Bursit Nedir? Bursit Belirtileri ve Tedavisi

Bursit, genellikle eklemlerde oluşan ağrılı bir şişlik olarak tanımlanır. Omuz bölgesinde, dirseklerde, dizlerde ve ayaklarda yaygın olarak görülen bursit, oluşan bölgede şişlik, ağrı, renk değişimi gibi belirtilerle ortaya çıkar. Eklemlere fazla baskı uygulandığında ise bu durum şiddetlenebilir. Herhangi bir bursitin tedavisi enfeksiyon içerip içermediğine bağlı olarak farklılık gösterir.

Bursit Nedir?

Bursit, eklem çevresindeki kemik, tendon ve kaslar için yastık görevi gören bursa adı verilen küçük, sıvı dolu keseciğin iltihaplanması ile ortaya çıkan şişlik ve ağrı ile karakterize bir durumdur. En sık omuz, dirsek ve kalçada meydana gelir. Bursa, bağ dokusundan zarla çevrilmiş olan ve içerisinde kaygan sıvı bulunan kapalı kese olarak bilinir. Bu kese kemikler ve diğer dokuların etrafındaki boşluklarda tampon görevi görür.  

Vücudun her yerindeki yapıları koruyan bursa kesecikleri, kaslar, tendonlar ve ciltte yer alır. Bursitin en yaygın nedeni ise aşırı kullanım ve bursaya çok fazla baskı uygulanması sonucunda meydana gelir. İltihaplanan bursa, ani ağrı geliştirebilir ve zamanlar birikebilmektedir.

Bursit Belirtileri Nelerdir?

Bursit belirtileri arasında en yaygın görüleni yoğun bir ağrıdır. Bunun yanında bursitin en sık görülen belirtileri şöyle sıralanır:

• Vücutta etkilenen kısım hareket ettiğinde ağrı
• Sınırlı hareket etme
• Şişlik ve hassasiyet
• Ciltte renk değişikliği veya kızarıklık
• Bursitin olduğu bölgede sıcaklık hissi
• Ateş
• Üşüme

Bursit Türleri Nelerdir?

Bursit vücutta herhangi bir eklemdeki bursa keseciğinin iltihaplanması sonucunda meydana gelebilir. Bursitin bazı yaygın türleri şöyle sıralanır:

Trokanterik bursit

Kalça ekleminde ortaya çıkan trokanterik bursit türü, yürüme esnasında hareket ettikçe ağrı ve zorlanmaya sebep olur.

Subakromial bursit

Subakromiyal bursit, omuz bölgesinde oluşur ve hareket ettikçe kötüleşen yoğun ağrı belirtisiyle ortaya çıkar.

Olekranon bursit

Madenci dirseği olarak da bilinen ve dirsekte oluşan tür olan olekranon bursit, hareketin zorlaşmasına neden olur. Olekranon olarak bilinen dirsek çıkıntısında oluşan bu bursit türü şişlik ve ağrı şeklinde ortaya çıkar.

Prepatellar bursit

Diz eklemlerinde ortaya çıkan prepatellar bursit, özellikle dizi üzerine fazla yüklenerek ev işi yapan kişilerde görülebilir. Bu tür ortaya çıktıktan sonra dizlerin bükülmesi esnasında ağrı oluşur.

İskial bursit

Uzun süreler boyunca sert bir zemine oturma sonucunda oluşan ve dokumacı bursiti olarak da bilinen türdür.

Bursit Neden Olur?

Bursit, tekrarlayan hareketler, ağırlık kaldırma, eklemlerin aşırı sürtünmesinden kaynaklı olarak ortaya çıkar. Vücudun belli bir noktasında uzun süre baskı uygulanması da buna sebebiyet verebilir. Çok sık koşu yapmak, fiziksel aktivitelere yoğunlaşmak, uzun süreler oturmak da bursit nedenleri arasında sayılabilir. Bunun yanında yaralanma, travma ve enfeksiyonlar nedeniyle de ortaya çıkan bursit şu durumlarda da görülebilir:

• Marangozluk
• Bahçecilik
• Kötü duruş veya kötü konumlanan eklem
• Kürek çekmek
• Tenis, golf ve beyzbol gibi sporlar yapmak
• Bir enstrüman çalmak

Bursit Risk Faktörleri Nelerdir?

