Bel Soğukluğu Nedir? Bel Soğukluğu Belirtileri ve Tedavisi

Bel soğukluğu, Neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu cinsel yolla bulaşan enfeksiyon hastalığıdır. Kadınlarda anormal vajinal akıntı ve pelvik ağrı, erkeklerde ise penisten gelen akıntıyla birlikte her iki cinsiyettede idrar sırasında ağrı ve yanma gibi belirtilere neden olur. Bu hastalık genellikle çok eşli veya normal ilişki esnasında korunmayan kişilerde görülmekle birlikte, anal, vajinal veya oral ilişki yolu ile bulaşır.

Bel Soğukluğu Nedir?

Gonore olarak da bilinen bel soğukluğu, neisseria gonorrhoeae (gonokok) bakterisininin neden olduğu, korunmasız cinsel ilişki sonucu bulaşan enfeksiyondur. Hem kadınları hem de erkekleri etkileyen bel soğukluğu cinsel organlarda, rektumda ve boğaz yollarında enfeksiyona yol açar.

Bazı vakalarda belirti göstermeden ciddi sağlık sorunları ve komplikasyonlara neden olabilen bel soğukluğu, belirti gösterdiğinde kadınlarda vajinal akıntı ve pelvik ağrı, erkeklerde ise penisten gelen sarı veya yeşil akıntının yanı sıra idrar sırasında yanma ortaya çıkarır.

Belirtilerin ortaya çıkmasıyla birlikte fark edilen bel soğukluğu antibiyotik tedavisiyle iyileşebilir ancak belirti vermediği zaman fark edilmeme riski artar ve ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu sağlık sorunlarının başında da uzun vadede kısırlık gelir. Bel soğukluğuna yakalanmamak için ilişki sırasında korunmak gerekir. Korunmasız gerçekleşen ilişkiler sonrasında ise düzenli aralıklarla test yaptırılarak kontrol sağlanmalıdır.

Bel Soğukluğu Neden Olur?

Tıbbı adı gonore olan bel soğukluğu, neisserria gonorrhoeae adı verilen bakterinin neden olduğu ve tedavi edilmediği takdirde kısırlığa yol açabilen ve temelde cinsel yolla bulaşan bakteriyel bir enfeksiyondur. Cinsel ilişki sırasında neisserria gonorrhoeae isimli bakterinin anal, oral veya vajinal ilişki deneyiminin neticesi olarak vücuda girmesi ile bulaşmış olur. Cinsel ilişki sırasında bel soğukluğunun bulaşması için kadın veya erkeklerde meni boşalmasının olmasına gerek yoktur. Bakteriler vücuda penis, vajina, ağız veya anüs yoluyla da girebilir.

Yıkanmamış veya kullanılmış kondomla birlikte cinsel içerikli oyuncakların paylaşılması da bel soğukluğunun bulaşma yollarındandır. Bazı doğumlarda, doğum sırasında bebeğe bile bel soğukluğu bulaşabilir. Bebeklere bulaşan bel soğukluğu en sık olarak gözleri etkiler. 

Ağırlıklı olarak 25 yaş altı kadın ve erkeklerde görülen ancak her yaş grubundan bireyleri de etkileyebilen bel soğukluğu, 

Riski artırabilecek ve bel soğukluğuna neden olabilecek faktörler şunlardır;

• Yeni bir seks partneri
• Çoklu partnerli ilişki yaşayan bir kişiyle birlikte olmak
• Birden fazla kişiyle birlikte olmak
• Bel soğukluğu veya cinsel yolla bulaşan başka bir enfeksiyon geçirmiş olmak

Bel soğukluğu vücudun hangi bölümlerini etkiler?

Bel soğukluğu cinsel bölgeyle birlikte vücudun şu kısımlarını da etkileyebilir:

Rektum: Semptomlar arasında anal kaşıntı, rektumdan irin benzeri akıntı, tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan lekeleri ve bağırsak hareketleri sırasında ıkınma yer alır.

Gözler: Gözleri etkileyen bel soğukluğu göz ağrısına, ışığa karşı hassasiyete ve bir veya iki gözde irin benzeri akıntıya neden olabilir.

Boğaz: Boğaz enfeksiyonunun belirtileri arasında boğaz ağrısı ve boyundaki şişmiş lenf düğümleri yer alabilir.

