Dudak kanseri (dudak tümörü) nedir?

Dudak derisinde oluşan, alt veya üst dudakta görülebilen dudak kanseri ileri cerrahinin yanında ileri onkolojik yöntemlerle tedavi edilebiliyor. En çok erkekleri etkilediği bilinen dudak kanserinde erken teşhis her kanserde olduğu gibi önem taşıyor. Memorial Şişli Hastanesi Kulak Burun ve Boğaz Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Ela Araz Server, dudak kanseri ve dudak tümörü hakkında bilgi verdi.

Dudak kanseri nedir?

Dudak kanseri dudak mukozası ve derisinde ortaya çıkan kötü huylu tümörlerdir. Dudak kanseri, üst veya alt dudağın herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir ancak en yaygın olarak alt dudakta görülür. Dudak kanserlerinin çoğu skuamöz hücreli karsinomlardır, yani cildin orta ve dış katmanlarında skuamöz hücreler olarak adlandırılan ince, düz hücrelerde başlarlar. Dudak kanseri risk faktörleri aşırı güneşe maruz kalma ve tütün kullanımını içerir. Yüzünüzü güneşten şapka veya güneş kremi ile koruyarak ve sigarayı bırakarak dudak kanseri riskinizi azaltabilirsiniz. Dudak kanseri tedavisinde genellikle kanserli dokuların çıkarılması için cerrahi yönteme başvurulur. Küçük dudak kanserleri için ameliyat, görünümünüz üzerinde minimum etkisi olan küçük bir prosedür olabilir. Daha büyük dudak kanserleri için daha kapsamlı cerrahi gerekebilir. Dikkatli planlama ve yeniden yapılandırma, normal yemek yeme ve konuşma yeteneğinizi koruyabilir ve ayrıca ameliyattan sonra tatmin edici bir görünüm elde edilebilir. İleri kanser tedavileri ve cerrahideki yöntemler sağlığı ve görünümü eski haline getirebilir. Tedavi seçenekleri hakkında mutlaka uzman bir hekimle konuşulmalı, tedavi yöntemleri erken dönemde belirlenmelidir.

Dudak kanseri neden olur?

Dudak kanserinin nedenleri sıklıkla merak edilir. Dudak kanserine neyin neden olduğu net olmamakla birlikte, bazı risk faktörleri vardır. Genel olarak kanser, hücrelerin DNA'larında değişiklikler (mutasyonlar) geliştirdiğinde başlar. Hücrelerin bu değişikliklerle birlikte bölünme hızı artar. Böylece belli doku hücreleri de hızla çoğalır. Hızlı çoğalan bu hücreler bir araya gelerek tümörü oluşturur.  Yaşam tarzı dudak kanseri riskini etkiler. Sigara içmek, diğer tütün ürünlerini kullanmak, aşırı alkol almak, doğrudan güneş ışığına maruz kalmak, açık renk cilde sahip olmak, erkek olmak, HPV enfeksiyonu ve 40 yaş üstü olmak da dudak kanseri sebepleri arasında yer almakla birlikte bunlar risk faktörleri arasında da sayılabilmektedir.

Dudak kanseri belirtileri nelerdir?

Dudak kanserinin belirti ve semptomları şunları içerir:

• Dudakta düz veya hafif kabarık beyazımsı renk değişikliği,
• Dudakta iyileşmeyen bir yara, kabuklanma,
• Dudaklarda veya ağız çevresindeki ciltte karıncalanma, ağrı veya uyuşma.

Dudak kanseri başlarda bir belirti göstermeyebilir. Rutin bir muayene esnasında hekimler dudak kanserini fark edebilir.

Dudak kanseri nasıl teşhis edilir?

