Diş Eti İltihabı Nedir? Diş Eti İltihabına Ne İyi Gelir?

Diş eti iltihabı, diş etlerinde, enfeksiyon ya da iltihap kaynaklı gelişen diş eti hastalığıdır. Genellikle dişlerdeki plak, tartar ve bakteriler birikimi sonucu diş etinin diş tabanını çevreleyen kısmında kızarıklık, şişme ve sızlamaya neden olur. Plak dışında, beslenme, hormonal ve ilaç kaynaklı da oluşabilir. Diş etlerinde iltihap varsa pembe olması gereken diş etleri kırmızı ve şişkin görünür, diş fırçalaması veya diş ipi kullanırken kanama gözlenir.

Diş Eti İltihabı Nedir?

Tıbbi adı gingivitis olan diş eti iltihabı, bakteri ve plak oluşumu gibi nedenlerle dişleri çevreleyen diş etinde enfeksiyon veya iltihaba bağlı, tahriş, kızarıklık, şişme veya kanamaya neden olabilen erken aşama diş eti hastalığıdır. Tedavi edilmezse periodontitise, yani diş eti çekilmesine neden olur. 

Diş eti iltihaplanmaları her yaş grubunda görülebilir ve çoğunlukla ağrısız ilerlediği için hastalar tarafından hemen fark edilemeyebilir. Genellikle yavaş ilerleyen ve bir diş hekimine gidildiğinde anlaşılan bir hastalıktır.

Diş eti iltihabının en karakteristik belirtisi diş eti kanamalarıdır. Kanamayla birlikte ağız kokusu, diş etinde kırmızılık ve diş etlerinin şişmesi de potansiyel belirtiler arasında kabul edilir.

Diş Eti İltihabı Neden Olur?

Diş eti iltihabının altında yatan en önemli dişteki plak birikimleridir. Plaklarla birlikte diş taşları ve bakteriler de diş eti iltihabına yol açan temel faktörler arasında yer alır.

Dişler düzenli fırçalanmadığında ve ağzın mekanik temizliği yapılmadığında dişin diş etlerine yakın kısımlarında biriken besin artıkları orada bir plak oluşturur. Biriken bu besin artıkları tükürükle zamanla sertleşerek diş taşlarını oluşturmaktadır. Diş taşları diş etlerine zarar vermeye başlar. Bu süreçte diş eti kendini korumaya almak için şişerek ve kabararak reaksiyon gösterir. Kronik periodontitiste sistemik bazı hastalıklar nedenler arasında sayılabilir. Sürekli kullanılan bazı ilaçlar ve sigara kronik periodontitisin şiddetini artırabilir.

Diş eti iltibına neden olan faktörler şöyle sıralanabilir:

• Dişte biriken plaklar
• Diş taşları ve bakteriler
• Dişlerin düzenli fırçalanmaması
• Sigara tüketimi
• Düzenli kullanılan bazı ilaçlar
• Hamilelik
• Şeker hastalığı
• Genetik faktör

Dişte biriken plaklar

Dişte biriken plaklar, renksiz olarak ortaya çıkan bakteri tabakası olarak bilinir. Dişlerin günlük bakımı yapılmadığı durumda bu plaklar zaman içerisinde birikir ve temizlenmediğinde ise diş taşına dönüşebilir. İlerlediği durumda ise diş iltihabına neden olur. Plak içerisinde yer alan bakteriler, diş etlerine de zarar vererek kanama gibi belirtilere sebebiyet verebilir.

Diş taşları ve bakteriler

Diş taşları, dişler üzerinde zaman içerisinde biriken plaklar sonucunda ortaya çıkar. Plaklarda daha sert olan diş taşlarını zaman içerisinde temizlemek güç haline gelebilir. Biriktiği ve temizlenmediği durumda da diş iltihabını tetikleyebilir. Aynı zamanda diş taşı üzerinde yer alan ve çoğalan bakteriler, diş iltihabını neden olabilir. Böylelikle diş eti hastalıklarının ilerlemesine sebep olabilir.