Eklem: Bir veya daha fazla eklem enfekte olursa etkilenen eklemler sıcak, kırmızı, şiş ve özellikle hareket sırasında aşırı ağrılı olabilir. Bu durum septik artrit olarak bilinir.

Bel Soğukluğu Belirtileri Nelerdir?

Cinsel ilişki anında veya idrar yaparken yanma ya da ağrı, rektumda kaşıntı, irin parlak kırmızı kanamayla birlikte ateş, yara oluşumu ve anormal döküntüler bel soğukluğu belirtileri arasında yer alır. Vajina veya penisten koyu yeşil ya da sarı akıntı ve kadınlarda ara kanama da tipik belirtiler arasındadır.

Enfekte olduktan 3-14 gün içinde ortaya çıkabilen en yaygın bel soğukluğu belirtileri şunlardır:

• Cinsel organdan irin benzeri anormal bir yeşil, sarı akıntı ya da kan gelmesi
• Rektumda veya peniste kaşıntı
• Vajina ve testis bölgesinde ağrı
• Daha fazla idrara çıkma ihtiyacı
• Cinsel ilişki ve idrar yaparken ağrı ya da yanma
• Kadınlarda adet dönemleri arası kanama
• Boğazda ağrı veya lenf düğümlerinde şişme
• Alt karında keskin bir ağrı
• Gözlerde ağrı, sulanma, akıntı ve ışığa hassasiyet
• Eklemlerde ağrı ve sertleşme
• Ateş

Cinsel organda yeşil veya sarı vajinal akıntı 

Bel soğukluğunun belirtileri ve semptomları arasında anal kaşıntı, rektumdan irin benzeri akıntı, tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan lekeleri ve idrar yaparken zorlanma yer alır.

Vajina ve testis bölgesinde ağrı

Bel soğukluğunda testisler ve vajina iltihaplanabilir ve şişlik oluşabilir. Bu da kadın ve erkeklerde cinsel organda ağrı yaşanmasına neden olur. Ayrıca rahim veya fallop tüplerine yayılması durumunda kadınlarda hafif olabileceği gibi çok şiddetli ağrıya da neden olabilir.

Daha fazla idrara çıkma ihtiyacı

Özellikle kadınlarda bel soğukluğuna bağlı olarak idrar yolu enfeksiyonu da yaşanabilir ve bu durum daha fazla idrara çıkma ihtiyacı doğurabilir.

Cinsel ilişki ve idrar yaparken ağrı ya da yanma

Belsoğukluğunda üretrada da iltihaplanma meydana gelir. Bu da kadınlarda ve erkeklerde idrar yaparken ağrı ve yanma oluşmasına neden olur.

Kadınlarda adet dönemleri arası kanama

Bel soğukluğunda ortaya çıkan iltihaplanma, mukus miktarının artmasına neden olur, bu da adet dönemleri arasında lekelenmeye ve hatta adet sırasında normalden daha ağır kanamaya neden olur.

Pelvik bölgede ağrı

Neisserria gonorrhoeae isimli bakterinin neden olmasına bağlı bel soğukluğu meydana geldiğinde kadınlar pelvik bölgede ağrı şikayeti yaşarlar.

Erkeklerin penisinde meydana gelen akıntılar

Bel soğukluğu kadınlarda olduğu gibi erkeklerde de meydana gelir. Erkeklerde görülen bel soğukluğunda penis bölgesinde sarı veya yeşil renkte akıntılar yaşanabilir.

İdrar sırasında ağrı veya yanma

Erkeklerin idrar sırasında yaşadığı ağrı veya yanma hissi, bel soğukluğunun işaretlerinden sayılır.

Göz akıntısı veya ışığa karşı duyarlılık

Gözleri de etkileyen bel soğukluğu, göz ağrısına, ışığa duyarlılığa ve bir veya iki gözde irin benzeri akıntıya neden olabilir.

Boğazda ağrı veya lenf düğümlerinde şişme 

Bel soğukluğuna bağlı olarak boğaz enfeksiyonunun belirti ve semptomları boğaz ağrısı ve boyunda şişmiş lenf düğümlerini içerebilir.

Eklem ağrıları

Bir veya daha fazla eklem bakteri (septik artrit) ile enfekte olursa, etkilenen eklemler özellikle hareket sırasında sıcak, kırmızı, şiş ve aşırı derecede ağrılı olabilir.