Eklemlerde oluşan bursit hastalığı herkesi etkileyebilir fakat bazı faktörler bu durumun artmasına ve daha fazla risk oluşturmasına neden olur. Bursit risk faktörleri şöyle sıralanır:

• Yaş: Bursit yaş alınmasıyla birlikte daha yaygın ve görülebilir hale gelir.
• Meslekler veya hobiler: İş ya da hobi bursa keseciklerine tekrarlayan hareketlerle baskı uyguluyorsa bursit gelişme riski artar. Halı döşemek, fayans döşemek, bahçe işleri yapmak, resim yapmak ve müzik aleti çalmak bu duruma örnektir.
• Diğer tıbbi durumlar: Romatoid artrit, gut ve diyabet gibi bazı hastalıklar bursit gelişme riskini artırır. Aşırı kilolu olmak kalça ve diz bursiti geliştirmeye neden olabilir.

Bursit Nasıl Teşhis Edilir?

Uzman doktor fiziki muayenenin ardından bursit teşhisi için sizin belirtilerinizi ve etkilenen bölgelerinize yoğunlaşacaktır. Bu noktada kişinin ne iş yaptığı, hobileri önemlidir. Fiziki muayenenin ardından bursit tanısı için şu testler uygulanabilir:

• Başka bir bölgede olup olmadığını öğrenmek için röntgen
• Şişmiş bursa keselerini tespit etmek için ultrason veya MR (manyetik rezonans görüntüleme)
• Enfeksiyon olup olmadığına bakmak için tam kan sayım testi
• Etkilenen bursa kesesinden sıvı örneği alınması

Bursit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bursit için ihtiyaç duyulan en önemli tedavi dinlenmektir. Bursa kesesini tahriş eden aktivite veya pozisyonlardan kaçınmanın yanında o kısmına baskı uygulayan faaliyetlere ara vermek ona iyileşmesi zaman vererek ve daha fazla yaralanmasını önleyecektir. Uzman doktor ilk aşamada dinlenmenizi ve fiziksel aktivitelerden kaçınmanızı isteyebilir. Dinlenmenin yanında iyileşirken ağrıyı ve şişliği azaltmak için evde tedaviler önerilebilir:

• Yaralı bölgeyi yüksekte tutun
• Ağrı kesici ilaçlardan yararlanın
• Oluşan bölgeye günde birkaç kez, 15 dakika boyunca bölgeye ince bir havluya sarılmış soğuk kompres veya buz paketleri uygulayın.
• Ağrılı bölgeye ısı uygulayın
• Yaralı bölgeyi desteklemek için atel, askı veya destek kullanın

Bursit dinlenme ve evde tedavilerle kendi kendine iyileşebilir. Fakat ilerlediği durumlarda uzman doktor şu tedavi yöntemlerini de uygulayabilir:

• Enfeksiyonunuz varsa antibiyotik
• Hareket aralığınızı artırmak için fizik tedavi
• Oluşan bölgede sorun oluşmaması için nasıl hareket edilmesi gerektiğinin öğretileceği mesleki terapi
• Enflamasyonu ve ağrıyı azaltmak için kortikosteroid enjeksiyonları

Bursiti Önlemenin Yolları

Bursit türlerini önlemenin en önemli yolu bu duruma yol açan hareketin kısıtlanması ya da değiştirilmesidir. Hareketi yapma şeklini değiştirerek risk ve alevlenmelerin şiddeti azaltmak mümkündür. Bursit önlemenin yolları şunlardır:

• İş veya hobi çok fazla diz çökmeyi gerektiriyorsa, dizlerdeki baskıyı azaltmak için bir tür dolgu ya da ped kullanın
• Ağırlık kaldırırken dizlerinizi bükmeyi unutmayın
• Ağır yükler taşımak omuzlarda yer alan bursa keseciklerine baskı uygular. Bunun yerine tekerlekli araba kullanın ya da yardım alın
• Tekrarlayan hareketler arasında dinlenin ya da hareketi değiştirin
• Fazla kilolu olmak eklemlere daha fazla baskı uygulanmasına neden olur. Kilonuzu dengeleyin
• Kasları güçlendirmek, etkilenen eklemi korumaya yardımcı olabilir
• Eklemleri yaralanmalardan korumak için yorucu aktivitelerden öncesi ve sonrası ısınma, esneme yapın

Bursit Hakkında Sık Sorulan Sorular

Bursit ne kadar zamanda iyileşir?

Bursit oluşan bölgedeki basıncı azaltmak, oluşmasına neden olan hareketlerden kaçınmak ve travmalara karşı korumak hastalığın iyileşmesini sağlar. Dinlenme ile birlikte birkaç hafta içerisinde iyileşme gösterir.

Kalça bursitine ne iyi gelir?

Kalça eklem bursitine yönelik olarak yapılan istirahat ve buz kompres iyi gelerek o bölgeyi rahatlatır. Bunun yanında kişi kilolu ise kilo vermek de kalça bursitine iyi gelen yöntemler arasındadır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.