Dişlerin düzenli fırçalanmaması

Günlük olarak, düzenli bir şekilde dişlerin fırçalanmaması, bakteri ve plakların diş yüzeyinde birikmesine ve buna bağlı olarak diş etlerinde iltihaplanmaya sebep olabilir. Özellikle diş etlerini sağlıklı tutmak için dişlerin en az günde iki kez fırçalanması gerekir. Aynı zamanda diş ipi kullanımıyla diş aralarında biriken plakların temizlenmesi sağlanır.

Sigara tüketimi

Sigara içen kişilerde içmeyenlere oranla diş eti hastalıklarının gelişme riski daha yüksektir. Sigara tüketimini artırmak kişinin diş etlerinde kan dolaşımını engellenmesine neden olarak zarar verir. Bu durumda da diş eti hastalıkları arasında yer alan diş eti iltihabının gelişme riski bulunur. Bu durum genellikle sigaranın, ağızdaki bakterilerin çoğalmasına neden olmasından kaynaklanır.

Düzenli kullanılan bazı ilaçlar

Düzenli olarak kullanılan bazı ilaçlar, ağızda kuruluğa sebep olabilir. Ağız kuruluğu da geliştiği durumda dişlerde ve diş etlerinde plakların artmasına ve diş eti hastalıklarının gelişmesine neden olur. Bazı durumlarda kullanılan ilaçlar doğrudan iltihaba sebebiyet verir. Kalp ilaçları, epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar diş eti iltihabına neden olabilecek ilaçlar arasında sıralanabilir.

Hamilelik

Hamilelik döneminde vücutta oluşan hormonal değişimler, diş etlerinde kanamalara, şişmeye ve kızarmalara neden olabilir. Özellikle hamileliğin ikinci ve üçüncü trimesterlarında yaygın olarak görülebilir. Vücutta hormon seviyesinin değişmesi ve artması diş etlerinin daha hassas bir hale gelmesine zemin hazırlar. Bu da diş eti iltihabına yol açabilir.

Şeker hastalığı (diyabet)

Şeker hastalığı yani diyabet, vücutta insülin üretimini artırabilir. Yüksek kan şekeri seviyesi nedeniyle bağışıklık sisteminde zayıflama görülebilir. Bununla beraber zayıflayan bağışıklık, diş etlerinin hastalıklara karşı direncinin azalmasına neden olabilir. Bu da diş eti iltihabı riskinin artmasına zemin hazırlayan bir durumdur.

Genetik faktörler

Genetik faktörler de diş eti iltihabının gelişmesine neden olan durumlar arasında yer alır. Kişinin ailesinde diş eti hastalıklarına yatkınlık varsa görülme olasılığı yüksek olabilir. Bu durum bağışıklık sisteminin nasıl tepki verdiğine bağlı olarak değişir.

Diş Eti İltihabı Belirtileri Nelerdir?

Diş eti iltihabı olan bir kişide görülen en karakteristik belirtiler diş eti kanaması, diş etlerinde kızarıklık ve şişliktir. Bununla birlikte ağız kokusu, diş eti çekilmesi ve buna bağlı yaşanan aralanma, sallanma da diş eti iltihabı belirtileri arasında yer alır.

Diş eti iltihabının yaygın belirtileri şunlardır:

• Diş eti kanaması (yaygın)
• Diş fırçalama sırasında dişlerin kolay kanaması ve hassasiyet
• Diş etlerinde kızarıklık ve şişlik
• Ağız kokusu (zaman zaman)
• Sıcak ve soğuğa karşı yaşanan hassasiyet
• Diş eti çekilmesi (ileri evrelerde)
• Çekilmeye bağlı dişlerde aralanma, sallanma

Normal şartlarda diş eti pembe ve portakal kabuğu görünümünde olmalıdır. Daha hafif seyreden diş eti iltihabı olan gingivitiste diş etleri parlak ve kırmızıdır. Ayrıca diş eti şişmesi ve diş üzerinde lekeler de görülebilir.

