Diş apsesi, dişlerin içinde, diş etlerinde veya dişleri yerinde tutan kemikte(diş kökünde) bakteriyel enfeksiyon sonucu oluşan irin kesesidir. Periapikal apse, diş kökü ucunda oluşurken, periodontal apse ise diş etlerinde oluşur. Diş ya da diş etinde şiddetli ağrı, kızarıklık, şişlik, çiğneme esnasında ağrı, ağız açmada zorluk, yüksek ateş, kötü tat ve koku gibi şikayetler diş apsesinin belirtileridir. Diş apsesini patlatmanın ağrıyı azaltacağı düşünülsede yeni bakteri oluşumu nedeniyle iltihabın yayılma veya çoğalma riskini artırır.
Apse Nedir?
Apse, vücutta ağız, diş, koltuk altı gibi cilt bölgeleri gibi dokularda dahil olmak üzere vücutta ortaya çıkan, genellikle bakteriyel enfeksiyon kaynaklı olan pembe veya koyu kırmızı görünümdekiirin keseleridir. Vücudun iyileşmek için enfeksiyonu atmaya çalışmasının bir yoludur. Apselerdeki irinler ölü doku, beyaz kan hücreleri ve bakterilerden oluşur. Apseler vücudun hemen hemen her yerinde ortaya çıkabilmekle birlikte daha çok cilt, cilt altı ve dişlerde görülür. Ciltte ortaya çıkan apseler pembe veya kırmızı renkli, şişkin ve ağrılı olurlar.
Diş Apsesi Nedir?
Diş apsesi diş dokularının içinde, çevresinde ya da dişi tutan kemikte görülen, bakteri kaynaklı yerel iltihaptır. İltihap bölgesinde cerahat (irin) birikmesi şeklinde kendini gösterir. Diş apsesi, farklı nedenlerle dişe yakın farklı bölgelerde oluşabilmektedir. Dişin ucundaki apse periapikal apse olarak adlandırılır. Diş etinde oluşan apse ise periodontal apse olarak adlandırılır.
Diş Apsesi Neden Olur?
Bakterinin çeşitli sebeplerle diş ve diş çevresi dokulara girmesi sonucu apse gelişir. Diş çürükleri, dişlerde kırıklar, sürmemiş dişler, dişeti hastalıkları bu sebeplerden bazılarıdır.
Diş apsesi oluşumunu artıracak risk faktörleri de bulunmaktadır.
- Diş ve diş etlerinin uygun bakımı yapmamak diş problemleri riskinizi artırabilir. Sorunlar arasında diş çürümesi, diş eti hastalığı, diş apsesi ve diğer diş ve ağız komplikasyonları yer alabilir.
- Tatlı ve gazlı içecekler gibi şeker açısından zengin yiyecekleri sık tüketmek diş apsesi riskini artırabilmektedir.
- Ağız kuruluğu diş çürümesi riskini artırabilir.
Diş Apsesi Belirtileri Nelerdir?
Diş apsesi belirtileri genel olarak şu şekilde sıralanabilir;
- Diş ağrısı ya da diş etinde şiddetli ağrı. Ağrı çene kemiği, boyun ve kulağa kadar yayılabilir.
- Kızarıklık
- Şişlik. Yaşanan şişlik yüz, yanak veya boyun bölgesinde nefes alma hatta yutkunma güçlüğüne neden olabilecek şekilde gelişebilir.
- Çiğneme esnasında ağrı
- Ağız açmada zorluk
- Kötü tat ve koku
- Yüksek ateş
- Sıcak veya soğuk yiyecek ve içeceklere karşı hassasiyet
Diş Apsesi Nasıl Teşhis Edilir?
Diş doktoru muayenesi ve radyolojik muayene ile diş apsesi teşhis edilebilir. Diş doktoru muayenesi son derece önemlidir. Diş apsesine benzer belirtiler gösterebilecek başka rahatsızlıklar da mevcut olduğu için muayenede bunların belirlenmesi gerekir.
Diş apsesi teşhisinde genellikle röntgen görüntülemesi kullanılabilir. Enfeksiyonun boyunda diğer bölgelere yayıldığı durumlarda Bilgisayarlı Tomografi (BT) görüntülemesinden de faydalanılabilir.
Diş Apsesi Nasıl Geçer?
