Yükleniyor
Bakımı ve yetiştiriciliği oldukça kolay olan kenger otu, dünyanın dört bir yanında yetişen şifalı bir bitkidir. Her mevsim beliren otlar arasında yer alan kenger otu, halk arasında deve dikeni olarak da bilinir. Genellikle kurak iklim bölgelerinde yetişir. İnsan vücuduna olumlu etkileri ile bilinen ot; sütlü, dikenli ve tüylü yapısı ile öne çıkar. Görüntüsüyle kendine hayran bırakan deve dikeni, C vitamini açısından oldukça zengin bitkiler arasında yer alır.
Papatyagiller familyasından olan kenger otu, ülkenin hemen her yöresinde yetiştirilebilen, özellikle karaciğer üzerindeki etkileri ile bilinen ve aynı zamanda 70-80 cm'ye kadar uzayabilen oldukça süslü bir bitkidir. Dağların sarp kayalık bölgelerinde, yüksek yerlerde, iç mekanlarda, çakıllı ve kurak topraklarda da varlık gösterir.
Otun gövdesi kısa, kalın ve az dallı olup yaprakları ise tüylü ve damarlıdır. Çok yıllık otsu bir bitki olan kenger, dikenli olup dikenleri üzerinde ise kırmızı ve mor renkli çiçekler bulunur. Dikenin üzerindeki çiçekler, olgunlaşma dönemlinde sarıya dönük yeşilimsi bir renk alır. Kendine has sütü ile diğer otlardan ayrılan kenger, çok zorlu iklim şartlarında dahi ayakta kalabilir. Dikeni ve sakızı ile oldukça ünlü olan kenger otu, düzenli kullanımda pek çok fiziksel rahatsızlığa iyi gelir.
Kenger otu bazı bölgelerde deve dikeni, dağ kengeri, kangal otu, kenger sakız bitkisi isimleriyle de bilinir. Faydaları ile son dönemlerde oldukça popüler olan otun pek çok farklı kullanımları vardır. Ülkemizde çokça yetiştirilen kenger otu, doğal sakız yapımında kullanılabildiği gibi kahve ve lezzetli yemeklerin yapımında da tercih edilir.
Tadı oldukça lezzetli olan bu otu hem taze tüketebilir hem de sakız formuyla çiğneyebilirsiniz. Diş eti sağlığı ve mide rahatsızlıkları için oldukça yararlı olan kenger sakızı, otun köklerinden elde edilir. Sakızın yapımında kurumuş kenger otları kullanılır.
Kurumuş bitkinin kök kısmı çıkarılır ve ortaya çıkan kök çapraz biçiminde kesilir. Kesilen köklerden beyaz süt akar. Köklerden akan sütler sakız kıvamına gelir, böylece kenger sakızı elde edilir.
Kenger otu nasıl yenir? sorusu sıklıkla merak edilen konular arasındadır. Kenger otu ile çeşitli yemekler hazırlayabilirsiniz. Öncelikle otun toplanması için eldiven, soyulması için de bıçak kullanmak gerekir. Kendine has kokusu ve lezzeti ile çiğ olarak da tüketilebilen otu, tıpkı sebzeler gibi haşlayarak da tüketebilirsiniz.
Olgun hali ile topladığınız bitkiyi yapraklarından ayırarak yıkayıp doğrayabilirsiniz. Otun beyaz kısmını dilerseniz haşlayarak dilerseniz de kavurarak yumurtalı kenger yapabilirsiniz. Bunun yanı sıra bitkiyi ince ince doğrayarak pişmekte olan et yemeklerinin üzerine atabilirsiniz. Kenger otunu bulgur pilavı yapımında da kullanabilirsiniz. Son olarak otun turşusunu da yapabilirsiniz.
Kenger otu faydaları ile bilinen şifalı bir bitkidir. Vücuda pek çok olumlu katkısı bulunan bitkinin faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Kenger otu başlıca şu rahatsızlıklara iyi gelir:
Pek çok faydası bulunan şifalı bitkinin fazla ve bilinçsiz tüketimi zararlı sonuçlar meydana getirebilir. Kenger otu gebeler, emziren anneler, kronik hastalığa sahip olanlar, 12 yaş altındaki çocuklar tarafından tüketilmemelidir. Şifalı bitkinin herhangi bir zararı kesin olarak bilinmese de haşlanarak tüketimi mide hassasiyeti olan kişilerin dikkat etmesi gereken bir noktadır. Bağırsaklarda bazı sorunlar yaratabilen otun alerjiyi tetiklediği de gözlenir.
Dişleri güçlendiren kenger otu, vücudu dinlendirir ve halsizliğe iyi gelir. Yüz kaslarını güçlendiren şifalı bitki, aynı zamanlarda şekeri ve tansiyonu da dengeler.
Kenger otu sakız ve kahve yapımında kullanılsa da yemeklere ve salatalara eklenebilen özelliğiyle de bilinir. Bitkinin içinde yer alan süt ile kenger sakızı yapılır. Kengerin baş kısmı kavrularak öğütülür ve kenger kahvesi de elde edilir. Çorbaya, ete, bulgur pilavına, salatalara eklenen kengerin tohumları pekmez ve bal gibi tatlılar ile de karıştırılarak tüketilebilir.
Yol kenarlarında, bahçelerde ve tarlalarda görülebilen kenger otu, ülkemizde pek çok yerde yetişir. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetişen kenger otu, Orta Anadolu, Akdeniz ve Ege bölgelerinde de yetişir.
Kenger otu çiğ ya da haşlanarak tüketilebilir. Sakız olarak yapımında çiğnenebilen şifalı ot, kahve olarak hazırlandığında içilebilir.
Doğada kendiliğinden bulunan kenger otu, Mart ayının başından Nisan ayı ortalarına kadar yetişir. Kenger otu tohumu ise yaz ve bahar aylarında ekilebilir.
C vitamini bakımından zengin olan kenger otu, zararlı toksinlerin vücuttan atılmasında büyük rol oynar. Antikor üretimini destekleyerek hücre yenilenmesine katkı sunan şifalı ot, diş sağlığına olan yararı ile de bilinir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 13 Şubat 2024
Yayınlanma Tarihi: 11 Nisan 2023
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