Gingivitisin en önemli belirtisi diş etinde oluşan kanamalardır. Hasta diş fırçalarken ya da sabah kalktığında kanamalarla karşılaşabilir. Diş eti kanamalarına genellikle acı eşlik etmez. Şişmiş ve hassas diş etine batan cisimler ağrı meydana getirebilir. Ağız kokusu da diş eti iltihaplanmalarının belirtileri arasındadır.

Gingivitis tedavi edilmediğinde diş eti iltihabı periodontitise dönüşebilir. Periodontitis diş eti iltihabının daha ağır seyreden tipidir. Periodontitisin belirtileri; koyu kırmızı diş eti rengi, diş eti şişmesi, büyümesi, ileri safhalarında diş eti çekilmesi ve buna bağlı olarak dişlerde aralanma, sallanma, çekilen diş etleri ve dişin arasına yiyecek artıklarının dolmasıyla periodontal apse oluşumu ve ağız kokusu eşlik edebilir. Acı ve ağrı yine periodontitisin ilerlemiş formlarında görülebilmektedir. Bütün bu etkiler kişinin estetik görünümünü de olumsuz etkilemektedir.

Diş Eti İltihabı Nasıl Teşhis Edilir?

Diş eti iltihaplarının teşhisi hastanın şikayetleri doğrultusunda diş hekimleri tarafından fiziksel muayene ile konabilmektedir. Diş hekimi ayrıca hastanın genel ağız sağlığını da bu muayenede değerlendirmektedir. Yapılan muayene sonucunda uygulanacak tedavi belirlenir. Diş taşı gibi mekanik temizliğin gerekli olduğu durumlar dışında diş eti iltihabının boyutuna göre cerrahi uygulama yapılıp yapılmayacağına bu muayene sonucunda karar verilir.

Gerekli durumlarda ise diş röntgeni istenebilir. Bazı kan hastalıkları, metabolik hastalıklar, genetik hastalıklar ve bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar gibi sistemik hastalıkların neden olduğu durumlarda tedavi o hastalığa bakan tıbbi branş doktorlarıyla beraber yapılmalıdır.

Diş Eti İltihabı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Diş eti iltihabının türü tedavinin yöntemini ve başarısını etkiler. Diş eti iltihabının tedavisinde ilk adım diş plakları ve diş taşlarının temizlenmesi ile birlikte ağız hijyenin sağlanmasıdır. Diş taşları fırçalanarak geçemeyeceği için mutlaka bir diş hekimi tarafından ultrasonik kazıyıcılar ya da el aletleri kullanılarak temizlenmelidir. Hastaya detertraj denilen diş plağı ve diş temizliği yapılmaktadır. Bu işlem dişlere zarar vermemektedir. Diş taşlarının temizliği için yapılması gerekmektedir. Diş taşlarından ve plaklardan temizlenen diş eti hastaya gerekli bakım alışkanlıkları önerilmektedir.

Düzenli bir şekilde günde 2 kere fırçalama, ara yüz fırçası ve diş ipi mutlaka kullanılarak ağız hijyeni tam bir şekilde sağlandığında diş eti eski formuna geri dönebilmektedir. Gingivitis ve periodontitisin başlangıç formlarındaki diş eti iltihapları diş hekiminin yapacağı detaylı bir diş taşı temizliği ve daha sonrasında hastanın günlük olarak ve düzenli yapacağı ağız bakımlarıyla büyük oranda tedavi edilebilmektedir. Diş eti iltihabına enfeksiyonun neden olduğu durumlarda antibiyotik tedavisine başlanabilmektedir.

Agresif ve çok ilerlemiş periodontitis tablolarında iltihap derin dokulara kadar inerek diş kemiğinin desteğinin azalmasına neden olup, sağlam diş kayıplarına yol açabilmektedir.  Genç yaşta da ileri yaşta da görülebilmektedir. Dişin etrafındaki cep derinliği ve kemik yıkımı çok fazla olduğu için hasta da bunu kolayca fark edebilir. Kronik ve agresif periodontitisin tedavisi gingivitis kadar kolay değildir. Daha zor ve komplike bir tedavi uygulanmaktadır. İleri periodontitiste cerrahi işlemler de yapılabilmektedir. Hastalar 6 ayda bir diş hekimlerine kontrole gelmeli, gerekirse tekrar plak temizliği yaptırmalı ayrıca düzenli olarak fırçalayarak ağız bölgesindeki hijyeni korumalıdırlar.