Dudak kanseri belirtileriniz veya semptomlarınız varsa, doktorunuza görünün. Hekimler, sorunlu bölgeyi kontrol etmek isteyecektir. Muayenede kişisel sağlık tarihiniz, sigara ve alkol geçmişi, geçirilen diş tedavileri, ailesel hastalık öyküsü, kullanılan ilaçlar da sorgulanır. Eğer dudak kanseri şüphesi varsa biyopsi yapılabilir. Bölgeden küçük bir örnek alınır ve bu örnek patoloji laboratuvarına gönderilir. Biyopsi sonuçları dudak kanseri olunduğunu doğrularsa hekimler genelde kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını belirlemek için bir dizi başka test yapabilir. Bu testler arasında MR, CT tarama, tam kan sayımı,  PET/ CT, göğüs röntgeni yer alabilir. Teşhis sonrasında tedavi kısmına geçilir.

Dudak kanseri tedavisi nasıldır?

Dudak kanseri tedavi yöntemleri çok çeşitlidir. Dudak kanserinin tedavisi için şunlar uygulanır:

Ameliyat: Dudak kanserini ve onu çevreleyen sağlıklı doku marjını çıkarmak için cerrahi kullanılır. Cerrah daha sonra normal yeme, içme ve konuşma için dudağı onarır. Yara izini azaltmak için teknikler de kullanılır. Küçük dudak kanserleri için ameliyat sonrası dudağın onarılması basit bir işlem olabilir. Ancak daha büyük dudak kanserleri için dudağı onarmak için yetenekli plastik ve rekonstrüktif cerrahlara ihtiyaç duyulabilir. Rekonstrüktif cerrahi, doku ve cildin vücudun başka bir yerinden bir dokuyu dudağa taşıyabilir. Ortay çıkan defektif alan en az skar ve fonksiyon kaybı ile düzeltilir. Ayrıca, boyundaki kanserli lenf bezlerinin de çıkarılması gerekebilir. Bu durumda cerrahiye boyun diseksiyonu da eklenir.  

Radyasyon tedavisi: Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini öldürmek için X-ışınları ve protonlar gibi güçlü enerji ışınları kullanır. Radyasyon sadece dudağınıza yönelik olabilir veya boynunuzdaki lenf düğümlerine de yönelik olabilir. Hastalığın durumuna göre bu uygulama değişkenlik gösterir.

Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için güçlü ilaçlar kullanır. Dudak kanseri için kemoterapi bazen tedavinin etkinliğini artırmak için radyasyon tedavisi ile birlikte kullanılır. Vücudun diğer bölgelerine yayılmış ilerlemiş dudak kanseri vakalarında, belirti ve semptomları azaltmak için kemoterapi kullanılabilir.

Hedefe yönelik ilaç tedavisi: Hedefe yönelik ilaç tedavileri, kanser hücrelerinde bulunan belirli zayıflıklara odaklanır. Hedefe yönelik ilaç tedavileri bu zayıflıkları engelleyerek kanser hücrelerinin bitirilmesini sağlayabilir. Hedefe yönelik ilaç tedavisi genellikle kemoterapi ile birleştirilir. Bu tedavi şekli de hastalığın durumuna göre değişir.

İmmünoterapi: İmmünoterapi, bağışıklık sisteminizin kanserle savaşmasına yardımcı olan bir ilaç tedavisidir. Vücudunuzun hastalıklarla savaşan bağışıklık sistemi kansere karşı yetersiz kalabilir çünkü kanser hücreleri, bağışıklık sistemi hücrelerinden saklanmalarına yardımcı olan proteinler üretir. İmmünoterapi bu sürece müdahale ederek çalışır. Dudak kanseri için, kanser ilerlediğinde ve diğer tedaviler bir seçenek olmadığında immünoterapi de düşünülebilir.

Dudak kanseri hakkında sık sorulan sorular 

Dudak kanseri ameliyatı sonrası ağız eski haline döner mi?

Dudak kanseri ameliyatlarında (dudak tümörü ameliyatı) tümör çıkarıldıktan sonra onarma işlemi estetik cerrahi prosedürüyle yapılır. Ameliyatlar en az iz kalacak şekilde planlanır. Cilt tipine göre bir miktar iz kalması mümkündür. Dudak dokusundan çıkarım olduğu için ağızda biraz küçülme olabilir. Ama bu küçülme hastanın yemek yemesini ya da konuşmasını etkileyecek şekilde olmaz. Erken dönemlerde telaffuzda ufak aksamalar olsa da iyileşme tamamlanınca bu sorunlar ortadan kalkar.

