nüks ve tekrar ameliyat gereksinimi riski daha fazla olur. Hipospadias hastalarının %5’inde sünnet derisi alt tarafta da gelişmiştir. Sünnet derisi geriye gerdirilip açılmadıkça idrar deliğinin yerinde olmadığı anlaşılmayabilir. Bu durumdaki hastalar sıklıkla sünnet sırasında ve sünnet derisi geriye soyulduğunda hipospadis olduğu fark edilir. Bu şekilde hipospadis olduğu anlaşılan hastalar, bir çocuk cerrahı görmeden kesinlikle sünnet edilmemeli ve aile durum hakkında bilgilendirilerek sünnet iptal edilmelidir. Ancak maalesef ülkemizde çocukların çoğu bu durumlardan habersiz sünnetçiler tarafından sünnet edildiği için derisi tam gelişmiş hipospadias hastaları çoğunlukla sünnet olduktan sonra çocuk cerrahlarına gelmektedir.

Hipospadias ameliyatı kaç yaşında yapılır?

Hipospadias ameliyatı için ideal zaman 6 ay ile 1 yaş arasıdır. Ağır tip olan ve 2 seans ameliyat gerekecek olan hastalarda da ilk seans 1 yaşından önce ve 2. seans ameliyatın da 2 yaşından önce yapılması önerilmektedir.

Hipospadias ameliyatı geciktirilirse bir zararı olur mu?

Hipospadias ameliyatı geciktirilirse yaş büyüdükçe; yara iyileşmesi ve hastanın normal aktif yaşantısına dönme süresi gecikir, enfeksiyon riski artar, hastanın yaşayacağı travma ve psikolojik etkilenme daha fazla olur. Ameliyat sırasında hastalara sonda takılmakta ve genelde 1 hafta yerinde tutulmaktadır ve çok önemlidir. Büyük çocuklar bazen sondayı çekebilmekte ve ameliyata zarar verebilmektedirler. Bu nedenlerden dolayı mutlaka 1 yaşından önce yapılması önerilir.

Hipospadias ameliyatında nasıl bir anestezi uygulanır?

Hipospadias ameliyatı genel anestezi altında, penil blok veya spinal blok ile desteklenerek yapılır. Anestezi uzmanı tarafından tamamen uyutularak ameliyat edilir.

Ameliyattan sonra fistül ya da darlık gelişirse nasıl bir tedavi uygulanır?

Hastanın sondası çekildikten sonra hem pipisinin ucundan hem de ameliyat dikişlerinin arasında ayrı bir yerden idrar geliyorsa fistül gelişmiş olabilir. Bu durumda hasta hemen doktoruna kontrole gitmelidir. Bazı hastalarda fistül görülür görülmez hastaya tekrar sonda takılması ve 2 hafta kadar yerinde tutulması ile fistülün ameliyata gerek kalmadan kapandığı görülür. Eğer sonda ile kapanmayan fistül olursa o zaman en az 6 ay beklenir. Tekrar fistül kapatma ameliyatı yapılır. 3. Hafta ve 2. Ay darlık kontrolünde eğer darlık gelişmişse, uç darlığı basit dilatasyon ile genişletilir.