Ateş

Bel soğukluğuna neden olan bakteri kan dolaşımı yoluyla yayılabilir ve eklemler dahil vücudun diğer kısımlarını enfekte edebilir. Ateş başta olmak üzere döküntü, cilt yaraları, eklem ağrısı, şişlik ve sertlik olası belirtilerdir.

Erkeklerde bel soğukluğu belirtileri nelerdir?

Erkeklerin yaşadığı bel soğukluğu, genellikle peniste sarı veya yeşil renkli akıntıyla ortaya çıkar. İdrar yaparken yanma hissi, ağrı, penis ucunda kızarıklık-ağrı, testislerde ağrı ya da şişlik ve cinsel ilişki sırasında ağrı gibi şikayetler de bel soğukluğu semptomları arasındadır.

Genel olarak erkeklerde bel soğukluğu şu belirtilerle ortaya çıkar:

• Peniste sarı veya yeşil renkli akıntı
• İdrar yaparken ağrı ve yanma hissi
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Penis ucunda kızarıklık, ağrı
• Testislerde ağrı ya da şişlik
• Boğazda tahriş veya ağrı

Kadınlarda bel soğukluğu belirtileri

İdrar yaparken yanma, ağrı, vajinal akıntı, genital alanda kaşıntı, vajinal kanama, cinsel ilişki sonrasında ya da adet dönemi dışında olan kanamalar, cinsel ilişki esnasında ağrı, yanma ve karın ağrısı bel soğukluğunun klinik belirtileri olarak gösterilir.

Bel Soğukluğu Nasıl Teşhis Edilir?

Erkeklerde idrar kanalından, kadınlarda rahim ağzından, rektum ve boğazdan örnek alınan örneklerin mikroskop altında incelenmesi ve kültürünün yapılması ile bel soğukluğu tanısı koyulur. Ayrıca bel soğukluğu olup olmadığını belirlemek için sürüntü örneğinin analizi yapılır.

Örnekler şu şekilde toplanabilir:

İdrar tahlili: İdrar tahlili, üretradaki bakterileri tanımlamaya yardımcı olabilir.

Etkilenen bölgelerden alınan sürüntü örneği incelemesi: Boğaz, üretra, vajina veya rektumdan pamuklu çubuk yardımıyla alınan örnekler laboratuvarda incelenir.

Bel Soğukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

Bel soğukluğu, bakteriler yoluyla oluştuğu için antibiyotikler ile tedavi edilir. Antibiyotikler iğne ya da hap şeklinde alınabilir ve mutlaka doktor önerisi ile kullanılmalıdır. Ayrıca kesinlikle eş tedavisi de uygulanmalıdır.

Yetişkinlerde bel soğukluğu tedavisi

Bel soğukluğu olan yetişkinler genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Bel soğukluğuna neden olan bakteri olan ilaca dirençli Neisseria gonorrhoeae'nin yeni ortaya çıkan varyantları nedeniyle komplikasyonsuz bel soğukluğunun genel olarak antibiyotik ilaçlarla tedavi edilmesini önerilir. Bu antibiyotikler, enjeksiyon olarak da adlandırılan bir iğne şeklinde kişiye uygulanır. Antibiyotiği aldıktan sonra enfeksiyonu yedi güne kadar başkalarına yaymak mümkündür. Bu yüzden en az yedi gün boyunca cinsel aktiviteden kaçınmak gerekir.

Partnerler için bel soğukluğu tedavisi

Son 60 gün içindeki cinsel partneriniz veya partnerleriniz de, semptomları olmasa bile, taranmalı ve bel soğukluğu tespit edildiyse tedavi edilmelidir. Bel soğukluğu için tedavi görüyorsanız ve cinsel partnerleriniz tedavi görmüyorsa, cinsel temas yoluyla tekrar enfekte olma riski söz konusudur. Cinsel temasta bulunmadan önce, partnerinizin tedavi edilmesinden sonra yedi gün beklediğinizden emin olun. Yedi gün hastalığın bulaşması açısından kritik bir gün sayısıdır.

Bebeklerde bel soğukluğu tedavisi

Bel soğukluğu enfeksiyonu olan birinden doğan bebekler de antibiyotiklerle tedavi edilebilir.

Tedavi edilmeyen bel soğukluğu ise aşağıda yer alan ciddi sorunlara neden olabilir:

Kadınlarda kısırlık

Bel soğukluğu rahim ve fallop tüplerine yayılarak pelvik inflamatuar hastalığa (PID) neden olabilir. PID, tüplerin yaralanmasına, gebelik komplikasyonları riskinin artmasına ve kısırlığa neden olabilir. PID acil tedavi gerektirir.

