Böbrek İltihabı(Nefrit) Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Böbrek iltihabı ya da diğer bir adıyla ‘piyelonefrit’ olarak bilinen böbrek iltihabı, böbreklerin birinde veya ikisinde birden ilerleyen bir tür idrar yolu enfeksiyonudur. Böbrek iltihabı, farklı nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Böbrek iltihabı nedeniyle zamanla böbrek fonksiyonlarında ciddi oranda azalma ortaya çıkar. Bazı kurallara uymak ise böbrek iltihabının oluşmasını engelleyebilir. Memorial Kayseri Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Bülent Altunoluk, böbrek iltihabı ve tedavisi ile ilgili bilgi verdi.

Böbrek iltihabı nedir?

Böbrek iltihabı, alt idrar yolları denilen üretra ve mesane kaynaklı enfeksiyonun zamanında ya da doğru tedavi edilememesi sonrası böbreklerin birinde veya ikisinde birden ilerlemesi sonucu meydana gelen bir tür idrar yolu enfeksiyonudur. Böbrek enfeksiyonu aynı zamanda ‘piyelonefrit’ adı ile tanımlanmaktadır.

Böbrek iltihabının belirtileri nelerdir?

Böbrek iltihabında görülebilen belirtiler şöyle özetlenebilir;

• İdrar yaparken yanma veya ağrı hissi
• Sık idrara gitme isteği
• Bulanık, kötü kokulu veya kanlı idrar
• Kasıklarda ve göbek altı bölgede ağrı
• Karında veya yanlarda (hastalanan böbrek tarafında) ağrı
• Bulantı, kusma
• Yüksek ateş, üşüme ve titreme

Böbrek iltihabı genellikle alt idrar yollarındaki enfeksiyonun yayılması sonrası geliştiğinden belirtiler de ona göre değişiklik gösterebilmektedir.

Böbrek iltihabı neden olur?

Böbrek iltihabı, alt üriner sistemden yani mesane ve üretradan, böbreklere ilerlemesi sonucunda ya da genital sistem enfeksiyonları sonrası komşuluk yoluyla, başka bir organdaki enfeksiyonun kan ve lenfatik yollarla yayılması ile meydana gelebilir.

Böbrek iltihabının tedavisi nasıldır?

Böbrek iltihabında belirtilerin şiddetine göre hafif vakalar ağızdan antibiyotik desteği ile ayaktan takip edilebilir.

Yüksek ateşli ve kanda beyaz küre veya CRP yüksekliği olan tüm akut vakalar hastaneye alınmalı ve derhal damardan sıvı ve antibiyotik tedavisine başlanmalıdır.

Böbrek iltihabı kimlerde olur?

Özellikle kadınlarda tedavi edilmeyen genital enfeksiyonlar idrar yollarına geçerek enfeksiyon gelişmesine neden olabilirler.

Vezikoüreteral reflü(mesanedeki idrarın böbreklere doğru geri kaçmasına yol açan doğumsal anomali), böbreklerinde diğer doğumsal anomaliler bulunan (at nalı böbrek, gelişmemiş küçük kalmış böbrek, polikistik böbrek gibi), böbrek taşları bulunan, az su içen, idrarını tutan kimselerde böbrek enfeksiyon gelişme riski yüksektir.

Ayrıca diyabet varlığında, nöropatik mesane gelişmişse, sürekli idrar yolu sondası varsa ve ameliyat gerektiren belirgin prostat büyümesi olan hastalar riskli gruptadır.

Böbrek iltihaplanmasının pek çoğu önce alt idrar yollarında yani mesane veya üretrada başlar. Daha sonra enfeksiyon yukarıya doğru ilerleyerek böbrekte de enfeksiyon gelişir. Alt idrar yolları enfeksiyonunun bu aşamada tedavi edilmemesi sonucu enfeksiyon yukarıya yani böbreğe doğru ilerleyerek daha şiddetli bir tablonun gelişmesine yol açar.

Böbrek enfeksiyonuna yol açan bakterilerin büyük bölümü bağırsaklarda bulunan mikroorganizmalardır.

Böbrek iltihabı hangi testle anlaşılır?

