Centar za transplantaciju koštane srži

Matične ćelije su ćelije koje su odgovorne za proizvodnju krvi u ljudskom organizmu. Transplantacija ovih  ćelija koje imaju izrazito  značajne funkcije se obično naziva "transplantacija koštane srži" ili "transplantacija matičnih ćelija". Transplantacija koštane srži može biti  "autologna transplantacija", kada su davatelj i primatelj ista osoba i  "alogena transplantacija " kada su davatelj i primaoc različite osobe  npr.kada su  ćelije uzete od rodbine ili od nepovezanih donora  koji imaju kompatibilnosti tkiva.

U prošlosti, matične ćelije su  se direktno prikupljale  iz koštane srži posebnom  iglom u sterilnim uvjetima u operacionoj sali . Međutim, ova metoda se danas rijetko  primjenjuje. U posljednjih nekoliko godina, matične ćelije  se prenose iz koštane srži u krv preko posebnih  lijekova i ćelije se prikupljaju metodom  "afereze". Ova metoda ne zahtijeva hirurške intervencije kao što ni transplantacija koštane srži ne zahtijeva hirurški zahvat.Transplantacija se vrši vaskularnim pristupom , ćelije koštane srži nalaze koštanu srž preko njihove biološke osobine i kreću sa proizvodnjom .

Glavni izazov kod transplantacije koštane srži   je praćenje pacijenta dok srž prihvati svoju funkciju u novoj lokaciji. Ovo je kritičan period jer crvena i bijela krvna zrnca i trombociti koji su zaduženi za koagulaciju ne mogu biti proizvedeni. Radi toga ovo je period kada se mogu desiti komplikacije kao što su anemija,infekcije i krvarenje. U ovom periodu veoma je bitno spriječiti odbijanje koštane srži ili oboljenja koja mogu nastati kao što su infekcije i krvarenje. Uspjeh u transplantaciji koštane srži zavisi od dobre tehničke infrastrukture i dobre izolacije od mikroba,interdisciplinarnog pristupa,suradnje i iskustva ekipe i brze reakcije odjeljenja kao što je intenzivna njega i potrebne interevencije kod transplantacije organa i pratećih komplikacija.

Memorial Zdravstvena Grupacija je internacionalni referentni centar za Transplantaciju organa unutar kojeg  nudi i usluge transplantacije koštane srži.

Cilj odjela jeste pružiti usluge pacijentima koji dolaze iz različitih zemalja.

U sklopu Memorial Zdravstevene Grupacije djeluju 3 centra za Transplantaciju koštane srži ,koji su smješteni u 3 različita grada u Turskoj (Istanbul,Ankara , Antalija) što pacijentima daje prednost izbora i fleksibilnost .

Pored usluge Transplantacije koštane srži , koja ispunjava sve  međunarodne standarde o transplantaciji koštane srži, centar nudi i sve druge  usluge koje su potrebne pacijentima. Oni pacijenti  koji imaju poremećaje  krvi, kao što su multipli mijelom (maligna bolest koštane srži uzrokovana plazma ćelijama), limfom (rak  limfnih  čvorova), akutna leukemija (rak krvi) , hronične leukemije, aplastične anemije mogu imati transplantaciju koštane srži u centru gdje se svi tretmani sprovode u okviru multidisciplinarnog pristupa .

U prošloj 2015 godini ,unutar Memorial Zdravstvene Grupacije urađeno je ukupno 156 transplantacija koštane srži.

Uspješnost za autolognu transplantaciju koštane srži iznosila je 90 % ,dok je uspješnost alogene transplantacije koštane srži  nevjerovatnih 94%.

Često postavljena pitanja :

Šta je koštana srž?

Koštana srž je ljudski organ koji proizvodi eritrocite,leukocite i trombocite. Koštana srž se u odrasloj osobi nalazi u kostima zdjelice, izgleda poput krvi i ne razlikuje se od nje osim po broju stanica.

Koliko imam stanica koštane srž?

Koštana srž  je organ velike sposobnosti samoobnavljanja.Ta sposobnost omogućava životni vijek dulji od 250 godina , što je daleko iznad prosječnog čovjekovog životnog vijeka.

Šta su to periferne matične stanice?

Periferne matične stanice  su stanice iz koštane srži koje se nalaze u perifernoj krvi i od kojih može nastati nova koštana srž.

Mogu li se periferne matične stanice upotrijebiti kao zamjena za koštanu srž?

Da,dokazano je da periferne stanice mogu se presaditi primatelju i potpuno obnoviti koštanu srž.

Kako se određuju antigeni tkivne podudarnosti ?

Ljudi se međusobno razlikuju po svojoj genetskoj strukturi , pa se tako razlikuju i njihove koštane srži.Genetsku raznolikost određuju antigeni glavnog sistema snošljivosti (HLA.)

Koje  se bolesti liječe transplantacijom koštane srži ?

Transplantacijom se  liječe  bolesti sa akutnim i hroničnim obllikom leukemije,te bolesti s teškim oštećenjem koštane srži.

Kada se može primjeniti transplantacija?

Krvnne grupe darivatelja i  primaoca ne moraju biti identične.Različite krvne grupe nisu prepreka za uspješnu transplantaciju.

Koliko ću boraviti u bolnici ako darujem koštanu srž?

Ako darujete koštanu srž bit ćete primljeni u bolnicu dan prije darivanja, a otpust iz bolnice je obično dva dana nakon darivanja.

Kako darujem periferne matične stanice?

Periferne matične stanice daruju se postupkom afereze. Četri dana prije afereze potrebno je primjeniti granulocitni faktor rasta kako bi matične stanice iz koštane srži dospjele u krvotok.Granulocitni faktor rasta aplicira se ambulantno potkožnim injekcijama.

Šta je to afereza?

Afereza je postupak odvajanja perifernih matičnih stanica iz cirkulacije darivatelja.Jedan postupak afereze traje 3-4 sata. Za prikupljanje transplantata potrebne su 1-2 afereze.

Je li potrebna anestezija kod uzimanja perifernih matičnih stanica?

Ne,postupak je bezbolan i nema potrebe za anestezijom.

Mogu li birati koje stanice želim dati?

DA, u pravilu možete izabrati donaciju koštane srži ili perifernih matičnih stanica.

Koliko ću boraviti u bolnici ako darujem periferne matične stanice?

Ako darujete periferne matične stanice , bit ćete primljeni u bolnicu dan prije darivanja, a otpust iz bolnice je obično dan nakon darivanja.

Šta nakon otpusta iz bolnice?

Možete odmah nastaviti svoje uobičajene aktivnosti .U slučaju da radite teže poslove preporučuje se pošteda od većih fizičkih napora.