Ebola Virüsü Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Ebola virüsü, genellikle Afrika'nın belirli bölgelerinde ortaya çıkarak ciddi ve nadir bir şekilde görülen enfeksiyon olarak bilinir. Ebola virüsü hava yoluyla bulaşmaz fakat enfekte olan bir kişinin ya da vahşi bir hayvanın vücut sıvılarıyla temas halinde olunduğunda bulaşma riski vardır. Yarasalar, şempanzeler, goriller, maymunlar ve orman antilopları gibi türler arasında görülen Ebola virüsü, bu hayvanların doğal konağı olarak kabul ediliyor.

Ebola Virüsü Nedir?

Dünya sağlık örgütü tarafından 4. Risk grubu patojen olarak kabul edilen ebola virüsü, ateş, şiddetli baş ağrısı, ishal, kusma ve kanın pıhtılaşmasına neden olan kanamalı ateş virüsüdür ve ölümcüldür. Vücudun pıhtılaşma sisteminde sorunlara neden olduğu ve küçük kan damarlarından kan sızdığı için iç kanamaya yol açmaktadır.

Ebola virüs hastalığı (EVH) vücutta ciddi iltihaplanmalara ve doku hasarına neden olur. Virüsün beş farklı türü bulunur bunlardan yalnızca dördünün insanlarda hastalığa neden olduğu bilinmektedir. Bundibugyo, Sudan, Zaire, Reston ve Tai Forest ebola virüsü çeşitleri, salgına ve ölümlere neden olabilir.

Ebola Virüsü Nerede Ortaya Çıktı?

Ebola virüsü, ilk olarak 1976 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki Ebola Nehri yakınların ortaya çıktı. O zamandan bu yana Afrika'da küçük salgınlar meydana geldi. Bu salgınlar arasında en büyüğü 2014 yılındaki Ebola virüsü salgınıydı. Bu salgından en çok etkilenen ülkeler arasında şunlar yer alır:

• Gine
• Liberya
• Sierra Leone

Ebola virüsü daha önce Nijerya, Senegal, İspanya, Amerika Birleşik Devletleri, Mali, Birleşik Krallık, İtalya’da görülmüştü.

Ebola Virüsü Belirtileri Nelerdir?

Ebola virüsü kapan kişilerde semptomlar ortaya çıkana kadar kimse bulaşıcı olduğunu anlamayabilir. Kişinin enfekte olmasından sonra 2 ila 21 içerisinde ortaya çıkan Ebola virüsünün en yaygın belirtileri şöyledir;

• Ateş
• Kas ve eklem ağrıları
• Zayıflık
• Baş ağrısı
• Titreme
• Tükenmişlik
• Mide ağrısı

Bunların yanında şu belirtiler de görülebilir:

• Kusma
• İshal
• Kabarık döküntü
• Karaciğer ve böbrekler sağlığı problemi

Bazı kişilerde iç ve dış kanama görülebilir ve çoklu organ yetmezliği yüzünden sağlığı tehdit edebilir.

Ebola Virüsü Nasıl Yayılır?

Ebola virüsü, soğuk algınlığı, grip ya da kızamık gibi yaygın hastalıklar kadar kolay yayılmasa da bu virüs hava ya da temas yoluyla yayılabilmektedir. Ebola virüsü hastalığı olan bir kişi, semptomlar ortaya çıkana kadar hastalığı yaymamaktadır. Bunun yanında ebola virüsü insanlar arasında yalnızca idrar, tükürük, ter, dışkı, kusmuk, anne sütü ve meni gibi enfekte vücut sıvılarıyla doğrudan temas edildiğinde yayılabilir. Virüs vücuda ciltte yer alan bir çatlaktan, gözler, burun ve ağız dahil olmak üzere mukoza zarlarından girebilmektedir.

Ebola virüsü, ayrıca enfekte olan bir kişinin vücut sıvılarıyla temas eden bir yüzey, nesne ve malzemeye temas yoluyla da yayılabilmektedir. Bunlar şöyle sıralanabilir:

• Yatak örtüleri
• Kıyafet teması
• Bandajlar, yara bantları
• İğneler ve şırıngalar
• Tıbbi malzeme
• Havlular

Özellikle Afrika'da Ebola şu yollarla da yayılabilir:

• Avlanılan enfekte yabani hayvanlarla
• Enfekte hayvanların kan veya vücut sıvılarıyla
• Enfekte yarasalarla temas edilmesi durumunda bulaşabilir.

Ebola Virüsü Tedavi

Ebola virüsü hastalığının semptomlarını gösteren kişilerin hızlı bir şekilde tıbbi yardım alması önemlidir. Erken müdahale sayesinde kişinin Ebola virüsünde kurtulması şansı artmaktadır. Tedavi hastane ortamında oral veya damar yoluyla verilen ilaçlarla yapılmaktadır. Ebola virüsünün evde bakımı güvenli olmamakla birlikte diğer bireylere bulaşma riski bulunur.

Genel olarak Gine ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde görülen Ebola virüsü Zaire tipine karşı etkili bir aşı bulunmaktadır. Antikorlarla tedavi edilen Ebola virüsü, damar yoluyla verilir ve hayatta kalma şansını arttırır.

Ebola Virüsünün Bulaşmasını Önlemenin Yolları Nelerdir?

Ebola virüsünün yer aldığı ülkeleri ziyaret etmek istediğiniz durumlarda, ebola hastası olduğunu şüphelendiğiniz birine temasta kaçınmalısınız. Bunların yanında ebola virüsüne karşı önlem almak gerekebilir. Ebola virüsü kaynaklı enfeksiyonları meydana geldiği bir bölgede bulunuyorsanız;

• Elleri sık sık sabun ve su kullanarak yıkayın
• Alkol bazlı el dezenfektan tercih edin
• Ellerinizle gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza dokunmamaya özen gösterin
• Vücudunuzda bulunan kesikleri, sıyrıkları ya da diğer yaraları kapatın
• Ebola hastası olan bir kişinin vücut sıvılarına dokunmamaya çalışın
• Ebola virüsü hastalığı olan bir kişinin çarşaflarına, kıyafetlerine, havlularına, tıbbi malzemelerine veya kişisel eşyalarına dokunmayın.

Ebola Virüsü Hakkında Sık Sorulan Sorular

Ebola Virüsü Türkiye’ye Geldi mi?

Kişiden kişiye bulaşma riski bulunan ebola virüsü hastalığı, uluslararası seyahat sonrasında ülkemizde de görülme riski vardır. Ebola virüsünün Türkiye'de şimdiye kadar görülmediği bilinmektedir.

Ebola Virüsü Hala Var mı?

Ebola virüsü, Afrika'daki birçok ülkede bulunduğundan, Afrika'da ara sıra Ebola vakaları ortaya çıkma ihtimali vardır fakat Afrika'ya seyahat eden insanlar için risk minimum düzeydedir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.