Diş Eti İltihabına Ne İyi Gelir?

Diş eti iltihabı yaşandığında, dişlerin düzenli olarak fırçalanması ve düzenli olarak diş ipi kullanılmasınıda içeren ağız için hijyene dikkat edilmesi, tuzlu su gargarası, diş etlerine karbonat macunu ya da aloe vera jeli sürmek ve antiseptik ağız gargaraları yapmak iltihabı kurutabilir.

Diş iltihabına iyi gelen yöntemler şunları içerir:

• Dişleri düzenli olarak fırçalamak ve diş ipi kullanmak
• Tuzlu su ile gargara yapmak
• Antibakteriyel ve antimikroyibal etkili, karbonat macunu, hindistan cevizi yağı veya aloe vera jeli sürmek
• Yeşil çay içmek ve çayla ağzı çalkalamak
• Doktorun önereceği antiseptik gargaralar kullanmak
• Tedavi sürecinde sigara tüketimini sınırlamak
• Eksiklik söz konusuysa C vitamini takviyesi almak

Dişler düzenli olarak fırçalanmalıdır

Günde en az iki kez olacak şekilde dişlerin fırçalanması gerekir. Böylelikle diş etlerinde biriken plak ve bakterilerin temizlenerek hedeflenir. Özellikle yumuşak kıllı diş fırçalarını tercih ederek nazikçe fırçalanması istenebilir. Böylelikle diş fırçalama esnasında diş etleri zarar görmemiş olur.

Ağız hijyeni ihmal edilmemelidir

Günlük olarak ağız hijyenini sağlamak ve buna dikkat etmek diş etlerinin korunmasını sağlayan yöntemlerden biridir. Diş fırçalamanın yanında ağız gargarası da kullanmak bakterin öldürülmesinde etkili olur. Ağız içerisinde de taze bir his oluşmasını sağlar. Düzenli olarak ağız ve diş temizliği yapmak diş eti iltihabını önleyen tekniklerdendir.

Tuzlu su ile gargara yapılmalıdır

Tuzlu su antiseptik özellikleri sayesinde ağız içerisinde yer alan bakterilerin ölmesine yardımcı olarak diş eti iltihaplanmasının önlenmesinde etkili olur. Bir bardak su içerisinde suya bir çay kaşığı tuz ekleyip gargara yapmak, iltihabın hafiflemesini sağlayarak ağrıya iyi gelir. Bu yöntem sayesinde diş etlerinde oluşan şişlik ve kanama azalır.

Bitkisel olarak yeşil çay tüketilmeli

Bitkisel çaylar arasında yer alan yeşil çay içerisinde güçlü antioksidanlar içerdiğinden diş eti iltihabına karşı kullanılabilir. Yeşil çay düzenli tüketimi durumunda diş etindeki iltihaplanmayı azaltarak ağrılara iyi gelir. Bunun yanında ağız içerisindeki kötü bakterilerle de mücadele ederek ağız sağlığını korumada etkilidir.

Düzenli olarak diş ipi kullanılmalı

Düzenli olarak, diş fırçalamanın yanında diş ipinden yararlanmak, fırçanın giremediği yerlere ulaşarak alanların temizlenmesinde etkili olur. Bu yöntem sayesinde diş etlerinin iltihaplanmasının önlenmesi amaçlanır. Diş ipi kullanımı ve bunun yanında diş fırçalama sayesinde diş eti sağlığı önemli ölçüde iyileşebilir.

Eksiklik söz konusuysa C vitamini takviyesi alınmalı

Diş etlerinin sağlıklı olmasını destekleyen C vitamini, bu konuda önemli bir vitamin olarak bilinir. Vücuda yeterli miktarda C vitamini alınmadığı durumda diş etinde iltihaplanmalar görülebilir. C vitamini açısından zengin besinlerin tüketimi ya da doktor kontrolünde takviye almak diş eti sağlığına iyi gelir.