Dudak yemek kanser yapar mı?

Mevsim ve cilt tipine göre bazen dudaklar çatlayabilir, kabuklanabilir. Pek çok kişide bu durumdan rahatsız olup, dudak derisiyle oynayabilir onları koparabilir. Bu durum dudakta yaraya sebep olabilir. Eğer yara uzun yıllar açık kalır ve travma devam ederse kanser gelişimine neden olabilir.

Dudak kanseri için hangi doktora gidilir?

Dudak kanseri ya da dudak tümörü için Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları doktoruna gitmek uygun olacaktır.

Dudak kanseri kaç yaşında görülür?

Genelde 40 yaş üstü, güneş altında çalışan, tütün ürünleri kullanan, açık tenli erkekler arasında görüldüğü bilinmektedir. Genelde erkek hastalığı olarak görülse de kadınlarda da rastlanabilmektedir.

Dudak kanseri geçer mi?

Dudak kanseri eğer doğru ve tüm prosedürlere, eksik olmayan uygun bir ameliyatla tedavi edildiyse nüksetmeyen bir türdür. Ancak hastalık tekrarlarsa yine her şey bitmiş demek değildir. Kapsamlı ve doğru tedaviyle hasta iyileşir.

Dudak kanseri nasıl önlenebilir?

Her tür tütün kullanımından ve aşırı alkol kullanımından kaçınarak ve özellikle güneş ışığına aşırı maruz kalmayarak önlenebilir. Bunun yanında solaryuma da aşırı maruziyet olmamalıdır. Birçok dudak kanseri vakası ilk olarak diş hekimleri ya da kulak burun boğaz uzamnları tarafından keşfedilir. Bu nedenle düzenli ağız ve diş kontrolleri önem taşımaktadır. Sağlıklı beslenmek, düzenli yaşamak, uyku düzenine dikkat etmek de bir diğer dikkat edilmesi gereken konulardır.

Dudak kanseri bulaşıcı mıdır?

Dudak kanseri veya herhangi bir kanser türü bulaşıcı değildir. Tokalaşmaktan, yanak yanağa öpüşmekten veya cinsel temastan bulaşmaz.

Dudak kanseri dudağın hangi kısmında görülür?

Dudak kanseri en sık alt dudakta ve üst dudakta görülür. Bu nedenle çoğu kişi alt dudak tümörü, alt dudak kanseri veya üst dudak kanseri diye internette araştırma yapabilir.

Dudak kanseri olanlar tedavi sonrası neye dikkat etmeli?

Tedavi bittikten sonra doktor kontrolleri asla ihmal edilmemelidir. Düzenli, sağlıklı yaşamaya dikkat edilmelidir. Doktor takiplerinde düzenli tetkikler yapılmaktadır. Bu tetkikler de atlanmamalıdır.

Dudak kanseri başlangıcı nasıldır?

Dudak kanseri lezyonları ilk dönemlerde uçuk gibi görünebilir. Ama uçuk hemen hemen 10 gün içinde geçmektedir. Kanser lezyonları kalmaya devam eder.

Dudak kanseri ölümcül müdür?

Dudak kanseri genellikle ölümcül değildir. Dudak kanseri lezyonları kolayca görülebilen yerlerde geliştiği için, çoğu vakada bu kanser türü erken teşhis ve tedavi edilir.

Dudak kanseri bitkisel tedavi ile çözümlenebilir mi?

Hiçbir bitkisel takviyenin faydalı olacağı söylenemez. Bitkisel ürünler faydadan çok zarar getirebilir. Bu nedenle doktor önermedikçe bu tür ürünlere, takviyelere güvenilmemelidir. Akla göre kullanılan takviyeler tedavinin ya da hastalığın seyrini de olumsuz etkileyebilir.