Memorial Kemik İliği Nakli Merkezi Hizmetinizde

30.04.2020 20:39:32

Organ Nakli’nde uluslararası üne sahip olan Memorial Sağlık Grubu, pek çok branşta Türkiye’de referans merkezi olma vizyonuna uygun olarak Memorial Kemik İliği Nakli Merkezi’ni hayata geçirdi. Yalnızca İstanbul ve Türkiye değil, içinde bulunduğumuz coğrafyada yaşayan hastaların kemik iliği nakli ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlayan ünite, günümüz teknolojisinin sağladığı tüm olanaklara sahiptir.

Merkezimizde kemik iliği nakli konusunda uluslararası standartların sağlanması yanı sıra; hastaların gereksinim duyduğu tüm hizmetler veriliyor. Tedavi süreçlerini multidisipliner yapı içinde gerçekleştirilecek olan merkezde; lenfoma (Hematolojik lenf bezi kanseri), myeloma (Plazma hücrelerinin yapmış olduğu hematolojik kemik kanseri), akut lösemi (Kan kanseri) ve kronik lösemi, aplastik anemi gibi kan hastalığı olanlar kemik iliği nakli olabiliyor.

Kemik iliği nakli

İnsan organizmasında kan yapımından sorumlu hücreler kemik iliğindeki kök hücrelerdir. Bu son derece özel fonksiyonlara sahip hücrelerin nakline genel olarak “kemik iliği nakli” denir. Kemik iliği nakli; hastanın kendisinden yapılırsa buna “otolog nakil”, aile üyeleri veya akraba dışı doku uyumu olan vericilerden yapılırsa “allogeneik nakil” ismi verilir. Kemik iliği nakli esnasında nakledilen, aslında kök hücredir.

Kök hücre geçmiş yıllarda doğrudan ve ameliyathane koşullarında özel iğneler ile ve kemik iliğinden toplanmaktaydı. Ancak günümüzde bu yönteme çok nadiren başvurulmaktadır. Son yıllarda daha çok özel bir ilaç ile kök hücrelerin kemik iliğinden kana geçmeleri sağlanmakta ve hücreler “aferez” denen bir yöntemle toplanmaktadır. Bu yöntem hiçbir cerrahi girişim gerektirmemektedir. Kemik iliğinin nakli işlemi de cerrahi gerektirmemektedir. İlik damar yolu ile hastaya verilmekte, kemik iliği hücreleri kemik iliğini kendileri bulup yerleşmekte ve kan yapımını başlatmaktadır. İlik naklinin asıl zorluğu ilik yeni yerinde fonksiyonlarını kazanırken hastanın takibinin iyi yapılmasıdır. Bu kritik dönemde kırmızı ve beyaz kan hücreleri, pıhtılaşmadan sorumlu trombositler yapılamamaktadır. Dolayısıyla bu dönem kansızlık, enfeksiyon ve kanam gibi komplikasyonların sık olduğu bir dönemdir.  Bu dönemde oluşabilecek enfeksiyonlar, kanama gibi istenmeyen durumların tedavisi ile iliğin reddi veya yeni iliğin neden olduğu hastalıkların engellenebilmesi yaşamsaldır.

Kemik iliği naklinde başarı; teknik alt yapı ve mikroplardan izolasyonun çok iyi olması, yoğun bakım gibi bölümlerin organ nakli ve beraberinde ortaya çıkabilecek komplikasyonlara alışık olması, disiplinler arası uyum, işbirliği ve ekip deneyimi gibi şartlar bir araya geldiğinde elde edilmektedir.

Kök hücre nakli yapılması gerekli olan durumlar;

• Çeşitli hastalıklarda vücudumuzda bulunan kötü huylu hücrelerin ortadan kalkması için kullanılan yoğun ışın tedavisi ve ilaç tedavisi (kemoterapi) sonrası ağır hasar gören kök hücrelerin yerine konması
• Başta ve en sık olarak Lenfoma ve Multipl myeloma gibi kan ve lenf bezi hastalıkları
• Akut lösemiler, daha az sıklıkta kronik lösemiler
• Yeterli çalışmayan, kötü çalışan (Kemik iliği yetmezliği, aplastik anemi, yaşlılarda görülen bir çeşit kemik iliği yetmezliği olan MDS gibi hastalıklar vs…)   iliğin yerine sağlam kök hücrelerin nakledilmesi.

Dünya standartlarında bir merkez

Memorial Şişli Hastanesi Kemik İliği Nakli Ünitesi uluslararası JACIE kriterleri hedeflenerek oluşturulmuş bir merkezdir. Ünite TC Sağlık Bakanlığı Kök Hücre Nakli Yönetmeliği'nde yer alan tüm unsurları sağlamış olup, 2010 yılı sonunda yayınlanan “İnsan Doku ve Hücreleri ile İlgili Merkezlerin Kalite ve Güvenliği” hakkındaki yönetmeliğe göre denetlenerek açılan ilk kemik iliği nakli merkezi olma özelliğini taşımaktadır. Hastaların enfeksiyonlara karşı korunması amacıyla oluşturulan hepafiltre sistemi ile tüm odalarda ameliyathane şartları olan ISO 5 standardı sağlanmıştır. Sistem bir organ nakli hastanesi olarak planlanmış olan Memorial Şişli Hastanesi için geliştirilen merkezi kontrol sistemi ile 24 saat boyunca takip edilmektedir.