Böbrek iltihabı, idrar tahlili ile anlaşılabilmektedir. İdrar tahlilinde enfeksiyonu gösteren beyaz kan hücrelerinin ve bakterinin fazla görülmesi, nitrit + saptanması değerlidir. Kan tahlilinde ise beyaz kan hücrelerine ek olarak, CRP ve sedimantasyon yüksekliği görülür. Bu sonuçların hepsi iltihap varlığında yükselir. İdrar kültürü yaptırılarak hastalığa neden olan mikroorganizma saptanır.

Ultrasonografi cihazı ile böbrek genişliği, böbrek parankim yapısı, böbrek taşı veya apse olup olmadığı da görülebilmektedir.

Böbrek iltihabının sonucunda ne olur?

Uygun tedavi edilmeyen alt idrar yolları enfeksiyonunun böbreklere ilerlemesi sonucunda böbrek iltihabı gelişmektedir. Böbreklere ulaşan enfeksiyon sonucunda hastada yüksek ateş, yan ağrısı, üşüme ve titreme gelişebilmektedir. Bu aşamada hastaneye yatırılarak uygun antibiyotik tedavisi başlanmalıdır. Tam tedavi edilmediği takdirde enfeksiyon kronikleşecektir ve sık sık böbrek iltihaplanması meydana gelecektir.

Böbrek iltihabı tehlikeli mi?

Böbrek iltihabı tedavi edilmez ise böbrekte hasar, böbrek apsesi, böbrek yetmezliği, sepsis (enfeksiyonun kana geçmesi), hipertansiyon gibi ciddi durumlar ortaya çıkabilmektedir dolayısı ile böbrek iltihabı tehlikeli olabilmektedir.

Böbrek iltihabında ne zaman doktora gitmek gerekir?

İdrar yaparken yanma veya ağrı, bulanık, kötü kokulu idrar yapma, karın ağrısı, böbrek bölgesinde ağrı, mesanede basınç hissi, kasıklarda ağrı, ateş yüksekliği gibi yakınmalar başladığında böbrek iltihabı olabileceği düşüncesi ile doktora gitmek gerekir. Bu belirtiler gelişmişse uygun tedavi başlanmalıdır.

Böbrek İltihabı İle İlgili Merak Edilen Diğer Sorular

Böbrek iltihabının bitkisel tedavisi olur mu?

Daha çok sıvı tüketmek, turna yemişi (cranberry), yaban mersini (blueberry), C vitamini tüketiminin artırılması ve içinde probiyotik bakteriler bulunan fermante olmuş süt ürünleri almak, bakterilerin idrar yolu epiteline bağlanmasına engel olabilmektedir.

Böbrek iltihabı öldürür mü?

Böbrek iltihabı zamanında ve yeterince tedavi edilmez ise enfeksiyon kana karışıp sepsis denilen duruma ilerleyebilir. Bu tablo çok ciddi olabilir. Hatta ölümle sonuçlanabilir.

Böbrek iltihabı ağrı yapar mı?

Böbrek içine ilerleyen iltihap böbrek içi basınçta artışa yol açıp ağrıya neden olabilir. Böbrek ağrısı genellikle sırtta (etkilenen tarafta kaburgaların altında, omurganın sağında veya solunda) hissedilir. Enfeksiyonun yaygınlığına ve şiddetine bağlı olarak yanlara, üst karın veya kasık gibi diğer bölgelere yayılabilir.

Böbrek iltihabı kendi kendine geçer mi?

Böbrek iltihabı kendi kendine geçmemektedir. Böbrek enfeksiyonları tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir. Bunun için uzman bir doktora görünmek hayati önem taşımaktadır.  

Böbrek iltihabının oluşmaması için ne yapılmalı?

Böbrek iltihabının oluşmaması için vücudun ihtiyaç duyduğu günlük 1,5-2 litre civarındaki su tüketimi doktorunuza danışarak belirlenmelidir. Bunula birlikte tuvalet ihtiyacı ertelenmemeli; Özellikle kadınlarda tuvalet kağıdını önden arkaya doğru silerek kullanma kuralına uyulmalı ve cinsel organların hijyenine dikkat edilmelidir.