Erkeklerde kısırlık

Bel soğukluğu, testislerin sperm kanallarının bulunduğu arka kısmında küçük, kıvrımlı bir tüpün (epididim) iltihaplanmasına (epididimit) neden olabilir. Tedavi edilmeyen epididimit kısırlığa neden olabilir.

Eklemlere ve vücudun diğer bölgelerine yayılan enfeksiyon

Bel soğukluğuna neden olan bakteri kan dolaşımına yayılabilir ve eklemler dahil vücudun diğer kısımlarına bulaşabilir. Ateş, kızarıklık, cilt yaraları, eklem ağrısı, şişme ve sertlik olası sonuçlardır.

HIV / AIDS riskinde artış

Bel soğukluğuna sahip olmak, kişileri AIDS'e yol açan virüs olan insan immün yetmezlik virüsü (HIV) enfeksiyonuna karşı daha duyarlı hale getirir. Hem bel soğukluğu hem de HIV'i olan kişiler, her iki hastalığı da eşlerine daha kolay geçirebilirler.

Bebeklerde komplikasyonlar

Doğum sırasında annelerinden bel soğukluğu geçiren bebeklerde körlük, kafa derisinde yaralar ve enfeksiyonlar gelişebilir.

Bel Soğukluğu Önlenebilir mi?

Bel soğukluğunu tamamen önlemek mümkün olmasa da hastalığa yakalanmamak için kişilerin alabileceği bazı önlemler söz konusudur. Bu önlemler şu şekilde açıklanabilir:

Korunmalı cinsel ilişki: Cinsel ilişkide bulunmamak ve cinsel aktiviteden kaçınmak bel soğukluğunu önleme yolunda en pratik çözüm olarak bilinir ancak cinsel ilişki tercihinde bulunuluyorsa seks anal seks, oral seks veya vajinal seks dahil olmak üzere her türlü cinsel temas sırasında korunmak bel soğukluğunu önleme adına oldukça önemlidir.

Cinsel ilişki partnerlerinin sayısı: Hiçbir partnerin başka biriyle cinsel ilişkiye girmediği tek eşli bir ilişkide olmak bel soğukluğu riskini azaltabilir.

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar açısından test yaptırmak: Cinsel ilişkiye girmeden önce test yaptırmak ve sonuçlar üzerine eylemde bulunmak bel soğukluğu hastalığına karşı dikkatli olmak anlamına gelir.

Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyona sahip olduğu görülen biriyle birlikte olmamak: Eğer bir kişide idrar yaparken yanma veya genital bölgede kızarıklık veya yara gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyon belirtileri varsa o kişiyle cinsel temas kurmaktan kaçının.

Düzenli bel soğukluğu taraması yaptırmak: Yıllık bel soğukluğu taraması, 25 yaşından küçük, cinsel olarak aktif kadınlar ve enfeksiyon riski yüksek olan yaşlı kadınlar için önerilir. Bu testlerin düzenli olarak yaptırılması hem genç hem de yetişkin bireyleri olası bel soğukluğu hastalığına karşı dikkatli olmaya ve risk varsa önlem almaya yönlendirir.

Bel Soğukluğu Hakkında Sık Sorulan Sorular

Bel soğukluğu ne demek?

Bel soğukluğu, vücutta büyüyüp çoğalabilen neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu cinsel aktivite sonrası bulaşan bir hastalıktır.

Bel soğukluğu nasıl bulaşır?

Bel soğukluğu cinsel temasta anal, oral veya vajinal seks ile semen ve vajinal sıvılar yoluyla bulaşmaktadır. Bel soğukluğunun bulaşması için meni boşalmasının olmasına gerek yoktur. Bazı doğumlarda, doğum sırasında bebeğe bile bulaşabilir. Bel soğukluğu cinsel ilişki dışında seks oyuncaklarıyla da bulaşabilmektedir.

Bel soğukluğu ne zaman belli olur?

Bel soğukluğunda bakteri vücuda girdikten sonra 4-6 gün arasında belirtiler ortaya çıkar. Ancak bel soğukluğu kimi zaman belirti vermez. Belirti verdiğinde ise çoğunlukla cinsel organlarda gözle görülen şikayetler vardır.

Bel soğukluğu riskinizi azaltmak için neler yapılmalıdır?