İnsan odaklı hizmet anlayışı

Memorial Şişli Hastanesi Kemik İliği Nakli Merkezi’nin kurulması sırasında en önemli noktanın “insan” olduğu gerçeği ile yola çıkıldı. Tedavi yöntemlerinden (Kemoterapi, kemik iliği nakli) , bakım hizmetlerine (Hijyen ve kateter bakımı); hasta ve ailesine psikolojik destek uygulamasından, ünite için sosyal etkinliklere kadar her ayrıntı hastaların konforu düşünülerek tasarlandı. Hasta odalarının planlanmasında yeterli donanım ve ferahlık gibi konforla ilgili faktörler göz önüne alındı.

Kemik iliği nakli ekip işidir

Merkez kurulurken kemik iliği naklinde tedavi yaklaşımının birçok disiplini ilgilendirdiği gerçeği göz ardı edilmedi. Tıbbın bütün branşların yanında; sosyal destek ekiplerinin ve uzman psikologların da tedavi sürecine katkı sağlayabilmesine olanak verecek alt yapı oluşturuldu. Hastaların tedavileri ve kemik iliğinin hastaya nakli dahil tüm süreçler bu ünitede yürütülmektedir. Hastaların temel tedavi ve bakım hizmetleri kemik iliği nakli konusunda deneyimli bir ekip tarafından verilmektedir. Hastaların ünitede yattıkları süre dışında, yatış öncesi ve taburcu sonrasında yakın takibi hekim ve sağlık personeli yanında sosyal ve psikolojik destek ekipleri tarafından yürütülmektedir.

Kemik İliği Nakli Merkezi’nin başarısı nakil başarısı anlamına gelir

Memorial Şişli Hastanesi Medikal Direktörü Uz. Dr. Sema Akgün, Memorial Kemik İliği Nakli Merkezi’nin dünya çapında bir merkez olmayı hedeflediğini belirterek hematoloji uzmanı Hüseyin Saffet Beköz başta olmak üzere çok değerli hekimlerimiz ile birlikte çalışmaların başlatıldığını söyledi. İleri teknoloji ürünü cihazlarımız ile donatılan merkezimizde her ayrıntı hastalarımızın konforu düşünülerek tasarlandı. Kemik iliği nakli hastaları çok özel bir hasta grubudur ve tedavi için seçilen merkezin kalitesi tüm tedavi sürecini doğrudan etkilemektedir. Organ Nakli konusunda dünyada bir referans merkezi olan Memorial’da kemik iliği nakli merkezinin de açılması ile birlikte doku ve organ naklinde eksiksiz olarak hizmet verilmeye başlandı” diye konuştu.

“Son yıllarda çok büyük mesafeler kat edilmesine rağmen Türkiye’de kemik iliği nakli merkezi sayısı halen yeterli değil”

Memorial Kemik İliği Nakli Merkezi Sorumlusu, Türkiye’de kemik iliği naklinde temel olarak bilgi, birikim ve deneyim eksikliğimizin olmamasına rağmen alt yapı eksikliklerinin devam ettiğini belirterek şunları kaydetti: “Memorial Kemik İliği Nakli Merkezi kemik iliği sorununun çözümüne önemli bir katkı sağlayacaktır. Çünkü ülkemizde kemik iliği nakli yapılması gereken hastalarının yatırılacağı bölüm, hastane ve yatak sayısı kısıtlıdır. Örneğin İstanbul’daki merkez sayısı 5-6’dır. Avrupa Birliği ölçütlerine göre; her milyon nüfusa 50 kemik iliği nakli yapılması gerekir. Bu sayı dikkate alınırsa ülkemizde yılda en az 3500 kemik iliği nakli yapılması gerekmektedir. Oysa Türkiye’de yatak, hekim ve personel yokluğu nedeniyle nakil sayısı 1000 sınırındadır. Yani her yıl 2500 civarında bir hasta grubu bu tedavi olanağından yararlanamamakta ve bir anlamda kaderine terk edilmektedir. Sorun sadece mekân sorunu değildir; ülkemizde kan hastalıkları uzmanı sayısı son derece yetersizdir. Nüfusu 70 milyonu aşan Türkiye’de aktif çalışan kan hastalıkları uzmanı 200 civarındadır. Bu sayı ABD’de 6.500, İngiltere ve Almanya’da 1000’den fazla, nüfusu 4 milyon olan İrlanda’da ise 50 civarındadır. Yani Türkiye’nin en az 500 yeni kan hastalıkları uzmanına gereksinimi vardır. T.C. Sağlık Bakanlığı son yıllarda kemik iliği nakli konusunda aldığı akılcı kararlar ile bu sorunu çözmek için önemli adımlar atmaktadır. Ancak ne yazık ki, hematoloji uzmanı açığımızın yakın bir zamanda istenen düzeye gelmesi mümkün görünmemektedir. Ancak yine de bu konunun çözümü konusunda adımların atılmaya başlaması sevindiricidir. ”