Diş doktoru bölgedeki iltihabı uzaklaştırır ve apseye neden olan durumu tedavi eder. Bu tedaviler arasında apsenin boşaltılması, kanal tedavisi, diş çekimi ve diş eti tedavisi yer almaktadır. İşlemler lokal anestezi ile yapılır ve kişi ağrı duymaz.
- Diş apsesinin boşaltılması: Diş apsesi küçük bir kesi ile boşaltılır. Bu yöntem genellikle geçici bir çözümdür. Genellikle ek tedavi yapılması gerekmektedir.
- Diş çekimi: Kanal tedavisinin işe yaramadığı durumlarda apseden etkilenen diş çekilerek apse boşaltılır.
- Kanal tedavisi: Endodontik tedavi yani kanal tedavisi, çeşitli nedenlerle iltihaplanan veya mikroorganizmaların yerleşmesiyle enfekte olan pulpa dokusunun çıkartılarak kanal boşluğunun temizlenmesi, şekillendirilmesi ve doku dostu kanal dolgu maddeleri ile doldurulması işlemidir. Kanal tedavisi ile tedavi edilen diş bakımının doğru yapılması şartıyla ömür boyu kullanılabilir.
- İlaç tedavisi: Enfeksiyon apseli bölge ile sınırlıysa antibiyotik tedavisine ihtiyaç olmayabilir. Ancak enfeksiyonun diğer dişlere ya da yakın bölgeye yayıldığı durumlarda antibiyotik tedavisi uygulanabilmektedir.
Diş Apsesi ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Diş apsesi öldürür mü?
Eğer apse doktor tarafından tedavi edilmezse baş-boyun bölgesindeki diğer alanlara yayılabilir. Hastanın nefes almasını engelleyecek bir şişlik hayati tehlike arz eder. Septisemi denen enfeksiyonun kan dolaşımına katılarak tüm vücuda yayılması durumu da ölümcüldür.
Diş apsesi patlaması tehlikeli midir?
Apsenin patlaması cerahatin (irin) akarak hastanın rahatlaması açısından olumlu olabilir. Ancak enfeksiyonun geçtiği anlamına gelmez. Mutlaka bir hekim tarafından değerlendirilmelidir.
Evde diş apsesi patlatma yapılabilir mi?
Apseyi asla patlatmayın. İltihabı boşaltmanın ağrıyı azaltacağı düşünülse de ortama yeni bakteri ekleme riski çok yüksektir. Bu da iltihabı daha da artırabilir.
Diş apsesi kaç günde geçer?
Diş apsesi kendi kendine geçmez. İltihabın dışarı akması durumunda ağrı ve şişlik azalır ve kişi iyileştiğini düşünebilir. Ancak bir diş hekimi tarafından müdahale edilmedikçe apse tekrarlayacaktır.
20’ lik diş apsesi tedavisi nasıldır?
Antibiyotik kullanımını takiben iltihaba sebep olan diş çekilir.
Diş apsesi boşaltılması nasıl yapılır?
Apsenin geliştiği bölgeye lokal anestezi verilir. Ağrının giderilmesini takiben iltihaplı bölge steril şartlar altında temizlenir.
Diş apsesi tedavi edilmezse ne olur?
Diş apsesi tedavi edilmeden geçmez. Apse patlarsa, ağrı azalabilir. Ağrının azalması sorunun ortadan kalktığı anlamına gelmemektedir.
Diş apsesi tedavi edilmezse enfeksiyon çene ve boyun bölgesine yayılabilir. Hatta tedavi edilmeyen diş apsesi vücuda yayılarak hayatı tehdit eden bir enfeksiyon olan sepsis gelişmesine yol açabilmektedir.
Zayıf bir bağışıklık sistemine sahip kişilerde tedavi edilmeyen diş apsesi enfeksiyonun yayılma riskini artırmaktadır.
Diş apsesi evde nasıl geçer?
Diş apsesi muhakkak doktor tarafından tedavi edilmelidir. Ancak doktora gidene kadar yaşanan şikayetleri azaltmak için evde uygulanabilecek basit yöntemler bulunmaktadır.
- Diş apsesi nedeniyle yaşanan ağrıların kontrolü için ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir.
- Ağrının daha da artmaması için sıcak veya soğuk yiyecek- içeceklerden kaçınılmalıdır.
- Mümkünse diş apsesinin olmadığı taraf kullanılarak yumuşak yiyecekler tüketilmelidir.
- Yumuşak bir diş fırçası kullanılmalıdır. Geçici olarak etkilenen dişin etrafında diş ipi kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 6 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 2 Aralık 2022