Probiyotik zengini besinler tüketilmeli

Probiyotik açısından zengin besinlerin tüketilmesi ağızda iyi bakterilerin çoğalmasını destekleyerek ve kötü bakterilerin sayısının azalmasını sağlar. Özellikle yoğurt, kefir gibi probiyotik içeren gıdaların düzenli tüketimi, diş eti iltihabının önlenmesinde etkilidir ve diş eti iltihabına iyi gelir.

Diş eti masajı denenmeli

Diş eti iltihabına karşı diş etlerine nazik bir şekilde masaj yaparak kan dolaşımını artırmak mümkündür. Diş eti masajı sayesinde diş etleri güçlenerek iltihaplanmanın azalması amaçlanır.

Tedavi sürecinde sigara bırakılmalı

Diş eti iltihabı tedavi sürecinde olan kişilerin sigara tüketmesi önerilmeyen bir durumdur. Tütün kullanımı diş etlerinde kan akışının azalmasına neden olarak iyileşmesini geciktirir. Bu da diş eti iltihabının şiddetlenmesine zemin hazırlar.

Şekerli besinlerin tüketimi sınırlandırılmalı

Şekerli gıdaların tüketimi ağız içerisindeki bakterilerin çoğalmasına neden olarak ve diş etlerinde iltihaplanmaya yol açabilir. Bu nedenle diş eti iltihaplanmasını şiddetlendirmemek için şekerli yiyeceklerden kaçınmak gerekebilir. Şekerli gıdaların yerine, sağlıklı atıştırmalıklar tercih edilerek diş eti sağlığının korunması amaçlanır.

Diş Eti İltihabı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Diş iltihabına ne iyi gelir?

Diş iltihaplarında, tuzlu su ve/veya antiseptik ağız suları ile gargara yapmak, bitkisel olarak yeşil çay tüketmek, düzenli olarak diş ipi kullanmak gibi ağız hijyenine dikkat edilmesi diş iltihabı şikayetlerini azaltabilmektedir.

Diş eti iltihabı nasıl geçer?

Diş eti iltihaplarının iyileşmesi için öncelikli olarak diş eti bakımının düzenli olarak yapılması gerekir. Bunun için de dişler düzenli olarak fırçalanmalı, ağız hijyenine dikkat edilmeli, diş eti masajı yapılmalı, diş ipi kullanılmalı, tedavi sürecinde sigara bırakılmalı, şekerli ürünlerin tüketimi sınırlandırılmalı ve doktora danışarak bitkisel besinlerden yeşil çay tüketilmelidir.

Sağlıklı diş etleri nasıl görünür?                                           

Sağlıklı diş etleri pembe ya da açık pembe renkli ve portakal kabuğu görümünde olmaktadır. Eğer diş etleri parlak ve kırmızı bir düzeye sahipse bu bir sorun olduğunun göstergesi olabilir.

Diş eti hastalıkları diş kaybına yol açabilir mi?

İlerlemiş kronik periodontitis veya agresif periodontitis daha ağır seyretmektedir. Tedavi edilmeyen bu hastalıklar diş eti çekilmelerine ve diş kayıplarına yol açabilir.

Diş plakları ve diş taşları nasıl temizlenir?

Diş eti hastalıklarına yol açan diş plakları ve diş taşları, diş hekimi tarafından ultrasonik kazıyıcılar ya da el aletleri kullanılarak temizlenmektedir. Diş plağı ve diş taşı temizliğine detertraj denmektedir. Bu işlem dişlere herhangi bir zarar vermemektedir. Diş taşları fırçalanarak temizlenemeyeceği için bu işlemin yapılması gerekmektedir.

Diş eti hastalıklarında antibiyotik kullanılır mı?

Diş eti hastalıklarına enfeksiyonun neden olduğu durumlarda antibiyotik tedavisine başlanabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.