Bel soğukluğu yaşama riskinin azaltılması için cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanmak öncelikle uygulanması gereken önleyici yöntemdir. Bunu dışında cinsel partner sayısının sınırlandırılması, düzenli bel soğukluğu taraması yaptırılması da bel soğukluğu riskini azaltan durumlardır.

Bel soğukluğu kendi kendine geçer mi? 

Bel soğukluğu antibiyotik tedavisi ile düzelir. Kendi kendine düzelebilen bir hastalık değildir. Uygun zamanda ve uygun antibiyotik ile tedavi edilmediği takdirde idrar yolunda darlık ve bununla gelişen idrar yapma güçlüğü, kronik prostatit, sperm kanallarında darlık ve bunun sonucunda kısırlık (infertilite) gibi şikayetlere neden olur.

Bel soğukluğu hastalığı tuvaletten bulaşır mı? 

Bel soğukluğu ortak kullanılan havlu gibi eşyalardan bulaşmadığı gibi, tuvaletten de bulaşmaz.

Bel soğukluğu öpüşme ile bulaşır mı?

Bel soğukluğunun bulaşması için sperm olmasına gerek yoktur. Penis, vajina, anüs veya ağız yoluyla da bel soğukluğuna neden olan bakteri çiftler arasında bulaşma imkanı bulur.

Bel soğukluğu olan erkek ilişkiye girebilir mi?

Bel soğukluğu teşhisi konan erkekler tedavi süreci başlayıp hastalık iyileşene kadar kesinlikle cinsel ilişkiye girmemelidir.

Erkeklerde şeffaf akıntı neden olur?

Erkeklerde şeffaf akıntı, cinsel uyarı ile idrar kanalı çevresindeki salgı bezlerinin uyarılması, kronik prostatit gibi rahatsızlıklarda artış, prostat salgısı ve cinsel yolla bulaşabilen bel soğukluğu dışındaki bakteriler gibi pek çok nedene bağlı olabilir.

Peniste akıntı tedavisi nasıl olur?

Erkeklerde cinsel organda akıntının öncelikle nedeni araştırılır. Bakteri bulaşması nedeniyle olmuşsa mutlaka uygun antibiyotik ile belirlenen sürede tedavi edilmesi gerekmektedir. Bakteriyel olmayan kronik prostatit durumlarında prostat salgılarını azaltıcı ilaçlar kullanılabilir.

Bel soğukluğu kaç günde geçer?

Bakteriyel nedenlere bağlı sıklıkla ise 1-7 gün içerisinde düzelir. Daha dirençli ya da çoklu bakteri bulaşması nedeniyle ortaya çıkmış ise tedavi süresi 4 haftayı bulabilir. Kronik prostatit durumunda tedavi daha uzun sürer. Ortalama 6 ay süreyle tedavi uygulamak gerekmektedir ve tekrarlama riski yüksektir.

Peniste akıntıya ne iyi gelir? 

Bakteri nedeniyle oluştuğunda antibiyotik dışında kabul görmüş bir tedavisi yoktur.

Peniste akıntı kaç günde geçer? 

Akıntı bakteri nedeniyle oluşmuş  ise genellikle 1 günde düzelir. Kronik prostatit durumunda ise aylarca sürebilir.

Boğazda bel soğukluğu belirtileri olur mu? 

Bel soğukluğu boğaz ağrısı, geniz akıntısı, ağız kokusu gibi belirtiler verebilir. Muayenede tonsillit ve farenjit benzeri şikayetlere sıkça rastlanır.

Erkek cinsel organda yanma ve kaşıntı neden olur? 

Allerjik hastalıklar, mantar enfeksiyonları, viral hastalıklar gibi pek çok nedene bağlı olabilir.

Erkeklerde bel soğukluğu tedavi edilmezse ne olur?

Bel soğukluğu tedavi edilmezse meni yolları iltihaplanır ve kısırlık meydana gelir. Hastada idrara sık çıkma ihtiyacı duyar ancak idrara çıktığında az idrar yapar.

Kadınlarda bel soğukluğu tedavi edilmezse ne olur?

Bel soğukluğu tedavi edilmezse bu iltihap yayılır ve enfeksiyon başka yerlerde de görülür. Dış gebeliğe neden olabileceği gibi kısırlığa da yol açabilir. Anal ve oral ilişkiler sonrası rektumda ve ağız bölgesinde enfeksiyon olabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.