Hemolitik Anemi Nedir? Neden Olur, Belirtileri Nelerdir?

Hemolitik anemi, vücutta eritrosit olarak bilinen kırmızı kan hücrelerinin, üretilebildiğinden daha hızlı bir şekilde yok edildiği ve parçalandığı bir kan hastalığıdır. Aneminin yaygın türlerinden biri olan hemolitik anemi, genetik kökenli, enfeksiyonlar ve bazı ilaçların kullanımına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Tedavi ise hemolitik anemiye neden olan durumun kontrol altına alınmaya çalışılmasıyla gerçekleşir.

Hemolitik Anemi Nedir?

Hemolitik anemi, eritrositlerin erken yıkılması ve kemik iliğinin bu yok edilen kırmızı kan hücrelerinin yerini alacak kadar kırmızı kan hücresi üretemediği kan bozukluğudur.

Eritrosit olarak bilinen kırmızı kan hücreleri normalde yaklaşık 120 gün yaşar. Bundan daha erken parçalandıklarında veya yok edildiğinde, kemik iliği yeterli sayıda yeni kırmızı kan hücresi üretemez, bu durumda hemolitik anemi olarak adlandırılır.

Genellikle genetik faktör, enfeksiyonlar ve bazı ilaçların kullanımından doğan hemolitik anemi her yaş grubu ve cinsiyetten bireyi etkileyebilir. Nefes darlığı, sarılık, yorgunluk, kalp atışının hızlanması ve tansiyon düşüklüğü hemolitik anemide görülebilecek belirtiler arasındadır. Bu belirtiler kişiden kişiye değişebilir veya şiddeti az ya da çok olabilir.

Hemolitik aneminin tedavisi ise altta yatan nedenin belirlenip kontrol altına alınmasıyla yapılmaya çalışılır.

Hemolitik Anemi Neden Olur?

Hemolitik anemi, kırmızı kan hücrelerinin olması gereken üretimi yapamayıp daha hızlı bir şekilde yok olup parçalanmasıyla meydana gelir. Buna neden olan faktörler arasında genetik, enfeksiyonlar, talasemi, otoimmün hastalıklar, kemik iliği yetmezliği ve bağışıklık düşüklüğü yer alır. Bu listeyi daha da genişletmek mümkündür.

Hemolitik anemiye neden olan faktörler şöyledir:

• Genetik faktör
• Sıtma ve HIV gibi enfeksiyonlar
• Orak hücreli anemi ve talasemi
• Otoimmün hastalıklar
• Kemik iliği yetmezliği
• Lösemi
• Penisilin, sıtma ilaçları, sülfa ilaçları veya parasetamol gibi ilaçlar
• Dalağın aktif çalışması

Hemolitik Anemi Belirtileri Nelerdir?

Hemolitik anemide ortaya çıkan belirtiler sarılık, yorgunluk, idrar renginde koyulaşma veya kanama, ateş, baş dönmesi, bilinç bulanıklığı, kalp atışının hızlanması, nefes darlığı ve düşük tansiyondur. Hemolitik aneminin şiddetine veya kişiye bağlı olarak belirtilerin görülme durumu değişebilir.

Hemolitik anemide görülen belirtiler şöyle sıralanabilir:

• Sarılık veya cilt renginde soluklaşma
• İdrar renginde koyulaşma veya kanama
• Kalp atışının hızlanması
• Nefes darlığı
• Düşük tansiyon
• Ateş
• Baş dönemi
• Bilinç bulanıklığı
• Dalak büyümesi

Hemolitik anemi kimi zaman herhangi bir belirti göstermeyebilir veya belirtiler geç dönemde ortaya çıkabilir. Aynı zamanda kişinin sağlık durumuna göre veya aneminin şiddetine göre de semptomların ortaya çıkma durumu ile birlikte şiddeti de değişkenlik gösterebilir. Belirtilerin ciddi ve şiddetli yaşandığı durumlarda doktora başvurmak gerekir. Doktor belirti ve şikayetleri dikkate alarak öncelikle kan testi isteyecektir.

Hemolitik Anemi Nasıl Teşhis Edilir?

Hemolitik anemi tanısı için öncelikle doktor tarafından fiziki muayene yapılır. Fiziki muayene ile birlikte belirti ve şikayetlerle ilgili hastadan bilgi alınır. Hemolitik aneminin varlığını işaret eden bir şüphe söz konusuysa tam kan sayımı ve idrar tahlili istenir.

Tam kan sayımının dışında direkt antiglobulin testi, retikülosit sayısı, haptoglobin testi, Laktat dehidrogenaz, periferik kan testi ve hemoglobin elektroforezi testi de istenebilir. Bunlar tam kan sayımına ek olarak doktorun inisiyatine bağlı olarak istenebilecek testlerdir.

Hemolitik Anemi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hemolitik anemi tedavisi, nedene bağlı olarak doktor tarafından karar verilir ve uygulanır. Tedavi seçenekleri arasında ise kan nakli, kortikosteroid ilaçlar, bağışıklık sisteminizi güçlendirmeye yönelik tedavi (intravenöz immün globulin kullanımı) yer alır.

Daha ciddi vakalarda ise dalak zarar gördüyse dalağı çıkarma operasyonu yapılabilir.

Hemolitik Anemi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Hemolitik anemi ne demek?

Hemolitik anemi, kemik iliğinin yok edilen kırmızı kan hücrelerinin yerine yeterli sayıda kırmızı kan hücresi üretememesi durumunda ortaya çıkan bir kan bozukluğudur.

Hemolitik aneminin alt türleri nelerdir?

Hemolitik anemi kalıtsal hemolitik anemi ve edinilmiş olarak ikiye ayrılır. Kalıtsal hemolitik anemi, ebeveynlerin bu hastalığa neden olan geni çocuklarına aktarması demektir. Edinilmiş hemolitik anemi ise doğuştan gelmez. Bu durumu kırmızı kan hücrelerin daha sonradan meydana gelir.

Hemolitik anemi kan tahlilinde belli olur mu?

Hemolitik anemi teşhisi için uygulanan başlıca tanı yöntemi kan tahlilidir. Kan tahlilinde kırmızı kan hücrelerinin durumuna bakılır ve hemolitik anemi tanısı koyulabilir.

Hemolitik anemi geçer mi?

Hemolitik anemi tedavisinde sonra da hafif hemolitik anemi semptomları yaşanabilir. Bunların zamanla geçmesi mümkündür. Ancak hemolitik anemi tedavi edilmediği takdirde, ciddi kalp sorunlarına meydana gelebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.