Beriberi hastalığı, tiamin eksikliği olarak da bilinen B1 vitamini eksikliği sonucunda vücutta meydana gelen bir sinir sistemi hastalığıdır. Hastalığın temel nedeni B1 vitamininin vücutta az yeterli düzeyde bulunmamasıdır. Şişlik, ağrı, uyuşukluk, kramplar ve kalp çarpıntısı beriberi hastalığının karakteristik belirtileri arasında yer alır. Beriberi hastalığının temel tedavisi ise vücuda B1 vitamini yüklemesi yapılmasıdır.
Beriberi Hastalığı Nedir?
Beriberi hastalığı, vücudun yeterli düzeyde B1 vitaminine sahip olmaması sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Tiamin eksikliği olarak da adlandırılan beriberi hastalığı, genellikle B1 vitamini bakımından yetersiz beslenme veya çok fazla alkol tüketiminden kaynaklanır.
Beriberi hastalığı genellikle gelişmemiş ülkelerdeki insanların yetersiz beslenmesine bağlı olarak meydana gelir. Genellikle yalnızca beyaz pirincin yaygın olarak tüketildiği ülkelerde ortaya çıkma eğilimi gösteren beriberi hastalığı sinir sistemini olumsuz etkilemesiyle bilinir.
Beriberi hastalığı sinir sistemini etkilediği için genel olarak sinir sistemi üzerinde belirtiler verir. Bu belirtiler eklem ağrıları, kas krampları, şişlik, uyuşukluk, hareket reflekslerinin bozulması ve kalp çarpıntısıdır.
Beriberi Hastalığı Neden Olur?
Beriberi hastalığına neden olan temel faktör vücuttaki B1 vitamini eksikliğidir. Bu eksiklik aynı zamanda tiamin eksikliği olarak da adlandırılır. Tiamin eksikliğiyle birlikte aşırı alkol tüketimi, yoğun egzersiz, hipertiroid ve yüksek düzeyde stres de beriberi hastalığına yol açabilir.
Beriberi hastalığına yol açabilecek faktörler şöyledir:
- B1 vitamini eksikliği
- Yüksek karbonhidrat içeren besinler tüketmek
- Aşırı alkol tüketimi
- Yoğun egzersiz
- Hipertiroid
- Yüksek düzeyde stres
Beriberi Hastalığı Türleri Nelerdir?
Kuru beriberi ve ıslak beriberi olmak üzere iki farklı beriberi türü söz konusudur. Kuru beriberi merkezi sinir sistemine zarar verirken ıslak beriberi ise kardiyovasküler hastalıklara sebep olabilir.
Kuru beriberi
Kuru beriberi genel olarak olarak merkezi sinir sistemini olumsuz etkilediği için nörolojik bozukluklara yol açan B1 vitamini eksikliği formunu tanımlar. Bunlara örnek olarak kas zayıflığı, refleks bozuklukları ve duyu bozuklukları verilebilir.
Islak beriberi
Islak beriberi ise genellikle kardiyovasküler hastalıkların riskini artırır. Kalbin işleyişini bozabilme tehlikesi içeren ıslak beriberi acil tedavi gerektiren ve yaşamı tehdit eden acil bir durumdur.
Beriberi Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Beriberi hastalığı genel olarak merkezi sinir sistemi etkilemekle birlikte kardiyovasküler hastalıkların riskini de artırır. Buna bağlı olarak eklem ağrıları, kas krampları, uyuşukluk, refleks bozukluğu ve kalp çarpıntısı da beriberi hastalığında görülebilecek belirtilerdir.
Beriberi hastalığı genellikle şu belirtileri gösterir:
- Eklem ağrısı
- Kas krampları
- Uyuşukluk
- Refleks ve hareket bozukluğu
- Göğüs ağrısı
- Kalp çarpıntısı
- Zihinsel bulanıklık
- Tükenmişlik ve yorgunluk
- Mide bulantısı ve kusma
- Ateş
Yukarıda ifade edilen semptomlar ortaya çıktıktan sonra beriberi tedavisine başlanmazsa beyni etkileyen hasar veya hastalık anlamına gelen bir tür ensefalopati olan Wernicke-Korsakoff sendromu meydana gelebilir. Beynin bazı kısımlarında, özellikle talamus ve hipotalamusta meydana gelen büyük hasar, Wernicke-Korsakoff sendromunun ana belirtilerinden biri olan ciddi kafa karışıklığına ve hafıza kaybına neden olabilir.
Beriberi Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Beriberi hastalığının teşhisi için öncelikle kan ve idrardaki B1 vitamini değerine bakılır. Bu değerlerin eksikliğiyle birlikte görülen semptomlar doktor tarafından incelenir ve kesin tanı konur. Daha sonrasında ise beriberi hastalığının tedavisine geçilir.
Beriberi Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Beriberi hastalığında uygulanan ilk tedavi yöntemi B1 vitamini bakımından zengin bir diyet listesi önerisidir. Bu tedavi yöntemi B1 vitamini eksikliğinin çok ileri seviyelerde olmadığı kişilere uygulanır.
Beriberi hastalığını iyileştirmek için tüketilebilecek B1 vitamini içeren besinler şunlardır:
- Pirinç, mısır, tam buğday, çavdar gibi tahıllar
- Karaciğer, böbrek gibi et ürünleri
- Süt, yumurta, balık
- Nohut ve kuru fasulye gibi baklagiller
- Fındık, ceviz, fıstık ve ay çekirdeği
B1 vitamini eksikliği dışında ilerlemiş beriberi vakaları diyet değişikliğinden daha fazlasına ihtiyaç duyar. Bu gibi durumlar için bazı ilaç türleri reçete edilebilir. Günde üç defaya kadar ağızdan veya damardan verilen günlük tiamin infüzyonları beriberi tedavisinde işe yarayabilir.
Beriberi Hastalığı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Beriberi hastalığı ne demek?
Kan veya idrardaki B1 vitamini eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan hastalığın adı beriberi hastalığıdır.
Beriberi hastalığı hangi vitamin eksikliğinde görülür?
Beriberi hastalığına neden olan temel faktör tiamin olarak da bilinen B1 vitamini eksikliğidir.
Beriberi hastalığı nasıl önlenir?
Beriberi hastalığını önlemek için B1 vitamini açısından zengin beslenmek gerekir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 24 Haziran 2024
Yayınlanma Tarihi: 24 Haziran 2024
